دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
بینش نقش اندیش روزبهان در تفسیر عرایس البیان فی حقایق القرآن
چکیده
«عرایس البیان فی حقایق القرآن» از مهمترین مصنّفات روزبهان بقلی از عارفان پر آوازة قرن ششم است که علی رغم جایگاه حائز اهمیّتی که در تاریخ تفاسیر عرفانی و شناخت عرفان عاشقانه دارد در پردة گمنامی مانده ... بیشترگرز گاوسر فریدون و منشأ آن
چکیده
موضوع مقالة حاضر، بررسیچرایی گاوسر بودن گرز فریدون است. ازآنجاکه این سلاح در روایات حماسی ما نقش پررنگیدارد و پس از فریدون در دست بیشتر پهلوانان دیده میشود، پاسخ برای یافتن منشأ اینسلاح گاوسار مهمّ ... بیشترابیاتی نویافته از لامعی گرگانی
چکیده
لامعی گرگانی شاعر مطرح قرن پنجم هجری در دورۀ حکمرانی سلجوقیان بزرگ است. از آنجا که لامعی به دورهای تعلق دارد که میتوان آن را دورۀ انتقال فرهنگی از عصر غزنوی به عصر سلجوقی دانست، شاعر قابل اعتنایی است، ... بیشترعتّابی، عتابی و معانی آن در عربی و فارسی
چکیده
«عتّابی» و «عتابی» در شعر گروهی از شاعران گذشته و از جمله در بیتی از سعدی آمده است. مؤلّفان فرهنگهای فارسی، عموماً، عتّابی را پارچهای دانستهاند که شخصی به نام عتّاب پدید آورده یا آنکه ... بیشترگونهشناسی نمایشنامههای چهار صندوق و در حضور باد براساس نظریّۀ میتوس فرای
چکیده
بهرام بیضایی از نویسندگان، پژوهشگران و هنرمندان شاخص ایران است که در عرصۀ نمایش، آثار ارزشمند و ماندگاری خلق کرده است. گونهشناسی آثار نمایشی او اگرچه بهصورت پراکنده و در لابهلای نوشتههایی ... بیشترتحلیل و نقد ویژگیهای پسامدرنی رمان هیس
چکیده
محمّدرضا کاتب در نوشتن، سبکی متفاوت با دیگر رماننویسان ایران دارد، نوشتههای او در فضایی مبهم و پیچیده قرار گرفته است. به نظر میرسد این مسئله در رمان هیس مشهودتر از دیگر آثار او باشد. این خصوصیّت ... بیشترابیات شاهنامۀ فردوسی در تاجالمآثر نظامی
چکیده
یکی از کارهای لازم و ضروری که در زمینۀ شاهنامهپژوهی باید انجام گیرد، گردآوری و بررسی ابیات پراکندۀ شاهنامه در متون کهن فارسی است. هدف چنین پژوهشی در وهلۀ نخست، یاری در تصحیح متن شاهنامه است. ازآنجاکه ... بیشتریک ممدوح ناشناختۀ خاقانی و نکتهای مهمّ دربارۀ نسخۀ لندن
چکیده
دربارۀ جزئیّات سوانح عمر خاقانی و روابط او با دربارها و حاکمان روزگارش، تحقیقات کاملی صورت نگرفته و سیمای برخی از ممدوحان او در هالهای از ابهام قرار دارد. بیشکّ بدون شناخت بایستۀ موقعیّت زمانی و اشارات ... بیشتربررسی ظرفیتهای نمایشی حکایت «زن پارسا»ی الهینامه عطار برای اقتباس نمایشنامه
چکیده
نگاهی به سابقة اقتباس از متون ادبی در هنرهای نمایشی ازجمله سینما، تلویزیون و تئاتر در جهان نشان میدهد که اقتباس میتواند خلأهای متنی موجود در بخش تئاتر و سایر انواع نمایش را به بهترین وجه پر کند. ... بیشترگویندگان ناشناس در نوبت ثالثه کشف الاسرار
چکیده
نوبت ثالثة تفسیر کشفالاسرار مجموعهای از اقوال صوفیّه در تفسیر قرآن است. بسیاری از این سخنان به «پیر طریقت» یا عناوین کلی و نامشخص دیگر نسبت داده شدهاند. پیش از این تصور میشد که پیر طریقت، ... بیشتربررسی تصحیح عبهرالعاشقین (کربن- معین) از نگاه بایستههای تصحیح
چکیده
عبهرالعاشقین نوشتة روزبهان بقلی، عارف بزرگ سدۀ ششم، یکی از مهمترین آثار عرفانی فارسی است که از نگاه آموزههای عرفانی و نثر فارسی جایگاه شایانی دارد. این کتاب در سال 1337 به همّت هانری کربن و محمّد معین، ... بیشترتبیینی ساختگرا از تباین نیروانا و فنا
چکیده
غایت و مقصد سلوک در عرفان اسلامی، فنا و در عرفان بودایی، نیرواناست. رسیدن به هر دو مقصد، از راه زدودن صفات و خواهشهای نفسانی است. شباهتهای فنا و نیروانا آنقدر هست که گاه مفهومی مشترک قلمداد میشوند. ... بیشترشرح و تحلیل ابیاتی از حدیقةالحقیقه سنایی
