نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه تصحیح متون فرهنگستان زبان و ادب فارسی
2 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام‌نور
چکیده
دستنوشتههای کهن با ارزشهای گوناگون خود، از جمله به دلیل نزدیکی به زمان و زبان مؤلّف، در تصحیح متون نقش مهمّی دارند؛ به‌ویژه وقتی امانتداری کاتب، اعتماد مصحّح را به خود جلب کند، نسخۀ اقدم میتواند بیش از نسخههای دیگر مورد اطمینان قرار گیرد. نمونهای کمنظیر از این دست‌نوشتهها، نسخۀ کهن بخشی از شرح تعرّف لمذهب التّصوّف، یکی از منابع مهم و اوّلیّۀ تاریخ عرفان و تصوّف است که در موزۀ ملّی کراچی نگهداری میشود. این دستنوشته، مکتوب در 473ق و دومین نسخۀ تاریخدار فارسی و شناختهشده در جهان است. مقابله و سنجش این بخش با متن چاپی شرح تعرّف، نشان میدهد که این متن از جهات گوناگون از اصل خود فاصله گرفته است. ما نسخۀ کراچی را با شرح تعرّف چاپی سنجیده و نشان دادهایم که برخی واژههای گویشی، واژههای خاصّ فارسی و عربی، ویژگیهای زبانی و دستوری کهن و عبارتهای اصیل، به دست کاتبان، دستخوش تبدیل شده و تغییر یافته‌اند؛ چنان‌که متن چاپی، بسیاری از خاصّههای زبانی و سبکی خود را از دست داده است. ما در این مقاله، علاوه بر نشان‌دادن ارزشهای این دست‌نوشتۀ کهن، بعضی از ابهامات و خطاهای راهیافته در متن چاپی را نیز نشان دادهایم و امیدواریم که این کار در تصحیح متن چاپی برای آیندگان سودمند باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Importance and Role of Ancient Manuscripts in the Textual Criticism (Sharh al-Ta'arruf and Manuscript of Karachi)
نویسندگان [English]
- Tahmine Ataee Kachouee 1
- Mahmood Nadimi Harandi 2
1 Assistant Professor in Text Correction Department of the Academy of Persian Language and Literature
2 Assistant Professor in Persian Language and Literature, Payame Noor University
چکیده [English]
Ancient manuscripts play an important role in the textual criticism due to their proximity to the time and language of the author. The oldest version can be trusted more than other versions, especially when the scribe's fiduciary inspires the corrector's trust. A rare example of these manuscripts is the ancient version of Sharh al-Ta'arruf Li- Madhab al-Tasawwuf, which is kept in the National library of Karachi. This manuscript was written in 473 AH, and it is the second available Persian manuscript in the world. The comparing of this manuscript with the printed text of the description of Sharh al-Ta'arruf shows that this text has deviated from its original text in various ways. We have compared the Karachi version with the printed text and we found that some dialect words, special Persian and Arabic words, ancient lingual and grammatical features and original expressions have been changed, in a way that the printed text has lost many lingual features and its literally style. In addition to showing the value of this manuscript, we have also corrected some of the ambiguities and errors in the printed text.
کلیدواژه‌ها [English]
- Sharh al-Ta'arruf Li- Madhab al-Tasawwuf
- Manuscript of Karachi
- National Museum
- textual criticism
- mysticism
- Sufism
)