علمی- پژوهشی
ساختارشکنی در صفت‌ها و ناگفته‌های پیرامون آن
ساختارشکنی در صفت‌ها و ناگفته‌های پیرامون آن

عبّاسعلی وفایی؛ احمد سبحانی درگاه

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 1-17

چکیده
  ساختارشکنی زبانی، چه ازنظر ساختمان و چه ازنظر کاربرد، کمتر در دستورهای زبان فارسی موردتوجّه قرارگرفته است. الگوهای ساخت و قواعد دستورمند زبان، غالباً در کتاب‌های مطرح دستور، تکراری و ایستاست، درحالی‌که ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
منشآت عربی خاقانی شروانی
منشآت عربی خاقانی شروانی

محمّدرضا ترکی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 19-38

چکیده
  خاقانی سخنور بزرگ قرن ششم هجری در دو زبان فارسی دری و عربی سرآمد روزگار خویش بوده و آثار ارجمندی در نظم و نثر، به این دو زبان از خود به یادگار گذاشته است. بااین‌همه، تاکنون جز چند قصیدة عربی و چند قطعه ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
گونه‌شناسی نمایش‌نامه‌های چهار صندوق و در حضور باد براساس نظریّۀ میتوس فرای
گونه‌شناسی نمایش‌نامه‌های چهار صندوق و در حضور باد براساس نظریّۀ میتوس فرای

شیرزاد طایفی؛ کورش سلمان نصر

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 39-58

چکیده
  بهرام بیضایی از نویسندگان، پژوهشگران و هنرمندان شاخص ایران است که در عرصۀ نمایش، آثار ارزشمند و ماندگاری خلق کرده است. گونه­­شناسی آثار نمایشی او اگرچه به­صورت پراکنده و در لابه­لای نوشته­هایی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
زبان، ابزار قدرت در روزنامه‌‌های دربار دورۀ قاجار(با مطالعۀ موردی روزنامۀ دولت علیۀ ایران)
زبان، ابزار قدرت در روزنامه‌‌های دربار دورۀ قاجار(با مطالعۀ موردی روزنامۀ دولت علیۀ ایران)

محمّد افشین وفایی؛ علی غلامی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 59-78

چکیده
  اوّلین تجربۀ روزنامه‌‌نگاری ایرانی، تقلیدی تفنّنی از روزنامه‌‌نگاری غربی بود که از سوی دربار قاجار و با انتشار نخستین روزنامۀ دولتی در سال 1253ق آغاز شد. روزنامه‌‌های دولتی که حاوی مضامین بی‌‌اهمیّتی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
زبان قصاید ناصرخسرو در سطح نحوی
زبان قصاید ناصرخسرو در سطح نحوی

مهدی علیایی مقدم؛ پدرام شهبازی بختیاری

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 79-102

چکیده
  تشخّصِ زبانِ قصایدِ ناصرخسرو در گرو چه عواملی است؟ اصلی­ترین کوشش این پژوهش پاسخ­دادن به این پرسش است. ازآنجاکه پرداختن به تمام مشخّصاتِ زبانِ قصاید او، در یک مقاله نمی­گنجد، اینجا تلاش شده است ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
پیوندِ بلاغت و ابعاد «وصف» در شعر هشت شاعر کودک
پیوندِ بلاغت و ابعاد «وصف» در شعر هشت شاعر کودک

عباس باقی نژاد؛ اصغر باباسالار

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 103-119

چکیده
  وصف و بیان توصیفی به‌عنوان شگردی بلاغی و عنصری زیباشناختی در شعر کودک کاربرد دارد و اشکال و گونه‌های آن، مورداستفادۀ شاعرانِ کودک قرارّمی­گیرد. شاعران کودک با بهره­گیری خلّاقانه از ظرفیّت و امکانات ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
بررسی صحّت انتساب خوان‌الاخوان به ناصرخسرو قبادیانی
بررسی صحّت انتساب خوان‌الاخوان به ناصرخسرو قبادیانی

احسان رئیسی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 121-139

چکیده
  حکیم ناصرخسرو قبادیانی مروزی از شاعران و نویسندگان بزرگ فارسی در سدۀ چهارم و پنجم هجری است. از ناصرخسرو آثار نثر و نظمی برجای­مانده که همۀ آنها را برای ترویج و نشر تعالیم و عقاید اسماعیلیّه نگاشته است. ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
هستی‌شناسی عرفانی در غزلیّات فیض کاشانی
هستی‌شناسی عرفانی در غزلیّات فیض کاشانی

لیلا نوروزپور

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 141-159

چکیده
  فیض­کاشانی، فیلسوف شاعری است که غزلیّات او هرچند از نظر ادبی چندان پرمایه نیست، امّا از منظر جریان­شناسی غزل عرفانی فارسی حائز اهمیّت است. بررسی این غزلیّات نشان می­دهد که فیض از قالب غزل برای بیان ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
تصحیح چند بیت از دیوان منوچهری
تصحیح چند بیت از دیوان منوچهری

راضیه آبادیان؛ تقی پورنامداریان

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 161-178

چکیده
  منوچهری دامغانی از سرایندگان به‌نامِ سدة پنجم هجری است که تاکنون تصحیحاتی چند از دیوان او در ایران و خارج از ایران انجام شده است، امّا همچنان شناخته‌ترین و مهم‌ترین تصحیح از دیوان وی، تصحیح محمّد دبیرسیاقی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
بررسی چگونگی بازتابِ عاطفه در زبان غزلیّات شمس
بررسی چگونگی بازتابِ عاطفه در زبان غزلیّات شمس

محسن نورپیشه قدیمی؛ زیبا قلاوندی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 179-198

چکیده
  بدون بررسی زبان شعر، به‌ویژه در شعر غنایی که شاعر در آن از خویشتن خویش سخن می‌گوید، نمی‌توان پیام شاعر و آ‌نچه را بر او رفته است، به­درستی دریافت. اتّفاقی که در زبان می‌افتد، بازتابِ اتّفاقی است که ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
نقد و تحلیل پیوند شگرد و درون‌مایه در مجموعه‌داستانِ تمام زمستان مرا گرم کن
نقد و تحلیل پیوند شگرد و درون‌مایه در مجموعه‌داستانِ تمام زمستان مرا گرم کن

تیمور مالمیر؛ فاطمه سلطانشاهی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 199-218

چکیده
  نویسندگان برای بیان و انتقال دغدغه‌ها و اندیشه‌های خود، علاوه بر انتخاب موضوع منطبق با درون‌مایه، شگردهای متفاوتی مبتنی بر سبک و سلیقۀ خاصّ خود برمی‌گزینند. در این مقاله، به تبیین میزان و چگونگی پیوند ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
نقد و تحلیل محتوایی مقالات مجلة ادب فارسی دانشگاه تهران از منظر علم‌سنجی
نقد و تحلیل محتوایی مقالات مجلة ادب فارسی دانشگاه تهران از منظر علم‌سنجی

ناصر علیزاده؛ علیرضا نایبی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 219-235

چکیده
  امروزه واژۀ تولید علم در ادبیّات کشور ما جایگاه خاصّی پیدا کرده و ذهن مسئولان و برنامه‌ریزان امور علمی و پژوهشی را به خود معطوف داشته است. یکی از این بخش‌ها که شایسته است موردبررسی موشکافانه قرارگیرد، ...  بیشتر