دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
عمرو بن بحر جاحظ
چکیده
جاحظ مانند ولتر، نویسند? سرشناس فرانسوی، ادیبِ فیلسوف است، یعنی بعد ادبی وی بر بعد فلسفیاش غالب است. او مانند سایر ادیبان و نویسندگان بزرگ جهان به هم? علوم و معارف عصرش اعمّ از فلسفه و کلام و سیاست و ... بیشترابیات عربى شعراى عباسى در تاریخ جهانگشاى جوینى
چکیده
تاریخ جهانگشا یک اثر ادبى - تاریخى است که عطاملک جوینى با استفاده از صنایع لفظى و معنوى و کمک گرفتن از تشبیه و استعاره و کنایه و استشهاد به آیات و احادیث و اشعار فارسى و عربى در تلاش بوده است اثرى ادبى بیافریند. ... بیشترتحلیل اسطورههای کیخسرو، گرشاسب و جمشید بر اساس آراء یونگ
چکیده
از دیرینهترین آرزوهای انسان بیمرگی و دستیابی به زندگی جاویدان است. انسان این آرزوی درونی را بر قهرمانان اسطورههای خود فرافکن مینماید. قهرمانان در اسطورهها و افسانههای ملل به طرق گوناگون ... بیشتر«حلقه در گوش کردن» در تاریخ و ادب فارسی
چکیده
«حلقه در گوش کردن» آیینی کهن است که در میان اقوام و گروههای مختلف اجتماعی، و برای مقاصد گوناگون معمول بوده است. بررسیها نشان میدهد که از گذشتههای ... بیشترعمربن جاحظ ادیب فیلسوف
چکیده
جاحظ مانند ولتر، نویسندۀ سرشناس فرانسوی، ادیبِ فیلسوف است، یعنی بعد ادبی وی بر بعد فلسفیاش غالب است. او مانند سایر ادیبان و نویسندگان بزرگ جهان به همۀ علوم و معارف عصرش اعمّ از فلسفه و کلام و سیاست ... بیشتربوطیقای روایت در داستان یک سرخپوست در آستارا از بیژن نجدی
چکیده
در بوطیقای ارسطو، هنر و ادبیّات، محاکات و تقلیدی از واقعیّت تلقّی میشد و تمام اجزای اثر ادبی، بازنمودی عینی در عالم واقع داشت و عناصر شکلدهندة داستان، همانهایی بود که هر روزه با آنها در تعامل هستیم. ... بیشترویژگیهای عارف سیاستمدار از نگاه صوفیان نخستین (بر اساس متون منثور تا قرن چهارم)
چکیده
عارفان مسلمان با تکیه بر هر دو معیار وحدت و کثرت، به عرصة سیاست روی آوردهاند. آنان با تأکید بر ضرورت عرفان برای سیاستمداران و سیاست برای عارفان، به تبیین ویژگیهای «عارف سیاستمدار» پرداختهاند. ... بیشترتحلیل برخی از استعارههای مفهومی فارسی با استفاده از الگوی شبکهای و ادغام
چکیده
ژیل فوکونیه و مارک ترنر، موضوعِ استعارة مفهومی را موردی خاصّ از یک عرصة عامّتر و وسیعتر دانستهاند؛ این عرصة وسیعتر، تحلیل سازِ کارِ دستگاه ذهن به وقتِ مواجهه با دامنههای مفهومی است. ایشان ... بیشترنشانهشناسی تجربههای دینی در متون نثر عرفانی
چکیده
نظر به اهمّیّت رمزپردازی روایتهای عرفانی و لزوم تفسیر آنها برای درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، در مقالۀ حاضر، روایتهای سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشفالمحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریّه و تذکرةالاولیا ... بیشتراوحدالدین کرمانی، نقطة ظهور افکار ابن عربی در ادبیات فارسی
چکیده
اوحدالدین کرمانی از نظر زمانی نزدیکترین فرد به ابن عربی و دوست همسن او شناخته میشود. در تذکرهها و مناقب اوحدالدین به روابط صمیمانه بین این دو تن و ملاقات بین آنها در شهرهای قونیه، قاهره ... بیشتردور، وزن دوری و منشاء اختیار شاعری در وزن دوری
چکیده
واژۀ «دور» در عروض قدیم به کار رفته، اما دربارة اوزان دوری بحث نشده است. در عروض جدید، اصطلاح «اوزان دوری» به گروهی از اوزان متناوبالارکان اطلاق میشود که قرارگرفتن هجای کشیده به جای هجای ... بیشترنقد و تحلیل انواع وجه فعلی در فارسی
چکیده
وجه بهطورکلی مقولهای معنایی است که دیدگاه گوینده را دربارۀ گزارهای نشان میدهد. عناصر وجهی مختلفی در زبان برای انتقال وجه وجود دارد؛ بهعبارتدیگر، زبانها ابزارهای مختلفی برای بیان مفاهیم ... بیشترتغزل عربی متن پنهان تغزل فارسی
چکیده
