نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
2 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
چکیده
حسن فرهنگفر، نویسندهٔ معاصر گیلانی در قلمرو رمان و داستان کوتاه شناخته شده‌است. اهتمام فرهنگفر به پالایش جامعه از فاصلهٔ طبقاتی، عقب‌ماندگی‌های فرهنگی و ضرورت برخورداری از حقوق مدنی، موجب شد تا با تلفیقی از دیدگاه رئالیسم و رئالیسم وهمی، واقعیت‌های اجتماعی را سوژهٔ داستان‌هایش سازد و ساختار آن‌ها را بر تقابلهای دوگانه بنا نهد. با توجه به ابعاد و ویژگی‌های تقابلهای دوگانه در نظریهٔ ساختارگرایی آثار ادبی را می‌توان براساس آن تحلیل کرد. در این پژوهش، تقابلهای دوگانه در داستان‌های فرهنگفر به: 1) شخصیتی و اندیشگی ۲) مکانی ۳) زمانی ۴) نشانه‌ای‌ـ واژگانی، تقسیم‌شده و نقش نگاه رئالیستی و رئالیستی وهمی فرهنگفر در شکل‌گیری آن‌ها در دو مجموعهٔ دلواپسِ ِکهرم و دگمه‌های بی‌رنگ، به روش توصیفی- تحلیلی واکاوی شده‌است. براساس نتایج تحقیق، مکان و زمان و سنّت‌های قراردادی تعیین‌کنندهٔ صورت‌بندی اخلاق فردی در داستان‌های رئالیستی و رئالیسم وهمی فرهنگفر بوده، تقابل شخصیتی بیش از تقابلهای دیگر در آن‌ها برجستگی دارد. یکی از دلایل آن، ورود نویسنده به جزئیات و توصیف روانکاوانهٔ جهان درون و بیرون شخصیت‌هاست. چون رئالیسم وهمی بین دو امر سرگردان است، قابلیت بیشتری برای خلق تقابلهای دوگانه دارد. در این داستان‌ها ماهیّت تقابل شخصیتی به‌گونه‌ای است که تقابلهای مکانی، زمانی و نشانه‌ای را در خود پدیدار می‌گرداند تا زمینه‌های بروز و ظهور رخدادهای رئالیستی و رئالیسم وهمی را مهیا سازد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Realism and Illusory Realism, the Basis of the Formation of Dual Confrontations in the Stories of Kahram's Worries and Colorless Buttons, by Hasan Farhangfar
نویسندگان [English]
- Nasrin Asadpoor 1
- Aliakbar Bagheri Khalili 2
1 Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Mazandaran University, Babolsar, Iran
2 Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Mazandaran University, Babolsar, Iran
چکیده [English]
Hassan Farhangfar, Gilani's contemporary writer, is known in the realm of novels and short stories. Farhang-Far's effort to purify the society from class distance, cultural backwardness and the necessity of enjoying civil rights, caused him to make social realities the subject of his stories by combining realist and imaginary realist perspectives. He based them on dual oppositions. Although Saussure is the inspiration of structuralism, structuralism is known by the names of personalities such as Strauss, Barthes and Foucault, and Strauss plays a significant role in organizing it. Strauss considers dual oppositions to be the main function of the mind and the foundation of the culture of any nation. Because every structure in structuralism is expressed based on double opposition, the structure of literary works can also be analyzed based on double oppositions. In this research, the dual contrasts are divided into: 1) personality and thought, 2) place, 3) time, 4) symbolic-lexical, and the role of the realist and illusionary view of culture in their formation in two sets. The concern of Kahram and colorless buttons has been analyzed in a descriptive-analytical way. Based on the results of the research, place and time and conventional traditions determine the formulation of individual ethics in realistic and fictional fictional stories of culture, personality contrast is more prominent than other contrasts in them. One of the reasons is the author's entry into the details and psychoanalytical description of the world inside and outside of the characters. Because illusory realism wanders between two things, it is more capable of creating double oppositions. In these stories, the nature of personality confrontation is such that it manifests spatial, temporal and symbolic confrontations in order to provide the grounds for the emergence of realistic and imaginary realist events.
کلیدواژه‌ها [English]
- Realism
- imaginary realism
- double contrasts
- Hasan Farhangfar
- Kahram's concern
- colorless buttons
آدینه، زهرا (۱۳۹۵)، «بررسی عناصر و ویژگی‌های فانتاستیک در رمان‌های فانتزی فریبا کلهر»، نقد کتاب کودک و نوجوان، ش ۱۲، صص ۲۵۳-۲۶۸.
احمدی، بابک (1382)، ساختار و تأویل متن، چ 6، تهران، مرکز.
استروس، کلود‌لوی (۱۳۷۶)، اسطوره و معنا، ترجمۀ شهرام خسروی، تهران، مرکز.
