واکاوی مقولۀ مکان در سه داستان شاهنامه بنا بر نظریۀ ذهنیت اسطوره‌ایِ لوی-برول
واکاوی مقولۀ مکان در سه داستان شاهنامه بنا بر نظریۀ ذهنیت اسطوره‌ایِ لوی-برول

آرمان فاتح دولت‌آبادی؛ حبیب اله عباسی؛ عفت نقابی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 211-230

چکیده
  ابهام مکان در شاهنامه موضوعی است که در بخش‌های اساطیری  و پهلوانی به چشم می‌آید. ایران از مکان‌هایی است که دارای ابهام است. در سه داستان تاج‌گذاری ایرج، دربندشدنِ کیکاوس در هاماوران و جنگ بزرگ کیخسرو ...  بیشتر
بررسی اندیشه‌های ایرانشهری به عنوان مؤلّفۀ سبک فکری در گرشاسپ‌نامه
بررسی اندیشه‌های ایرانشهری به عنوان مؤلّفۀ سبک فکری در گرشاسپ‌نامه

سید محمد فتح اله زاده؛ میرجلیل اکرمی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 231-254

چکیده
  گرشاسپ‌نامۀ اسدی طوسی مهم­ترین متون پهلوانی و حماسی پس از شاهنامه است. اگرچه موضوع آن جنگ­ها و هنرنمایی­های پهلوانی است، ولی عناصر مهم و اثرگذار در فرآیند شکل گیری اندیشه­های ایرانشهری درآن نهفته ...  بیشتر
نوع و کارکرد راوی در روایت‌های داستان «رستم و سهراب»
نوع و کارکرد راوی در روایت‌های داستان «رستم و سهراب»

چیمن خوشنمای بهرامی؛ تیمور مالمیر

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 177-195

چکیده
  داستان‌های حماسی و پهلوانی به شیوه‌های گوناگون بازسازی شده‌اند. طومارهای نقالی و روایت‌های عامیانه و مردمی، محملی برای بازآفرینی این داستان‌ها هستند. مصنّف شاهنامه، نویسندگان و نقالان طومارها و ...  بیشتر
ابیات شاهنامه در خلق الانسان نیشابوری (پیش از 521ق)
ابیات شاهنامه در خلق الانسان نیشابوری (پیش از 521ق)

جواد بشری

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 101-124

چکیده
  در کتابی به زبان عربی موسوم به خلق الانسان، اثر خواجه بیان‌­الحق نیشابوری (521ق)، ابیاتی از شاهنامۀ فردوسی در کنار هم نقل و ثبت شده است. کتاب نیشابوری دارای ماهیتی تفسیری و کاملاً دینی و با ساختاری مجلس‌گونه ...  بیشتر
تحلیل رمان سالمرگی براساس نظریة نشانه شناسی بینامتنی مایکل ریفاتر
تحلیل رمان سالمرگی براساس نظریة نشانه شناسی بینامتنی مایکل ریفاتر

عبدالله حسن زاده میرعلی؛ فاطمه زمانی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 57-76

چکیده
  یکی از دستاوردهای مایکل ریفاتر در زمینة نقد بینامتنی، نشانه­شناسی بینامتنی است. وی با طرح مباحثی چون غیردستورزبانی، تفسیرگر، هیپوگرام و ماتریس، گامی مؤثّر در کاربردی­کردن نظریة بینامتنیّت در متن ...  بیشتر
بررسی و تحلیل روابط ترامتنی رمان نوشدارو با شاهنامه
بررسی و تحلیل روابط ترامتنی رمان نوشدارو با شاهنامه

علیرضا امامی؛ سید محمد صاحبی؛ فاطمه زمانی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 133-151

چکیده
  نوشدارو اثر علی مؤذنی یکی از متون ادبیّات داستانی معاصر است که در ابعادی گسترده با داستان­های اسطوره­ای و حماسی شاهنامه ازجمله رستم و سهراب، سیاوش، فریدون و ضحاک پیوند و ارتباط برقرار کرده ­است. ...  بیشتر
ابیات شاهنامۀ فردوسی در تاج‌المآثر نظامی
ابیات شاهنامۀ فردوسی در تاج‌المآثر نظامی

عبدالرّضا سیف؛ علی غلامی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 41-58

چکیده
  یکی از کارهای لازم و ضروری که در زمینۀ شاهنامهپژوهی باید انجام گیرد، گردآوری و بررسی ابیات پراکندۀ شاهنامه در متون کهن فارسی است. هدف چنین پژوهشی در وهلۀ نخست، یاری در تصحیح متن شاهنامه است. ازآنجاکه ...  بیشتر
روابط بینامتنی در اسکندرنامه‌های منظوم (فردوسی، نظامی و امیرخسرو)
روابط بینامتنی در اسکندرنامه‌های منظوم (فردوسی، نظامی و امیرخسرو)

محمود عابدی؛ محمد پارسانسب؛ سیما عباسی

دوره 1، 7و8 ، اسفند 1390، ، صفحه 27-44

چکیده
  بینامتنیت را نخستین بار ژولیا کریستوا در مورد روابط میان متون به کار برد. پس از وی افرادی نیز به بررسی مباحث بینامتنی از دیدگاه‌های متفاوت پرداختند و مفهوم آن را تغییر دادند. یکی از این افراد ژرار ژنت ...  بیشتر
اهمیت راحة الصّدور در تصحیح شاهنامه
اهمیت راحة الصّدور در تصحیح شاهنامه

دکتر یدالله بهمنی مطلق

دوره 1، 3-5 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 209-225

چکیده
  راحة الصّدور یکی از آثار برجستة تاریخی - ادبی زبان فارسی است که از شاهنامه بسیار اقتباس کرده است. نقل پانصد و نود و چهار بیت از شاهنامه در موضوعات حکمی و اخلاقی در این کتاب، از یک طرف نشان دهندة عظمت شاهکار ...  بیشتر