نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مجیب الرحمن دهانی ¹
• عباس نیکبخت ¹
• عبدالله واثق عباسی ²

¹ دانشگاه سیستان و بلوچستان

² دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

شعرای سنتی سرای معاصر را در معنا و مضمون،ساختار و محتوا بایدادامه دهنده شاعران نهضت بازگشت ادبی دانست که با تقلید و پیروی از اسلواب شاعری شاعران طراز اول و برجسته شعر فارسی همچون سعدی،مولوی،حافظ ،عطار،عراقی وجامی اقدام به بازگشت و احیای سبک عراقی کرده اند.گل محمّد خان زیب مگسی از شاعران توانمند و بلند آوازۀ بلوچ، یکی از شعرای معاصر است که به شکل گسترده‌ای از فکر و اندیشه، زبان و بیان شاعران سبک عراقی بهره‌ها برده و مضامین و ویژگی‌های شعری این دوره در اشعارش به وفور مشهود است.زیرا که شعر فارسی از حدود نیمۀ دوم قرن ششم به دلیل پدید آمدن مسایل سیاسی و اجتماعی دچار تحوّلاتی شد که ویژگی‌های خاصّی را برای آن رقم زد. در واقع از اواخر قرن ششم شاهد ظهور و بروز شاعرانی بزرگ هستیم. در این دوره ساختار و محتوای شعر نسبت به شعر پیش از آن تقابل و تضّاد بسیاری دارد. شعر این دوره از نظر زبانی قوی‌تر و همراه با واژه‌ها و ترکیبات عربی و ترکی و فراوانی آرایه‌های ادبی است و سادگی دورۀ خراسانی را ندارد و از نظر مضمون درونگرا و مشتمل بر عرفان و تصوف است.این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقایسه‌ای میان سبک شعرگل محمّد خان زیب مگسی شاعر شهیر بلوچ و شاعران مطرح سبک عراقی انجام شده است. زیب مگسی که در اشعارش بیشتر متمایل به سبک عراقی است با تضمین غزلیات شاعران بزرگ این دوره از زبان و مضمون آنها تقلید کرده است. غزلیات وی از نظر مضمون پردازی نوآوری ندارد؛ اما از نظر کاربرد صنایع فراوان، مبتکرانه است.  شعر زیب مگسی علاوه بر این که نوآوری‌های بسیاری در زمینه موسیقی و زبان و مضمون دارد، شباهت‌های بسیاری نیز از نظر کاربرد واژگان، ترکیبات و مضامین خاص با شاعران توانمند اواخر قرن ششم تا قرن نهم هجری دارد که نشان از تقلید وی از شاعران مطرح سبک عراقی است. در این مقاله برآنیم تا شیوه نمود و پدیدار شدن مشخصات و ویژگی های شعر  سبک عراقی را در شعر و اندیشه زیب مگسی بیان داریم.

کلیدواژه‌ها

• سبک عراقی
• تقلید
• زبان
• مضمون
• نوآوری

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

Gul Mohammad Zeib Magsi (Baluch poet) and Iraqi style

نویسندگان [English]

• Mojib Alrahman Dehani ¹
• Abbas Nikbakht ¹
• Abdollah Vasegh Abbasi ²

¹ University of Sistan and Baluchestan

² university of sistan and baluchistan

چکیده [English]

Since the second half of the 6th century, Persian poetry underwent changes due to the emergence of political and social issues, which gave it special characteristics. In fact, since the end of the 6th century, we have witnessed the emergence of great poets. In this period, the structure and content of the poem have many contrasts and contradictions compared to the previous poems. The poetry of this period is stronger in terms of language, with Arabic and Turkish words and combinations, and the abundance of Literary devices, and it does not have the simplicity of the Khorasan period, and in terms of content, it is introverted and includes mysticism and Sufism. Many poets in later periods also followed this style and used the language and theme of prominent poets of this period. Gol Mohammad Khan Zib Magsi is one of the powerful and renowned Baloch poets, one of the contemporary poets who widely benefited from the thoughts, language and expression of the Iraqi style poets, and the poetic themes and characteristics of this period are abundantly evident in his poems. This research has been done in a descriptive-analytical way using library sources and a comparison between the poetry style of Gol Mohammad Khan Zib Magsi, a famous Baloch poet, and famous Iraqi poets. In his poems, Zib Magsi is more inclined towards the Iraqi style and has imitated the language and themes of the great poets of this period by guaranteeing the sonnets. In addition to having many innovations in the field of music, language and theme, Zib Magsi's poetry also has many similarities in terms of the use of words, combinations and specific themes with the powerful poets of the late 6th century to the 9th century AH, which shows his imitation of prominent poets of the style is Iraqi.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iraqi style
• imitation
• language
• theme
• innovation