علمی- پژوهشی
مقایسۀ «زال و رودابه»ی شاهنامه با «سام و پریدخت» سام‌نامه از نظر کارکردهای ثانویّۀ وجوه جمله (با تأکید بر دو وجه پرسشی و ندایی)
مقایسۀ «زال و رودابه»ی شاهنامه با «سام و پریدخت» سام‌نامه از نظر کارکردهای ثانویّۀ وجوه جمله (با تأکید بر دو وجه پرسشی و ندایی)

ریحانه حجت الاسلامی؛ مصطفی موسوی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 1-20

چکیده
  وجوه جمله می‌توانند علاوه بر کارکرد اوّلیّه و معنای صریح خود، حائز کارکردهای ثانویّه و دلالت‌های ضمنی نیز باشند. کاربست اغراض ثانویّۀ جمله در اثر ادبی، وجه زیبایی‌شناسانۀ اثر را ارتقا می‌بخشد و بر ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
تأویلات خلع نعلین در شعر عارفانه
تأویلات خلع نعلین در شعر عارفانه

محمّدرضا موحّدی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 21-36

چکیده
  بسیاری از مضامین قرآنی که به شعر فارسی راه یافته است، تنها دربردارندۀ ترجمان الفاظ و ظواهر قرآنی نیست. شاعران عارف، معمولاً، دریافت تفسیری و گاه تأویلی مفسّران را نیز به جامۀ شعر درآورده‌اند. خطاب الهی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
تفسیرِ گفت‌وگوی ابوالحسن خرقانی با ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتّوحید
تفسیرِ گفت‌وگوی ابوالحسن خرقانی با ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتّوحید

امیرحسین همتی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 37-52

چکیده
  مناقب‌نامه‌نویسانِ اهل تصوّف، بنا به سنّت رایج در خانقاه، برای نقل گفتارِ أئمّۀ طریقت، اعتباری ویژه قائل بودند؛ به‌گونه‌ای که تلاش می‌شد کلام شیخ، به عین عبارت، یا در مضمون و محتوا کاملاً شبیه به ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
ضرورت تصحیح انتقادی کتاب صحائف‌الوداد و مکاتیب‌الإتّحاد اَدهم عزلتی
ضرورت تصحیح انتقادی کتاب صحائف‌الوداد و مکاتیب‌الإتّحاد اَدهم عزلتی

حسن داودی؛ سیدعلی‌اصغر میرباقری فرد

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 53-71

چکیده
  ادهم عزلتی خلخالی، ملقّب به «واعظ»، از عارفان قرن یازدهم هجری قمری­ است. وی رسائل بسیاری در مسائل اعتقادی، اخلاق و عرفان اسلامی دارد که از جملۀ آثار او، رسالۀ صحائف‌الوداد و مکاتیب‌الإتّحاد ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
اهمیت و نقش دست‌نوشته‌های کهن در تصحیح متون (شرح تعرّف و نسخۀ کراچی)
اهمیت و نقش دست‌نوشته‌های کهن در تصحیح متون (شرح تعرّف و نسخۀ کراچی)

تهمینه عطایی کچویی؛ محمود ندیمی هرندی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 73-92

چکیده
  دست­نوشته­­های کهن با ارزش­های گوناگون خود، از جمله به دلیل نزدیکی به زمان و زبان مؤلّف، در تصحیح متون نقش مهمّی دارند؛ به‌ویژه وقتی امانت­داری کاتب، اعتماد مصحّح را به خود جلب کند، نسخۀ اقدم ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
رمزگشایی و تحلیل شخصیّت در قصّه عامیانۀ کامروپ و کاملتا
رمزگشایی و تحلیل شخصیّت در قصّه عامیانۀ کامروپ و کاملتا

زیبا قلاوندی؛ طاهره موسوی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 93-112

چکیده
  قصّه­های عامیانه بخش مهمّی از ادبیّات عامّۀ ایران‌زمین را تشکیل داده است. بررسی علمی این‌گونه متون، صرف­نظر از جنبۀ ادبی آن، راهگشای دستیابی به اسرار و رموز زندگی پیشینیان و ظرافت­های فرهنگی مردم ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
موسیقی کناری و بیرونی در رباعیّات مجد همگر شیرازی
موسیقی کناری و بیرونی در رباعیّات مجد همگر شیرازی

ناصر حامدی؛ داود محمّدی؛ عبداللّه حسن زاده میرعلی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 113-131

چکیده
  مجد همگر از شاعران قرن هفتم هجری است که هم‌عصر سعدی بوده و در دربار شاهان سلغری مقام والایی داشته است. مجموعه‌ای از رباعیّات این شاعر (بالغ بر 610 رباعی) را نوۀ او در میان نسخۀ خطّی دیوان چهار شاعر دیگر ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
تحلیل داستان چهارم هشت‌بهشت امیرخسرو دهلوی بر اساس نظریّۀ انسان‌شناسی ابن عربی
تحلیل داستان چهارم هشت‌بهشت امیرخسرو دهلوی بر اساس نظریّۀ انسان‌شناسی ابن عربی

مهدی شریفیان؛ رویا هاشمی زاده؛ محسن محمّدی فشارکی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 133-151

چکیده
  در عرفان اسلامی، دیدگاه ابن عربی دربارۀ شناخت انسان و مراتب هستی او جایگاه ویژه‌ای دارد. از نظر وی به‌طور کلّی هستی و تمام مظاهر آن، تجلّی ذات یگانۀ خداوند هستند؛ بر این‌ اساس، جهان و نفس انسان، نتیجۀ ...  بیشتر
علمی-ترویجی
نسخۀ خطّی تذکرۀ کلام‌الملوک باباجان قزوینی؛ اقتباس یا استنساخ از تذکرة‌الأولیای عطّار نیشابوری
نسخۀ خطّی تذکرۀ کلام‌الملوک باباجان قزوینی؛ اقتباس یا استنساخ از تذکرة‌الأولیای عطّار نیشابوری

آسیه ذبیح نیا عمران

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 153-168

چکیده
  تذکرۀ کلام‌الملوک، اثری عرفانی به زبان فارسی است که کمال‌الدّین حاجی‌بابا بن میرزاجان قزوینی، یکی از برجسته­ترین شاگردان شیخ‌بهایی، آن را در 1403ق تألیف کرده است. یگانه‌نسخۀ خطّی این کتاب  به شمارۀ ...  بیشتر
علمی-ترویجی
کارکرد مفاخره‌سرایانۀ شخصیّت‌های شعر عربی در مدیحه‌های منوچهری
کارکرد مفاخره‌سرایانۀ شخصیّت‌های شعر عربی در مدیحه‌های منوچهری

فاطمه سادات طاهری؛ سعیده بیرجندی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، صفحه 169-184

چکیده
  مقالۀ حاضر، سبک شخصی منوچهری دامغانی (398- 432ق) در مدیحه و مفاخره­سرایی را بررسی می­کند. منوچهری با هنر شاعری و تسلّط بر زبان و ادبیّات عربی، مدیحه­ها ­و مفاخره­های متفاوتی سروده و بر همین اساس، ...  بیشتر