هیچ متنی خودبسنده نیست. هر متن در آن واحد هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. بینامتنیّت ازجمله رویکردهای نوینی است که در کشف ارتباط میان متون نقش مهمی ایفا میکند. تغزل، ... بیشترموسیقی اصوات درمثنوی و غزلیّات مولانا
چکیده
آثار منظوم مولانا جلالالدّین پُر از آوا و نوا و موسیقی است؛ زیرا جان سرایندهاش با موسیقی آمیخته شده و موسیقی نیز در تمام اجزای وجودش رخنه کرده است. به گواهی اشعارش، بهویژه غزلیّات، وی درموسیقی علمی ... بیشترتبیین جایگاه تشبیه در منظومه های غنایی؛ با تکیه بر پنج منظومة عاشقانه
چکیده
گزینش واژگان و چگونگی قرارگرفتن آنها در جمله و چینش آن براساس شرایط نحوی یا گریز از این شرایط و صور خیال را میتوان از مهمترین ویژگیهای هر زبان دانست. تحلیل زبان هر اثر باتوجّهبه ویژگیهای ... بیشترالهام و صنعت در نظر شاعران عارف (دیدگاههای سنایی، عطّار و مولوی دربارة خاستگاه شعر)
چکیده
مسئلۀ خاستگاه شعر یکی از قدیمیترین مباحث نقد ادبی است. پیشینۀ این بحث به یونان میرسد و باتوجّهبه منابع، میتوان گفت نخستین نظریّهها را در این مورد افلاطون و ارسطو دادهاند. در ادبیّات عرب هم ... بیشترساختارشکنی در صفتها و ناگفتههای پیرامون آن
چکیده
ساختارشکنی زبانی، چه ازنظر ساختمان و چه ازنظر کاربرد، کمتر در دستورهای زبان فارسی موردتوجّه قرارگرفته است. الگوهای ساخت و قواعد دستورمند زبان، غالباً در کتابهای مطرح دستور، تکراری و ایستاست، درحالیکه ... بیشترنگاهی به نقد خودپالایشی عرفا و بیالتزامی به شرع
چکیده
یکی از مسائلی که در عرفان اسلامی، چالشهای فراوانی به همراه داشته و بهانة توجیه کینهتوزی مخالفان با تعالیم صوفیانه شده است، مسئلة «بیالتزامی به شریعت» است که به دلیل غفلت مدعیان، بهعنوان ... بیشتر«تصدیر» و نقد آرای بدیعیان دربارۀ آن
چکیده
تصدیر یکی از آرایههای بدیعی و تمهیدات هنری است و کاربرد آن در متون ادبی سابقهای کهن و طولانی دارد. تکرار الفاظ در شعر، صورتهای مختلفی دارد و طیّ تاریخ، تعبیرها و تعریفهای مختلفی از آن ارائه شده ... بیشترپیوند بانوگشسپنامه با متون پهلوانی و دورۀ سرایش آن
چکیده
بانوگشسپنامه منظومهای است پهلوانی در بیش از هزار بیت در ذکر دلاوریهای بانوگشسپ، دختر رستم. دربارۀ گویندۀ این منظومه، فعلاً اطّلاعی نداریم؛ امّا پژوهشگران دربارۀ سدۀ سرایش آن بحثهایی کرده و حدسهایی ... بیشترفرمان سهزبانۀ چینی- فارسی- اویغوری در دیوان سلسلۀ مینگ در چین (1386 تا 1616م/ 787 تا 1025ق)*
چکیده
مراودات ایران و چین منحصر به روابط سیاسی- اقتصادی نیست. با حملۀ چنگیزخان به چین در اوایل قرن چهاردهم میلادی و روی کارآمدن سلسلۀ «یوان» (大元Yuan-1271 تا 1368م)، شرایط جدیدی برای اقوام غیربومی چین به وجود ... بیشترریشههای حکایت در زبان عرفان تا پایان قرن سوم (بر پایۀ آثار شقیق ، حارث محاسبی، نوری، خراز، جنید)
چکیده
حکایت یکی از پرکاربردترین انواع داستانی در زبان عرفان است. با این حال، تا قبل از قرن چهارم که قرن پاگیری حکایتهای عرفانی است، ضمن آثار اولیۀ عرفای مسلمان چندان با حکایت مواجه نیستیم و این نکته ما را ... بیشترنگاهی به تصویرگری و جایگاه آن در قرآن کریم و نهجالبلاغه (مطالعة مورد پژوهانه؛ تشبیه تمثیل)
چکیده
از جمله فنون بلاغت در راستای تبیین و آشکارسازی اهداف و مقاصد کلام، تصویرگری در قالب «تشبیه تمثیل» است. تشبیهی که وجه شبه آن، امری آشکار و ظاهری نیست و نیاز به تأویل دارد. قرآن کریم و نهجالبلاغه ... بیشترتراژدی فرزندکشی در ایران و پدرکشی در یونان، تضاد، افسانه یا واقعیت (با نگاهی گذرا به این مقوله در جهان)
چکیده
افسانه ها و اسطوره ها، گذشتة ملت ها را تشکیل می دهند. اساطیر جهان با یکدیگر همسانی و مشابهت دارند و گاهی نیز در جهت مخالف هم قرار می گیرند. یکی از مباحث شگفت اسطوره ها، تراژدی است که این مقاله به مبحث تراژدی ... بیشترتأثیر خوانش دوگانۀ شعر بر ساختار دستوری، بلاغی و معنایی آن