نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• علی محمد موذنی ¹
• هادی انصاری ²

¹ استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

آثار منظوم مولانا جلال‌الدّین پُر از آوا و نوا و موسیقی است؛ زیرا جان سراینده‌اش با موسیقی آمیخته شده و موسیقی نیز در تمام اجزای وجودش رخنه کرده است. به گواهی اشعارش، به‌ویژه غزلیّات، وی درموسیقی علمی و عملی روزگار خود مهارت و تسلّط کامل داشته است. آن دم که کلامش پر از وزن و آهنگ و موسیقی می‌شود، می‌توان معنای سخن او را دریافت که در نظر او، شعر موسیقی کیهانی است و «اصوات» از هر نوعی که باشد، بهترین ابزار برای ایجاد موسیقی است. این آواها، نواها و صوت‌ها نشانگر روح پرتلاطم و خروشان مولاناست که دمی آرام ندارد و همواره در حال تکاپو و جنبش است؛ چون می‌خواهد از «لفظ»  به «معنی» برسد و در این مسیر، موسیقی، یاریگر خوبی است. در میان انواعموسیقی که درکلام منظوم مولانا دیده می‌شود، نوعی موسیقی می‌توان یافت که صوت‌ها، آواها و تکرارآن ها نقش مهمّی در ایجاد آن دارند. مولانا در این موسیقیِ اصوات که ازهماهنگی صامت‌ها و مصوت‌ها ایجاد می‌شود و به موسیقی داخلی شعر مربوط است، از صوت (شبه‌جمله)، اسم صوت (نام آوا)، اتباع (الفاظِبه‌ظاهر مبهم، ولی موسیقی‌آفرین) و ارکان عَروضی فراوان استفاده کرده است.

کلیدواژه‌ها

• صوت
• اسم صوت
• موسیقی
• ارکان عَروضی
• اتباع

عنوان مقاله [English]

The Music of Sounds in Mowlavi's Masnavi and Sonnets

نویسندگان [English]

• ali mohammad moazzeni ¹
• hadi ansari ²

¹ Professor in Persian Language and Literature, University of Tehran

² Ph.D. Student in Persian Language and Literature, Karaj Branch Islamic Azad

چکیده [English]

Because the soul of Jalāl ad-Dīn Muhammad Mowlavi was mixed with music and the music had penetrated in all aspects of his existence, his poetic works are full of phones, intonations and musical elements. According to his poems, especially his sonnets, it can be concluded that he was scientifically and even practically expert in music of his time. When his speech becomes full of rhythm and music, one can understand the meaning of his words, and that the music of the poem is rooted in the cosmos and "sounds" of any kind are the best tools for creating music in his opinion. These sounds and intonations represent Mowlavi's enthusiastic and roaring soul that always moves and struggles restlessly. Music helps him significantly to get "meaning" from the "word". Among the various kinds of music, in Mowlavi's verses, one can find a type of music that sounds and their repetitions play an important role to create it. In this music of sounds, which is created through a harmony between consonants and vowels and relates to the internal music of the poetry, Mowlavi has abundantly used sound (quasi-sentence), onomatopoeia, subsidiaries (apparently obscure but music producer words), and prosodic elements.

کلیدواژه‌ها [English]

• Phone Onomatopoeia
• Music
• Prosodic Elements
• Subsidiaries