چکیده
حدیقةالحقیقه نخستین منظومۀ عرفانی زبان فارسی است که راه را برای سرودهشدن منظومههایی مانند تحفةالعراقین، مخزنالأسرار و مثنوی معنوی هموارتر کرد. اهمیّت این منظومه در ادب فارسی موجب آن شد که ... بیشتر«کردوانی»، یکی از کلمات نادر در شعر قطران
چکیده
شعر فارسی در قرون چهارم و پنجم هجری در قیاس با شعر ادوار دیگر، آینۀ طبیعت است. شاعر این دوره بیشتر از عناصری سخن میگوید که مخاطب او، شاه و درباریان، آنها را میبینند و میشناسند؛ از جملۀ این عناصر، ... بیشترنقش دارالسّلطنه تبریز در ایجاد و گسترش رویکرد وقوعی به شعر
چکیده
مکتب وقوع به لحاظ تحولات سیاسی ـ اجتماعی در پیوند با دو دورة تیموری ـ بهخصوص در نیمة دوم قرن نهم ـ و دورة صفوی است. این سبک از اوایل قرن دهم آغاز شد و در اواسط همان قرن رشد کرد و تا ربع اوّل قرن یازدهم ... بیشتراطلاعاتی درباره قطب الدین محمدبن احمد جام ژنده پیل همراه با نقد بخشی از مقدمه مصحح چاپ جدید حدیقه الحقیقه
چکیده
قطبالدّین محمّد بن مطهر بن احمد جام (ژندهپیل) از صوفیان و نویسندگان توانای ایران است که از 577 تا 667 هجری زندگی کرده است. حدیقةالحقیقة یکی از آثار اوست. در این مقاله ابتدا به اطّلاعاتی دربارة قطبالدّین، ... بیشتررد پای عقاب
چکیده
شعر فارسی در سالهای آغازین قرن چهاردهم شمسی شاهد دگرگونی ها، نوآوری ها، دغدغه ها، گفتگوها و اختلاف نظرهای بسیار است. در همین روزگار است که پرویز ناتل خانلری شعر عقاب را میسراید. مثنوی که از ماندگارترین ... بیشترنقد و بررسی سیر بحث «اقتضای حال»
چکیده
مطالعه در سیر مباحث بلاغت نشان میدهد که توجّه به موضوع «اقتضای حال» در نخستین تعاریف نقلشده برای بلاغت، از اساسیترین معیارهای بلاغت کلام و متکلّم به شمار رفته است. با آنکه این موضوع و اهمّیّت ... بیشترتحلیل نعت حضرت مصطفی(ص) در قصاید خاقانی
چکیده
نعت حضرت رسول اکرم(ص) از زمان ظهور اسلام، هم فصل مشترک مذهبی– ادبی فرقههای مختلف دین اسلام است و هم فتحالباب دیوانهای اغلب شاعران عربی و فارسی است. در بلاغت فارسی و عربی، نعت، زیرگونة مدح معرفی ... بیشتربررسى و تحلیل جایگاه سفر آفاقى در متون عرفانى
چکیده
این مقاله یکى از مباحث مهم در سیر و سلوک، یعنى سفر آفاقى را در متون عرفانى تا قرن هفتم هجرى بررسى و تحلیل میکند. نگارنده پس از ذکر مقدّمهاى دربارة سیروسفر به تعریف سفرو سیروسلوک پرداخته و پیشینة سفر در ... بیشترسنت اخذ و اقتباس در متون و نمود آن در شمایل الاتقیای رکن الدین دبیر کاشانی
چکیده
اخذ و اقتباس در فرهنگ اسلامی سابقهای دیرینه دارد. کتابت قرآن و حدیث از ابتدا تابع قواعد خاص و سختگیرانهای بوده، ولی این رعایت امانت در نقل آثار دیگر چندان مورد اعتنا نبوده است. این عدم رعایت ... بیشترکاربرد ضربالمثلهای فارسی در غزلیات بیدل
چکیده
مَثَل به عنوان «ستون فرهنگ مردم» و یکی از اقسام ادبی، همواره محل توجه شاعران بوده است تا جایی که کاربرد آن به همراه تمثیل و استشهاد، یکی از ویژگیهای سبکی در تاریخ ادب فارسی بهشمار میآمده ... بیشتربررسی تشبیهات حوزهای عشق در عبهرالعاشقین روزبهان بقلی
چکیده
عبهرالعاشقین سرشار از صورخیال است. ذهن پویای روزبهان موجب شده است گاه سلسلهای از تشبیهات بههمپیوسته در این اثر مشاهده شود که در این مقاله با الهام از نظریة «استعارة مفهومی» در قالب ... بیشترتعامل مولوی با مخاطب در فیهمافیه و مکتوبات
چکیده
هر سخن در بافتی برونمتنی پدیدار میشود که زبانشناسان نقشگرا به آن «بافت موقعیّت» میگویند و در بلاغت اسلامی آن را «اقتضای حال» نامیدهاند. در نگاه نقشگرایان، کسانی که در کنش دوسویۀ ... بیشترتحلیل رمان سالمرگی براساس نظریة نشانه شناسی بینامتنی مایکل ریفاتر