نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• راضیه آبادیان ¹
• تقی پورنامداریان ²

¹ دانش‌آموختۀ دکتری ادبیات فارسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

² استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

منوچهری دامغانی از سرایندگان به‌نامِ سدة پنجم هجری است که تاکنون تصحیحاتی چند از دیوان او در ایران و خارج از ایران انجام شده است، امّا همچنان شناخته‌ترین و مهم‌ترین تصحیح از دیوان وی، تصحیح محمّد دبیرسیاقی است که برای نخستین‌بار در سال 1326ش به چاپ رسید و در چاپ‌های بعدی بارها ویرایش شد. ازآنجاکه دست‌نویس کهنی از دیوان منوچهری برجای نمانده است و همچنین به­سبب سبک ویژة منوچهری در سرودن اشعار که در دیوان دیگر شاعران شبیه به آن را نمی‌توان یافت و نیز با درنظرداشتن توجّهِ خاصّ او به دنیای پیرامونش، تصحیح دیوان او بسیار دشوار است. مقالة پیشِ­ رو، تصحیح ابیاتی از دیوان منوچهری است برپایة چاپ دبیرسیاقی و البتّه در کنار آن، به دو چاپ اخیر از دیوان منوچهری نیز، به­سبب تازگی کار توجّه شده است: چاپ حبیب یغمایی (1392ش) و چاپ ث3مصحّح در تصحیح از آنها بهره برده است، از چندین دست‌نویس دیگر هم استفاده شده که بعضی کهن‌تر از دست‌نویس‌های ایشان است. همچنین پژوهشگران این مقاله در انتخاب ضبط درست، جز توجّه به اجماع دست‌نویس‌های کهن‌تر، قواعد قافیه، نحو و جمله‌بندی و دیگر بایسته‌های ادبی، معنای بیت را نیز درنظر گرفته­اند.

کلیدواژه‌ها

• تصحیح متن
• نظم سدة پنجم
• منوچهری
• دیوان منوچهری دامغانی
• شیز

عنوان مقاله [English]

-----

نویسندگان [English]

• razie abadian ¹
• Taghi Poornamdariyan ²

¹ Institute for Humanities and Cultural Studies

² Professor of Persian Language and Literature, Institute of Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

Manouchehri Damghani is one of the famous poets of the 11^th century whose divan has been repeatedly corrected in Iran and other countries, although, one of the most well-known and significant corrections to his divan, made by Mohammad Debir Siyaghi, first was published in 1947 and was re-edited in its subsequent editions. Since any handwritten copy of the Manuchehri manuscript has been left, and because of the special style of Manouchehri in composing poems that cannot be found in the work of the others, and also considering his particular attention to the world around, it is very difficult to correct his divan. It has been tried, in present study, to correct some distiches of some copies of Manouchehri's divan on the basis of Debir Siyaghi edition, paying attention to two recent editions of his divan have been done recently: the editions of Habib Yaghmaei (2013) and Saeed Shiri (2016). In addition to the manuscripts used by the correctors, several other handwritings, some of which are older than their manuscripts, are used for corrections have been made in this study. Rhyming rules, syntax, sentences order, other literary requirements and the meaning of distiches have been paid attention by the researchers in addition to the consensus of older handwritten copies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Text Correction
• Poetry of 11th century
• Manouchehri Damghani
• Divan
• Shiz