علمی- پژوهشی
پیوند بانوگشسپ‌نامه با متون پهلوانی و دورۀ سرایش آن
پیوند بانوگشسپ‌نامه با متون پهلوانی و دورۀ سرایش آن

رضا غفوری

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 1-19

چکیده
  بانوگشسپ‌نامه منظومه‌ای است پهلوانی در بیش از هزار بیت در ذکر دلاوری‌های بانوگشسپ، دختر رستم. دربارۀ گویندۀ این منظومه، فعلاً اطّلاعی نداریم؛ امّا پژوهشگران دربارۀ سدۀ سرایش آن بحث‌هایی کرده و حدس‌هایی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
پژوهشی انتقادی در تصحیح مرصادالعباد از محمّدامین ریاحی
پژوهشی انتقادی در تصحیح مرصادالعباد از محمّدامین ریاحی

یعقوب نوروزی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 21-41

چکیده
  مرصادالعباد از متون تعلیمی عرفانی در قرن هفتم است که نسخ متعدّدی از آن در دست است. محمّدامین ریاحی از نسخه‌پژوهان معاصر، این اثر را تصحیح کرده است. او از میان نسخ متعدّد این اثر، نسخۀ بورسا را به عنوان ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
«کردوانی»، یکی از کلمات نادر در شعر قطران
«کردوانی»، یکی از کلمات نادر در شعر قطران

شهره معرفت

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 43-55

چکیده
  شعر فارسی در قرون چهارم و پنجم هجری در قیاس با شعر ادوار دیگر، آینۀ طبیعت است. شاعر این دوره بیشتر از عناصری سخن می‎گوید که مخاطب او، شاه و درباریان، آن‌ها را می‌بینند و می‌شناسند؛ از جملۀ این عناصر، ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
آداب الحرب و الشجاعه و تصحیح آن
آداب الحرب و الشجاعه و تصحیح آن

محمود عابدی؛ لیلا شوقی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 57-75

چکیده
  آداب الحرب و الشجاعه، از متون مشهور نیمۀ اوّل قرن هفتم و نوشتۀ فخر مدبّر است. این کتاب از جهات گوناگون در میان متون فارسی ممتاز و حائز اهمّیّت است؛ از جمله آنکه در موضوع خود (آیین کشورداری و سپاهیگری، اسب‌شناسی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
ختم‌الغرایب (تحفة‌العراقین) و سفرهای حج خاقانی
ختم‌الغرایب (تحفة‌العراقین) و سفرهای حج خاقانی

سید محسن حسینی وردنجانی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 77-99

چکیده
  ختم­الغرایب یا تحفة­العراقین مثنوی مشهور خاقانی است که از دیرباز تاکنون مورد توجه پژوهشگران بوده است. سال­هاست، این پرسش در میان خاقانی­­پژوهان مطرح است که آیا این اثر سفرنامه است یا خیر؟ در ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
آغاز و انجام شعر در دیدگاه پدیدارشناسانۀ هایدگر
آغاز و انجام شعر در دیدگاه پدیدارشناسانۀ هایدگر

عنایت الله شریف پور؛ فرح ابوطالبی؛ مسعود باقری

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 101-120

چکیده
  شعر کدام است؟ سؤال بنیادینی که بارها در علوم مختلفی چون فلسفه، ادبیّات و زبان‌شناسی مطرح شده و پاسخ‌هایی یافته‌ است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از پدیدارشناسی هایدگری به این سؤال اساسی ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
ساختار ارتباطی انواع مکالمه در تذکره‌‌الاولیاء
ساختار ارتباطی انواع مکالمه در تذکره‌‌الاولیاء

پارسا یعقوبی جنبه‌سرایی؛ فاتح احمدپناه

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 121-146

چکیده
  تذکره‌های عرفانی بنا به ماهیّت مکتوب خود تابع محدودیّت‌های نظام نوشتاری­اند؛ منتها مکالمه­های مندرج در آن‌ها، از منظر روابط میان مشارکان گفت‌وگو؛ اعم از نوبت­گیری­ها، لحن، توالی و غیره، از ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
کارکرد عنصر «فضا‌سازی» در خلق محتوای حماسی در «هفت‌خان اسفندیار» از شاهنامة فردوسی
کارکرد عنصر «فضا‌سازی» در خلق محتوای حماسی در «هفت‌خان اسفندیار» از شاهنامة فردوسی

اعظم حسین زاده صلاتی؛ سیّدمهدی نوریان؛ سیّدمرتضی هاشمی باباحیدری

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 147-169

چکیده
  در عرصۀ داستان‌پردازی معاصر، شناخت نوع ادبی یک اثر و ویژگی‌های آن، به بررسی عناصر سازندۀ آن داستان منوط شده است. یکی از مهمّ‌ترین و تأثیرگذارترین این عناصر، عنصر «فضاسازی» است. بهره‌گیریِ مناسب ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
مؤلّفه‌های مکتب رمانتیسم در رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد
مؤلّفه‌های مکتب رمانتیسم در رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد

خلیل کهریزی؛ خلیل بیگ‌زاده

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 171-187

چکیده
  رمانتیسم از مکتب‌های فلسفی- ادبی و مادر بسیاری از مکاتبِ اروپایی است که بعضی دگرگونی‌های فکری را در اروپا در پی داشت. گرچه رمانتیسم در قرن نوزدهم میلادی در آلمان، به عنوان مکتبی مشخّص، معرّفی شد، امّا ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
گونه‌های نوآوری‌ در غزل‌های‌ منوچهر نیستانی
گونه‌های نوآوری‌ در غزل‌های‌ منوچهر نیستانی

حُسنا محمدزاده کاشی؛ علیرضا فولادی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 189-206

چکیده
  پس از رواج نظریّه‌های نیما در شعر معاصر، به مرور تحوّلات عمده‌ای در قالب غزل ایجاد شد و نوآوری‌هایی متناسب با عصر تجدّد در شکل و محتوا و زبان و بیان آن رخ داد؛ تا جایی که کم‌کم جریان غزل نو شکل گرفت. شاعران ...  بیشتر
علمی- پژوهشی
سرناد در ادبیّات فارسی
سرناد در ادبیّات فارسی

ندا بهسان؛ حسن جعفری تبار

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 207-229

چکیده
  بالاتر نشستن معشوق نسبت به عاشق، موضوعی است که دائماً در ادبیّات عاشقانه تکرار می‌شود (= بن‌مایۀ ادبی). به این حالت در ادبیّات اروپائی سِرِناد می‌گویند. عاشق در آستانۀ منزل معشوق برای او ترانه می‌خواند ...  بیشتر
علمی-ترویجی
تغییر الگو در شعر و نقّاشی عصر صفوی با تکیه بر اشعار اهلی شیرازی و نگاره‌های رضا عبّاسی
تغییر الگو در شعر و نقّاشی عصر صفوی با تکیه بر اشعار اهلی شیرازی و نگاره‌های رضا عبّاسی

حسنعلی پورمند؛ مجید آزادبخت؛ محمد خزایی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 231-249

چکیده
  صور خیال در شعر و نگارگری ایرانی، از حیث آفرینش هنری و زیبایی‌شناسی و نیز از حیث بینشی، با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند و این پیوند وثیق، به سبب تأثیرپذیری نگارگری از مضمون‌های گوناگون شعر و ادب پارسی ...  بیشتر