نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• عباس ماهیار ¹
• لیلا کرمی ²

¹ استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی

² دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

نعت حضرت رسول اکرم^(ص) از زمان ظهور اسلام، هم فصل مشترک مذهبی– ادبی فرقه‌های مختلف دین اسلام است و هم فتح‌الباب دیوان‌های اغلب شاعران عربی و فارسی است. در بلاغت فارسی و عربی، نعت، زیرگونة مدح معرفی شده است. خاقانی شروانی یکی از شاعران مداح زبان فارسی‌ است که در دیوان خود و به‌ویژه در قصایدش، نعتیّه‌های فراوانی در قالب مدح سروده است. این پژوهش می‌کوشد به روش تحلیلی- توصیفی در قلمرو قصاید خاقانی، روشن کند که نعتیّه‌های وی دارای چه ساختار و مضمونی است و چه اغراض و ابزاری در این زیرگونة ادبی- بلاغی وجود دارد. با تأمل و دقّت در نعتیّه‌های فراوان خاقانی دریافتیم که این زیرگونة ادبی دارای مضامین و درون‌مایه‌های ژرف دینی است که با کمال صداقت و رعایت معیارهای اخلاقی، مستند به تاریخ، به دور از اغراق‌های افراطی و با هدف التجا و تمسک به حضرت رسول^(ص) در لحظات دشوار، شناسایی معارف و آموزه‌های دینی و مذهبی و ... سروده شده است.  

کلیدواژه‌ها

• شعر فارسی
• خاقانی
• نعت
• نعت نبوی
• حضرت مصطفی(ص)

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Praising the Prophet Muhammad (PBUH) in the Odes of Khāghāni

نویسندگان [English]

• Abbas Mahyar ¹
• Leyla Karami ²

¹ Professor in Persian Language and Literature, University of Kharzmi

² Ph.D. Student in Persian Language and Literature, University of Kharzmi

چکیده [English]

Praising the Prophet Muhammad (PBUH) has been a common religious-literary ritual in different Islamic sects and the introduction of many Divans by the Persian and Arab poets since the rise of Islam. Praising (Na'et) is introduced as the subspecies of eulogy (Mad'h) in Persian and Arabic rhetoric. Khāghāni Shirvani is one of the prominent Persian panegyrists who has composed many praising (Na'tiyya) in eulogy format in his works, especially in his odes. It has been tried to clarify, through a descriptive-analytic method, the structure and the content of his praising poems and to show what kind of possibilities and intentions are in this rhetoric-literary subspecies. Deliberating and scrutinizing in several praising works of Khāghāni we found that this literary subspecies has profound religious themes and contents that are composed honestly, respectful to ethical standards, historically documented, far from extreme exaggeration, with the aim of seeking the help of the holy prophet (PBUH) in difficulties and to understand religious teachings.     

کلیدواژه‌ها [English]

• Persian Poetry
• Khāghāni
• Praising
• Praise of the Prophet
• Muhammad (PBUH)