نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• علی عباس علی زاده ¹
• حمیرا زمردی ²

¹ گروه عمومی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فسا، فسا، ایران

² استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی چگونگی مفهوم‌سازی هجو و بدگویی در زبان دو شاعر برجسته ادب فارسی و عربی بر اساس نظریه‌ی استعاره مفهومی می‌پردازد. بررسی استعاری مفهوم هجو، مطمئنا می‌تواند کارکردی مهم و قابل توجه در زمینه شناخت شاعران از نظر روانی داشته باشد، همچنین در شکلی گسترده‌تر جلوه‌های این استعاره می‌تواند بیانگر مسایل فرهنگی آن جوامع و شرایط اجتماعی آنان نیز باشد. بررسی تطبیقی این موضوع براساس نظریه استعاره مفهومی سهم مهمی در ورود به دنیای ذهنی خاقانی و متنبی و شناختن اندیشه‌ها، عواطف و همچنین شباهت‌ها و تفاوت‌های آنان دارد. روش پژوهش در این مقاله کتابخانه‌ای است و داده‌ها با استفاده از شیوه تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته ‌است و در پایان به شکل نموداری تفاوت‌ها و شباهت‌های هر دو شاعر نشان داده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد:

حوزه‌های مبدأ به کار رفته در زبان دو شاعر تقریبا یکسان است.

بیشترین حوزه مبدأ استفاده شده در زبان هر دو شاعر مربوط به استفاده از نام حیوانات است.

دومین حوزه مبدأ به کار رفته در زبان خاقانی مربوط به استفاده وی از جلوه‌های کلامی اما دومین گروه حوزه‌های مبدأیی که در زبان متنبی خود را آشکارا نشان می‌دهد استفاده وی از واژه‌های تابو و پرهیزه است و یافته‌های دیگر که در متن به طور مفصل بیان شده است. امید است این پژوهش کمکی باشد در شناخت بهتر اندیشه‌ها و عواطف هر دو شاعر.

کلیدواژه‌ها

• هجو
• استعاره مفهومی
• خاقانی
• متنبی
• ادبیات تطبیقی

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the conceptual metaphor of satire from the linguistic point of view in Khaqani's and Motanabi's poems

نویسندگان [English]

• ali Abasalizadeh ¹
• Homeyra Zomorrodi ²

¹ General Department, Faculty of Basic Sciences, Fasa University, Fasa, Iran

² Professor of the Department of Persian Language and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present study investigates how to conceptualize satire and slander in the language of two prominent poets of Persian and Arabic literature based on the theory of conceptual metaphor. Metaphorical examination of the concept of satire can certainly have a significant function in understanding poets from a psychological point of view, and in a broader form, the effects of this metaphor can also express the cultural issues of those societies and their social conditions. The comparative study of this issue based on the theory of conceptual metaphor has an essential contribution to entering the mental world of Khaqani and Motanabi and knowing thoughts and emotions as well as their similarities and differences. The research method in this article is a library, and the data has been analyzed using the content analysis method. In the end, the differences and similarities between both poets have been shown in a diagram. The research findings show:

The source areas used in the language of the two poets are almost the same.

The most source area used in the language of both poets is related to the use of animal names.

The second source area used in Khaqani language is related to his use of verbal expressions, but the second group of source areas that clearly shows itself in the textual language is his use of the words taboo and abstinence, and the findings of Others are described in detail in the text. It is hoped that this research will help better to understand the thoughts and emotions of both poets.

کلیدواژه‌ها [English]

• satire
• conceptual metaphor
• Khaqani
• Motanabi
• comparative literature