نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

• چیمن خوشنمای بهرامی ¹
• تیمور مالمیر ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کردستان

² استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کردستان

چکیده

داستان‌های حماسی و پهلوانی به شیوه‌های گوناگون بازسازی شده‌اند. طومارهای نقالی و روایت‌های عامیانه و مردمی، محملی برای بازآفرینی این داستان‌ها هستند. مصنّف شاهنامه، نویسندگان و نقالان طومارها و روایتگرانی که داستانی را سینه‌به‌سینه نقل می‌کنند، هر یک متناسب با اهداف و نگرۀ خود برای بازگوکردن داستان، راوی و زاویۀ‌دید خاصی را برمی‌گزینند. در این پژوهش، شکل و کارکرد راوی و زاویۀ‌دید را در روایت‌های داستان رستم و سهراب بررسی کرده‌ایم. پرسش تحقیق آن است که راویانِ روایت‌های این داستان، هریک چگونه و با چه دیدگاهی بخش‌هایی از داستان را برجسته می‌کنند یا به نسبت اصل داستان، آن را به صورتی متفاوت یا با نگرشی دیگرگون نقل می‌کنند؟ نتیجۀ تحقیق نشان می‌دهد نگاه راویان روایت‌های مختلف داستان رستم و سهراب، مبتنی بر تقدیرباوری است. راوی شاهنامه با ذکر جزئیات یک واقعه همراه با مکث و تأمّل یا کلّی‌نگری و حذف، گفتمانِ خاص و موردنظر خود را رقم می‌زند. راوی طومار، راوی مداخله‌گر است؛ مدام در پی افشا، قضاوت و تفسیر است و برای پذیرش و مقبولیّت هرچه بیشترِ قهرمان، او را باورمند به دین و مذهب معرفی می‌کند. در طومارها، به سبب مکان اجرا و مخاطبان نقالی، کنشِ «شخصیت» بر مبنای پسند جامعه و فرهنگ متداول زمانه ساخته شده است. نگاه راوی به زن در شاهنامه با روایت طومارها متفاوت است. راویان در مورد نبرد گردآفرید و سهراب، در تمام روایت‌ها یک نگاه دارند و آن مبتنی بر غلبۀ نیرنگ گردآفرید بر جنبۀ جنگاوری اوست.

کلیدواژه‌ها

• تقدیرباوری
• داستان رستم و سهراب
• شاهنامه
• نوع و کارکرد راوی
• طومار نقّالان

عنوان مقاله [English]

The Type and the Function of the Narrator in the Narrative of the Story of Rostam and Sohrab

نویسندگان [English]

• chiman khoshnamay Bahramir ¹
• Teymoor Malmir ²

¹ PhD student in Persian language and literature, University of Kurdistan

² Professor of Persian language and literature. University of Kurdistan

چکیده [English]

 
The epic and heroic narrations are reformed in various ways. The narration scrolls and vulgar and folk narratives are a means of recreating these stories. The author of Shahnameh, writers, scroll narrators and the narrators who narrate stories for generation, each choose a narrator and a particular point of view in accordance with their goals and attitudes to tell the story. In this research, we have analyzed the form and function of the narrator and the point of view in Rostam and Sohrab narratives. The question of this research is that how and in what point of view each narrator of this story emphasizes on some parts of the story or narrates it in a different way or with a different view rather than the original version? The result of the research indicates that the point of view of different narrators in Rostam and Sohrab narratives, is based on Fatalism. The narrator of Shahnameh, by mentioning the details of an event with pause and hesitation or generalization or omission, forms his own specific and intended discourse. The narrator of the scroll is an intervening narrator; he is constantly on the verge of revelation, judgment and interpretation and for the sake of the hero’s acceptance and admissibility as much as possible, he introduces him as a believer in religion. In the scrolls, due to the venue and the narrator's audience, the “character’s” action is based on society’s approbation and the common culture of the time. The narrator’s view of the woman in Shahnameh is different from that of the scrolls. The narrators have the same view about the battle of Gordafarid and Sohrab in every narrative and that is based on the prevalence of Gordafaris’s trick over her warfare skills.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fatalism
• The Story of Rostam and Sohrab
• Shahnameh
• The Type and the Function of the Narrator
• Narrators’ Ncroll