نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محبوبه همّتیان
• حسین آقا حسینی

دانشگاه اصفهان

چکیده

مطالعه در سیر مباحث بلاغت نشان می‌‌دهد که توجّه به موضوع «اقتضای حال» در نخستین تعاریف نقل‌شده برای بلاغت، از اساسی‌‌ترین معیارهای بلاغت کلام و متکلّم به شمار رفته است. با آنکه این موضوع و اهمّیّت توجّه به آن در دوره‌‌های مختلف، از محوری‌‌ترین مبانی مباحث بلاغی است، در هیچ‌یک از منابع قدیم و جدید، مبانی نظری آن تبیین نشده است.
در پژوهش حاضر، پس از بررسی و نقد دیدگاه‌‌های گوناگون دربارة این موضوع، مشخّص شد با وجود تصوّری که دربارة مخاطب‌محور بودن اقتضای حال در بلاغت سنّتی وجود دارد و انتقادهایی که در این زمینه مطرح می‌شود و با وجود آنکه در این منابع به صراحت اصطلاحات اقتضای حال متکلّم و کلام و بافت موقعیّتی به کار نرفته است، ولی در این کتاب‌ها ذیل مباحث گوناگون، مطالبی مطرح می‌شود که بر اساس آنها می‌توان تمام این اقتضائات را در سطوح مختلف و برای تمام این عوامل، استنباط کرد.
 

کلیدواژه‌ها

• اقتضای حال
• متکلّم (گوینده)
• مخاطب
• کلام
• بافت موقعیّتی

عنوان مقاله [English]

The Criticism and Investigation of Condition Requirement

نویسندگان [English]

• Mahboubeh Hemmatiyan
• Hossein Aqahosseini

چکیده [English]

The study of topics concerning rhetorical issues shows that paying attention to "condition requirement" in the first quoted definitions can be considered as the most significant criteria in rhetorical speech and the speaker. Although it seems being the most important and the most fundamental subject during different periods, but none of its theoretical principles has been explained in the old and modern sources.
It will be make clear, in present study, and after a review of different viewpoints on the subject, that despite the existing conceptualization about the audience-based state of condition requirement in traditional rhetoric and despite the criticisms regarding  this field, and although terms such as speaker's condition requirement, speech, and conditional context cannot obviously be found in these sources, but in these books, under the different titles, some subject matters are proposed on which one can deduce all its requirements in several levels.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Condition Requirement
• speaker
• Audience
• Speech
• Conditional Context