نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• عباس باقی نژاد ¹
• اصغر باباسالار ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه

² استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

چکیده

وصف و بیان توصیفی به‌عنوان شگردی بلاغی و عنصری زیباشناختی در شعر کودک کاربرد دارد و اشکال و گونه‌های آن، مورداستفادۀ شاعرانِ کودک قرارّمی­گیرد. شاعران کودک با بهره­گیری خلّاقانه از ظرفیّت و امکانات این شیوۀ بیان، ضمن تقویّت وجه بلاغی و هنری کار خویش، دستیابی به اهداف اصلی شعر کودک، یعنی توسعۀ نگاه کودکان به محیط، رشد ذهنی و شخصیّتی، تقویّت قوۀ تخیّل، تلطیف عواطف و تعمیق اندیشه­های کودکان را بر خود تسهیل می­کنند. در این مقاله، ابتدا اهمیّت، کارکرد و قابلیّت­های وصفِ شاعرانه و اهمیّت بلاغی آن در شعر کودک، همچنین چگونگی تأثیر آن بر مخاطبان کودک تشریح شده است. سپس اشکال و گونه‌هایی از وصف و بیان وصفی که در آثار هشت شاعر مطرح کودک و نوجوان، کاربرد و بسامد دارد، تحت عناوین «وصف ذهنی»، «وصف عینی»، «وصف تصویری» و «وصف روایی» همراه با شواهد هرکدام بررسی و تحلیل شده است.به­علاوه، ضمن بررسی و تحلیل­ها، میزان و کیفیّت تأثیرگذاری هریک از این گونه‌ها بر مخاطبان کودک ارزیابی شده است. خاستگاه وصف عینی، مشاهدۀ دقیق و بی­واسطه و هدف از آن، بازنمایی وجه مادی و عینی پدیده‌ها بیان شده، از «وصف ذهنی» به‌عنوان نتیجۀ استفادۀ شاعر از امور عینی برای بیان ذهنیّات، عواطف و افکار خویش سخن رفته، «وصف تصویری» توصیفی مبتنی بر تخیّل با اعتبار زیباشناختی بارز تعریف شده و نهایتاً، «وصف روایی» گونه­ای از وصف معرّفی شده است که شاکلۀ آن، روایاتی شاعرانه و تمثیلی است که  مبتنی بر انسان­انگاری شکل می­گیرد.

کلیدواژه‌ها

• شاعران کودک
• شعر کودک
• مخاطبِ کودک
• بلاغت
• وصف

عنوان مقاله [English]

The Link of Rhetoric and the Dimensions of “Description” in the Works of Eight Children Poets

نویسندگان [English]

• abbas baghinejad ¹
• Asghar Babasalar ²

¹ Assistant Professor of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Urmia Branch

² professor assistant , persian litreature faculty of tehran university

چکیده [English]

As a rhetorical and aesthetic approach, description and descriptive expression are used in children poetry, and different types of their forms are used by children poets. Utilizing the creative potential of this form of expression, the children
poets strengthen the rhetorical and artistic dimension of their works, and easily access the main goals of children poetry: the development of the children's look into the environment, their mental and personality development, the strengthening of their imagination, the stylization of their emotions and deepening their thoughts. The importance, function and capabilities of poetic description and its rhetorical importance in children poetry, as well as the quality of its impact on a child, as an audience, are initially described in present study, and then, the forms and types of descriptions and descriptive expressions which are used frequently under the titles of "Subjective description", "objective description", "visual description"  and "narrative description" in the works of eight poets of child and adolescence have been reviewed and analyzed along with evidences of each. In addition to such analysis, the extent and the quality of the effects of each of these types has been assessed on juvenile audiences. Precise and immediate observation has been considered as the origin of the "objective description" and its ultimate aim is to represent the material and objective aspects of the phenomena. The "subjective description" has been evaluated as the result of the poet's use of objective affairs to express
his/her mind, emotions and thoughts; and the "visual description" is defined as description based on imagination with a clear aesthetic reliability, an finally, the " narrative description" is a kind of description formed by the poetic and allegorical narration of the poet on the basis of his humanization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Children Poets
• Children Poetry
• Juvenile Audience
• Rhetoric
• Description