دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
نکاتی درباره تدوین گرایش برای رشته زبان و ادبیات فارسی
چکیده
این مقاله به بررسی موضوع به وجود آمدن گرایش در رشته زبان و ادبیات فارسی می پردازد. نویسنده به لزوم وجود گرایش برای رشته زبان و ادبیات فارسی معتقد است و پس از ذکر دلایل خود، دلایل مخالفین را نقد می کند.در ... بیشترمقایسۀ «زال و رودابه»ی شاهنامه با «سام و پریدخت» سامنامه از نظر کارکردهای ثانویّۀ وجوه جمله (با تأکید بر دو وجه پرسشی و ندایی)
چکیده
وجوه جمله میتوانند علاوه بر کارکرد اوّلیّه و معنای صریح خود، حائز کارکردهای ثانویّه و دلالتهای ضمنی نیز باشند. کاربست اغراض ثانویّۀ جمله در اثر ادبی، وجه زیباییشناسانۀ اثر را ارتقا میبخشد و بر ... بیشترتحلیل صورتگرایانۀ داستان «مثل همیشه»، اثر هوشنگ گلشیری
چکیده
چکیدهداستان کوتاه «مثل همیشه»، اثر هوشنگ گلشیری، در واقع سه داستان است که به موازات یکدیگر و بهشکلی متناوب و مشوّش پیش میروند. از آنجا که درونمایۀ اصلی داستان، تأکید بر دور باطل، روزمرّگی، ... بیشترتحلیل گفتمان ایدئولوژی در لایههای سبکی غزلیّات مدحی حافظ
چکیده
اگرچه مدح بهمثابه وصلۀ ناجوری در دیوان لسانالغیب، بر چشم و طبع حافظ دوستان گرانی میکند، و نیز درست است که ماهیّت مدح در مغایرت با مرام رندی و مشرب آزادهخویی حافظ قرار میگیرد، امّا خواهناخواه ... بیشتربررسی و مقایسۀ حکایات مشترک اسرارنامه و تذکرةالاولیای عطّار
چکیده
یکی از شگردهای پُربسامد در آثار شاعران زبان فارسی، به نظم کشیدن حکایات منثور، به خصوص داستانها و اقوال حکیمانه و صوفیانه است. در این امر، عطار نیشابوری جایگاه برجستهای میان شعرای فارسی دارد. عطار ... بیشترتحلیل هرمنوتیکی شعر «صدای دیدار» از سهراب سپهری
چکیده
آثار هنریِ نوشتنی یا «متن»ها به تعبیر رولان بارت، نمادیناند و درک لایههای پنهان آنها با گذر از دلالت اوّلیّه و سطح نخست ممکن میشود. شعر «صدای دیدار»، شرح تجربۀ شهودی راوی و ... بیشترتأویلات خلع نعلین در شعر عارفانه
چکیده
بسیاری از مضامین قرآنی که به شعر فارسی راه یافته است، تنها دربردارندۀ ترجمان الفاظ و ظواهر قرآنی نیست. شاعران عارف، معمولاً، دریافت تفسیری و گاه تأویلی مفسّران را نیز به جامۀ شعر درآوردهاند. خطاب الهی ... بیشتر«نامدهی و طبقهبندی» در اشعار سیاسی- اجتماعی فرخی یزدی براساس الگوی کارگزاران اجتماعی ونلیوون
چکیده
ادبیات عصر مشروطه با مسائل سیاسی و اجتماعی حاکم بر فضای جامعه آمیختگی شدیدی دارد. شاعران و نویسندگان بر مبنای رویدادهای روز در مقام منتقد، طرفدار یا مخالف وقایع، اشعار و نوشتههایشان را به مخاطبان ... بیشترکاربردِ نظریّۀ ادبی؛ نگاهی انتقادی به آراءِ کورش صفوی
چکیده
بخشی از دیدگاههای کورش صفوی در آثارش، دربارۀ کاربرد نظریّههای ادبی در نقد است. وی با مرور و معرّفی نظریّههای مختلف ادبی و دستهبندی آنها بر اساس مقولاتِ ششگانۀ نظریّۀ ارتباطی یاکوبسن، بر ناکارآمدیشان ... بیشترتفسیرِ گفتوگوی ابوالحسن خرقانی با ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتّوحید
چکیده
مناقبنامهنویسانِ اهل تصوّف، بنا به سنّت رایج در خانقاه، برای نقل گفتارِ أئمّۀ طریقت، اعتباری ویژه قائل بودند؛ بهگونهای که تلاش میشد کلام شیخ، به عین عبارت، یا در مضمون و محتوا کاملاً شبیه به ... بیشتربررسی گزارش قصیدهای از اثیرالدّین اخسیکتی در متنهای مصحَّح و گرهگشایی از مفهوم بیتهای دشوار آن
چکیده
اثیرالدّین اخسیکتی را از برجستهترین شاعران قصیدهسرای قرن ششم میدانند که با بهرهگیری گسترده از معلومات خویش در شعر و اصرار بر دشوارگویی، دیریابی و ابهام، معنای ابیات را به اوج رسانید؛ تا جایی که ... بیشترتحلیل نمادشناسی و عناصر مارکسیستی در رمان مدیر مدرسۀ جلال آل احمد
چکیده
مدیر مدرسه، اثر جلال آل احمد، یکی از رمانهای مشهور معاصر است که در آن برخلاف آنچه که بارت گفته است، مؤلّف داستان، نهتنها «مُرده» نیست، که «زنده»تر از هر اثر رئال دیگری به تبیین ... بیشترتطور و تحول فرزندنامه در ادوار ادب فارسی (قرن چهارم تا دوران معاصر)