اسدپور، نسرین (۱۳۹۳)، «واقعیّت‌های اجتماعی در داستان‌های حسن فرهنگفر»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان، استاد راهنما: عباس خائفی.
اسدپور و همکاران (۱۳۹5)، «قهرمان مسألهدار در داستان دلواپس کهرم، حسن فرهنگفر»، یازدهمین گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، 17 تا 19 شهریور ماه 1395، دانشگاه گیلان.
اسکولز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیّات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران، مرکز.
ال. گورین، ویلفرد و دیگران (۱۳۷۷)، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمۀ زهرا میهن‌خواه، چ 3، تهران، اطلاعات.
امامی، نصرالله (1385)، مبانی و روش‌های نقد ادبی، تهران، جامی.
انوری، حسن و گیوی، حسن (1385)، دستور زبان فارسی، 2 ج، تهران، فاطمی.
ایگلتون، تری (۱۳۸۰)، پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، مرکز.
برتنز، یوهانس ویلم (1382)، نظریۀ ادبی (مقدّمات)، ترجمۀ فرزان سجودی، تهران، آهنگ دیگر.
ـــــــــــــــــ (1382)، ساخت‌گرایی و نقد ساختاری همراه با نمونه و تحلیل، اهواز، رسش.
برتنس، هانس (1384)، مبانی نظریۀ ادبی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران، ماهی.
پاینده، حسین (1397)، نظریه و نقدادبی، 2 ج، تهران، سمت.
ـــــــــــــــ (۱۳۹۸)، گشودن رمان (رمان ایران در پرتو نظریه و نقد ادبی)، تهران، مروارید.
پرهام، سیروس (۱۳۵۳)، رئالیسم و ضد رئالیسم در ادبیّات، چ 6، تهران، نیل.
تسلیمی، علی (1390)، نقد ادبی، چ 2، تهران، کتاب آمه.
حسینی، مریم (۱۳۹۸)، مکتبهای ادبی جهان، چ 2، تهران، فاطمی.
سلدن، رامان و ویدوسون، پیتر (۱۳۷۷)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، چ 2، تهران، طرح نو.
شمیسا، سیروس (۱۳۸۵)، نقد ادبی، تهران، میترا.
صفوی، کوروش (1385)، آشنایی با معنی‌شناسی، تهران، پژواک کیوان.
فرهنگفر، حسن (۱۳۸۲)، دلواپس کَهَرم، تهران، آهنگ دیگر.
ــــــــــــــــــــ (۱۳۸5)، دگمه‌های بی‌رنگ، تهران، چشمه.
کاشفی، جلال‌الدین (۱۳۶۹)، «فانتاستیک رئالیسم»، فصلنامۀ هنر، ش ۱8، صص ۹۲-۱۱۷.
کریمی‌مطهر، جان‌الله و شهریاری، سکینه (۱۳۸۸)، «جایگاه ادبیّات تخیّلی(فانتاستیک) در ادبیّات معاصر روسیه بر اساس داستانی از لوکیانینکو»، مجلّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، ش ۶۶. صص ۱۴۶ـ۱۶۵.
کریمی، طیبه و تسلیمی، علی (1395)، «بازتاب رئالیسم وهمی در رمان شهری که زیر درختان سدر مرد»، زبان و ادبیّات فارسی، ش 80، صص 65-89.
کوثری، مسعود (۱۳۷۹)، تأملاتی در جامعه‌شناسی ادبیّات، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
کیانی، هاله و پیروز، غلامرضا (140۱)، بازاندیشی انتقادی جریانشناسی ادبیّات معاصر ایران (نقد و تحلیل کاربست مکتبهای ادبی)، تهران، طرح نو.
لوکاچ، جورج (1373)، پژوهشی در رئالیسم اروپایی، ترجمۀ اکبر افسری، تهران، علمی و فرهنگی.
لیچ، استراوس (۱۳۵۸)، لوی استروس، ترجمۀ حمید عنایت، تهران، خوارزمی.
مکاریک، ایرنا ریما (1383)، دانش‌نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران، آگاه.
میرهادی‌زاده، سیما (۱۴۰۰)، «باورهای عامیانه (پروانه در باورهای عامیانه ایران و جهان به چه نمادی معروف است؟)»، www.chouk.ir.
ولک، رنه و وارن، آوستن (۱۳۷۳)، نظریۀ ادبیّات، ترجمۀ ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران، علمی و فرهنگی.
وی.جونز، ملکم (1388)، داستایفسکی پس از باختین، ترجمۀ امید نیک‌فرجام، تهران، مینوی خرد.
Adineh, Zahra (2015), "Investigation of fantastical elements and features in Fariba Kalhor's fantasy novels", review of children's books, vol. 12, pp. 253-268. [In Persian].
