نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مرضیه همتی ¹
• فاطمه سادات طاهری ²
• علیرضا فولادی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

² استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

³ دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

بسیاری از شاعران برای بیان اندیشه­‌های خود فنّ مناظره را برگزیده‌­اند. از آنجا که گسترده‌­ترین افق شعری فارسی متعلّق به نوع  غنایی است، تعداد بسیاری از مناظره­‌های فارسی نیز زیرمجموعۀ این نوع ادبی قرار گرفته‌اند. شاعر در این مناظره­‌ها میان عاشق و معشوق گفت‌وگو یا پرسش و پاسخی ترتیب می‌­دهد و هرطرف می‌­کوشد با برتری­دادن دیدگاه­‌های خود، حریف را قانع یا به پذیرش نظر خویش مجبور کند. شاعران معاصر نیز در اشعار خود به‌فراوانی از مناظره استفاده کرده‌­اند؛ امّا بیش از آنکه به تفاخر و رقابت با طرف مقابل بپردازند، به گفت‌وگو و تعامل پرداخته‌­اند و کوشیده‌­اند فضایی برهانی تشکیل دهند. پژوهش حاضر با شیوۀ توصیفی-تحلیلی انجام شده و به این پرسش‌ها پاسخ داده است که مناظره­های عاشقانه در غزل سبک عراقی با مناظره­‌های عاشقانۀ غزل معاصر چه تفاوت‌­هایی دارند و علّت پیدایش این تفاوت‌­ها چیست؟ سپس به این نتایج دست یافته که غزل معاصر به دلیل دگرگونی­‌های حاصل از شرایط سیاسی و اجتماعی ایران و در نتیجۀ تغییر جهان‌بینی شاعران، به گفت‌وگو روی آورده و با تغییر جایگاه معشوق و فردیّت­‌یافتن وی، تغییرات بنیادین در غزل­‌های مناظره­ای معاصر ایجاد شده است؛ به­‌گونه‌­ای­ که غزل‌های مناظره‌­ای معاصر از نظر ساختار، موضوع و محتوا، جنسیّت عاشق و معشوق با غزل­‌های مناظره‌­ای سبک عراقی تفاوت دارند.

کلیدواژه‌ها

• غزل سبک عراقی
• غزل معاصر
• مناظره
• گفت‌وگو
• پرسش و پاسخ

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Debate in Iraqi_Style Sonnet and Contemporary Sonnet

نویسندگان [English]

• Marzieh Hemmati ¹
• Fatemeh Sadat Taheri ²
• Alireza Fooladi ³

¹ PhD Student of Persian Language and Literature, University of Kashan, Kashan, Iran

² Assistant Professor of Persian Language and Literature, Kashan University, Kashan, Iran

³ Associate Professor of Persian Language and Literature, Kashan University, Kashan, Iran

چکیده [English]

Many poets have chosen the art of debate to express their thoughts. Since the widest horizon of Persian poetry belongs to the lyrical type, a considerable number of Persian debates are also included in this type of literature. In these debates, the poet creates a dialogue or a give and take between the lover and the beloved, and each side tries to convince the other or force him/her to accept his/her opinion by showing his views as superior. Contemporary poets have also used debate extensively in their poems; but instead of boasting and competing with their opponents, they have talked, interacted, and tried to create an argumentative atmosphere. The present study through a descriptive-analytical method tries to discuss the differences between romantic debates in Iraqi-style sonnets and the romantic debates in contemporary sonnets as well as the reason for these differences. It has been concluded that contemporary sonnet, due to the political and social changes in Iran and changing views of poets, have moved towards dialogue and conversation; furthermore, it has undergone fundamental changes by altering the position of the beloved and his/ her individuality; In a way, it can be said that contemporary debate sonnets are different from Iraqi-style debate sonnets in structure, subject matter, content, gender of the lovers and the beloved.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iraqi-Style Sonnets
• Contemporary Sonnets
• Debate
• Dialogue
• Give and Take