چکیده
در ادوار نظم و نثر فارسی، شاعران و نویسندگان، بخشی از کلام خود را به اندرز به فرزند اختصاص میدادند که این امر دال بر اهمیت و توجه به تعلیمِ فرزند متون ادبی است. فرزندنامهها، نامههای خصوصی در بطن ... بیشترضرورت تصحیح انتقادی کتاب صحائفالوداد و مکاتیبالإتّحاد اَدهم عزلتی
چکیده
ادهم عزلتی خلخالی، ملقّب به «واعظ»، از عارفان قرن یازدهم هجری قمری است. وی رسائل بسیاری در مسائل اعتقادی، اخلاق و عرفان اسلامی دارد که از جملۀ آثار او، رسالۀ صحائفالوداد و مکاتیبالإتّحاد ... بیشترتاریخ دقیق درگذشت خاقانی شروانی
چکیده
تاریخ دقیق درگذشت خاقانی شروانی یکی از خوشبختیهای هر شاعر کهن میتواند وجود دستنویسهای مضبوط از اشعار او و وجود آگاهیهای درست از سوانح زندگیاش باشد. متاسفانه دستنویسهای کهن و ارزشمند شاعران ... بیشترمعرّفی و نقد و تحلیل شخصیّتهای نَفْثَةُ المَصْدور با اتکاء بر منابع تاریخی معتبر
چکیده
گاه واژگان عادی، ترجمان غمهای بزرگ نیستند و بعضی از انسانها، جملات و عبارات معمول و متداول را برای بیان درد و اندوه جگرخراش خود کافی نمیبینند ...! شاید به همین اعتبار است که «زیدری نسوی»، منشی ... بیشتربررسی تشابهات و مشترکات ساختاری بوف کور با دانشجوی پراگ
چکیده
بوف کور یک متن هنری با موضوع روانشناختی است. جهانبینی رمانتیک و شور عاطفی فضای دنیای شخصیتهای این رمان را پر کرده است. بدون تردید، هدایت در نوشتن آن از آثار ادبی و هنری و نظریات روانکاوانۀ غربی ... بیشتراهمیت و نقش دستنوشتههای کهن در تصحیح متون (شرح تعرّف و نسخۀ کراچی)
چکیده
دستنوشتههای کهن با ارزشهای گوناگون خود، از جمله به دلیل نزدیکی به زمان و زبان مؤلّف، در تصحیح متون نقش مهمّی دارند؛ بهویژه وقتی امانتداری کاتب، اعتماد مصحّح را به خود جلب کند، نسخۀ اقدم ... بیشترنوای نای در فصلِ وصل؛ مقایسۀ نشانهشناسیک نینامۀ مولوی و فصلِ وصل قیصر امینپور بر اساس دیدگاه ریفاتر
چکیده
امروزه هریک از قلمروهای مختلفِ نظری و پژوهشی ادبیّات میکوشند از منظری متفاوت و البتّه نظاممند، آثار ادبی را تحلیل کنند. تدوین چارچوب نظری، تحلیلهای روشمند، ارائۀ نتایجی مدوّن و پرهیز از ... بیشتراثرپذیری داستان دیوِ گاوپای و دانای دینیِ مرزباننامه از داستانهای حضرت موسیع و حضرت محمّدص
چکیده
یکی از داستانهای مهم و چالشبرانگیز مرزباننامه، دیوِ گاوپای و دانای دینی است که باب چهارم این کتاب را به خود اختصاص داده و از زوایای مختلفی به آن نگریسته شده است. یکی از دلایل تعدّد گمانهزنیها ... بیشترتیغِ تهمورث
چکیده
یکی از موضوعات رایج در اساطیر و حماسههای جهان، اختصاص رزمافزارهایی شگفت برای پهلوانان است، که وجهِ مشترک همگیِ آنها، تفاوت و تمایزی است که با رزمافزارهای معمولی دارند. گرچه در منظومههای پهلوانیِ ... بیشتررمزگشایی و تحلیل شخصیّت در قصّه عامیانۀ کامروپ و کاملتا
چکیده
قصّههای عامیانه بخش مهمّی از ادبیّات عامّۀ ایرانزمین را تشکیل داده است. بررسی علمی اینگونه متون، صرفنظر از جنبۀ ادبی آن، راهگشای دستیابی به اسرار و رموز زندگی پیشینیان و ظرافتهای فرهنگی مردم ... بیشترتطبیق ساختار روایت در کتاب ایوبِ عهد عتیق و «حدیث محنت ایوب» در قصص القرآنِ عتیق نیشابوری با استفاده از نظریّۀ گرهماس
چکیده
سرگذشت ایوبِ پیامبر یکی از روایتهای مشترک قرآن کریم و عهد عتیق است که در این دو کتاب به دو شکل متفاوت گزارش شده. روایت عهد عتیق و روایت مفسران قرآن، بهرغم شباهتهای محتوایی و فرمی، از لحاظ ساختار و ... بیشترکهنالگوی سفرِ قهرمان در خاوراننامه بر اساس نظریّۀ جوزفکمپبل
چکیده
خاوراننامۀ ابن حسّام خوسفی، مثنویای در قالب حماسۀ دینی است، با موضوع داستانهای خیالی از سفرها و جنگهای حضرت علی ع با شاهان بتپرستیچون تهماسشاه و صلصالشاه که دربرگیرندۀ ... بیشترترسیم نظام گفتمان تعلیمی در چند متن روایی منظوم