نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا امامی ¹
• سید محمد صاحبی ²
• فاطمه زمانی ³

¹ استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

² استادیار گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی

³ دانش‌آموختة دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سمنان

چکیده

نوشدارو اثر علی مؤذنی یکی از متون ادبیّات داستانی معاصر است که در ابعادی گسترده با داستان­های اسطوره­ای و حماسی شاهنامه ازجمله رستم و سهراب، سیاوش، فریدون و ضحاک پیوند و ارتباط برقرار کرده ­است. کشف و شناخت انواع این روابط نه­تنها به درک بهتر رمان یاری می­رساند، بلکه برای شناخت ویژگی‌های برخی از داستان­های معاصر که از آثار حماسی و به­ویژه شاهنامه تأثیر پذیرفته­اند، سودمند خواهد بود. برای نیل به این مقصود، در مقالۀ حاضر، بر مبنای نظریۀ ژرار ژنت، روابط ترامتنی رمان نوشدارو با شاهنامه بررسی شده ­است؛ ژنت این رابطه­ها را به پنج دسته تقسیم می­کند: بینامتنی، پیرامتنی، فرامتنی، سرمتنی و بیش‌متنی. در این جستار نخست بحث­هایی مقدماتی دربارۀ بینامتنیت و ترامتنیت مطرح می­شود، آن­گاه محتوای رمان را به­اجمال بررسی می­کنیم و سپس در هریک از قسمت­های مقاله، به­طور جداگانه، از انواع روابط ترامتنی سخن می­گوییم­ و شاخصه­ها و مصادیق آنها را در رمان نوشدارو در قیاس و پیوند با شاهنامه بررسی و تحلیل می­کنیم.

کلیدواژه‌ها

• ترامتنیت
• بینامتنیت
• سرمتنیت
• ژنت
• رمان نوشدارو
• شاهنامه

عنوان مقاله [English]

An Analytical Review on Transtextual Relations between Nushdāru (a Novel) and Shāhnāmeh

نویسندگان [English]

• Alireza Emami ¹
• Sayyed Mohammad Sahebi ²
• Fatemeh Zamani ³

¹ Assistant Professor in Persian Language and Literature, university of Tehran

² Assistant Professor of Cultural Writing at Fars Foundation for Persian Language

³ Ph.D. Graduate in Persian Language and Literature, university of Semnan

چکیده [English]

Nushdāru (antidote), a novel by Ali Mơazzeni, is one of the contemporary literary fictional texts has extensively communicated whit mythical and epic stories of Shāhnāmeh such as Rostam and Sohrāb, Siyāvash, Fereydun and Zahhāk. Exploring these relationships not only leads to a better understanding of the novel, but also is beneficial to identify the components of contemporary fictions have been influenced by epic works specially Shāhnāmeh. To achieve this, in present essay, the transtextual relations between Nushdāru and Shāhnāmeh have been reviewed and analyzed bases on Gerard Genette`s theory. He divides these types of relations into five categories: Intertextuality, Paratextuality, Metatextuality, Architextuality, and Hypertextuality. Some introductory discussions have been proposed, first about intertextuality and transtextuality, and then different types of transtextual relations have separately discussed in each part of the essay through a brief review of the novel’s content. Finally, their features and instances in Nushdāru have been analyzed in comparison to Shāhnāmeh.

کلیدواژه‌ها [English]

• Transtextuality
• Intertextuality
• Architextuality
• Nuhdāru (antidote)
• Shāhnāmeh