Ahmadi, Babak (2003), Text Structure and Interpretation, Ch. 6, Tehran, Center. [In Persian].
Strauss, Claude Levi (1997), Myth and Meaning, translated by Shahram Khosravi, Tehran, Center. [In Persian].
Asadpour, Nasreen (2013), "Social realities in Hassan Farhangfar's stories", Master's thesis of Gilan University, supervisor: Abbas Khaefi. [In Persian].
Asadpour et al. (2015), "Problematic hero in the story of concern of Kahram, Hasan Farhang-far", 11th gathering of Persian Language and Literature Promotion Association, 17th to 19th of Shahrivar 2015, Gilan University. [In Persian].
Scholes, Robert (2002), an introduction to structuralism in literature, translated by Farzaneh Taheri, Tehran, Center. [In Persian].
- Gorin, Wilfred and others (1998), Guide to Literary Criticism Approaches, translated by Zahra Mihankhah, Ch. 3, Tehran, Information.
Emami, Nasrullah (2006), Basics and Methods of Literary Criticism, Tehran, Jami. [In Persian].
Anuri, Hassan and Givi, Hassan (2006), Persian Grammar, 2 vols., Tehran, Fatemi. [In Persian].
Eagleton, Terry (2001), An Introduction to Literary Theory, translated by Abbas Mokhbar, Tehran, Center. [In Persian].
Bertens, Johannes Willem (2012), Literary Theory (Introductions), translated by Farzan Sojodi, Tehran, another song. [In Persian].
(1382), structuralism and structural criticism with examples and analysis, Ahvaz, Resesh. [In Persian].
Bertens, Hans (2004), The Basics of Literary Theory, translated by Mohammad Reza Abul Qasimi, Tehran, Mahi. [In Persian].
Payandeh, Hossein (2017), Theory and Literary Criticism, 2 vols., Tehran, Smit. [In Persian].
themselves (2018), Opening the Novel (Iranian Novels in the Light of Theory and Literary Criticism), Tehran, Marwarid. [In Persian].
Perham, Siros (1974), Realism and anti-realism in literature, ch. 6, Tehran, Nile. [In Persian].
Taslimi, Ali (2011), Literary Criticism, Ch. 2, Tehran, Kitab Ame. [In Persian].
Hosseini, Maryam (2018), World Literary Schools, Ch 2, Tehran, Fatemi.
Selden, Raman and Widdowson, Peter (1998), Guide to Contemporary Literary Theory, translated by Abbas Mokhbar, Ch. 2, Tehran, New Design. [In Persian].
Shamisa, Siros (2015), literary criticism, Tehran, Mitra. [In Persian].
Safavi, Korosh (2005), Introduction to Semantics, Tehran, Pajhwok Kivan.
Farhangfar, Hassan (2012), Delvaps Kaharm, Tehran, another song.
(2008) colorless buttons, Tehran, Cheshme. [In Persian].
Kashfi, Jalaluddin (1990), "Fantastic Realism", Art Magazine, Vol. 18, pp. 117-92. [In Persian].
Karimi Motahar, Janollah and Shahriari, Sakineh (2018), "The place of fantasy literature in contemporary Russian literature based on a story by Lukyanenko", Journal of the School of Literature and Human Sciences, vol. 66. pp. 165-146. [In Persian].
Karimi, Tayyaba and Taslimi, Ali (2015), "The Reflection of Illusory Realism in the Novel A City That Died Under the Cedar Trees", Persian Language and Literature, vol. 80, pp. 65-89. [In Persian].
Kothari, Masoud (2000), Reflections on the Sociology of Literature, Tehran, Iran and Islam Research Center. [In Persian].
Kiani, Hale and Pirouz, Gholamreza (2022), Critical Rethinking of Currentism in Contemporary Iranian Literature (Criticism and Analysis of the Application of Literary Schools), Tehran, New Design. [In Persian].
Lukacs, George (1994), A Study in European Realism, translated by Akbar Afsari, Tehran, Scientific and Cultural. [In Persian].
Leach, Strauss (1979), Levi Strauss, translated by Hamid Enayat, Tehran, Kharazmi. [In Persian].
Makarik, Irena Rima (2013), Encyclopaedia of Contemporary Literary Theories, translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi, Tehran, Aghaz. [In Persian].
Mirhadizadeh, Sima (2021), "Folk Beliefs (what symbol is the butterfly known as in the folk beliefs of Iran and the world?"), www.chouk.ir. [In Persian].
Volk, Rene and Warren, Austen (1994), Theory of Literature, translated by Zia Mohahed and Parviz Mohajer, Tehran, Scientific and Cultural. [In Persian].
- Jones, Malkam (2008), Dostoyevsky after Bakhtin, translated by Omid Nik Farjam, Tehran, Minoy Khord. [In Persian].
)