نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• ساره زیرک ¹
• مهرنوش کاشانی منصور ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

ناامیدی از دلالت‌های پرتکرار در شعر مهدی اخوان ثالث است. این حالت عاطفی منفی، بر عنوان سروده‌های شاعر نیز تأثیر گذارده است. عنوان اثر،  نشانه‌ای پیرامتنی است که با متن، رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. بر این اساس، عنوان «پیغام» بر یکی از سروده‌های اخوان، این پرسش را بر‌می‌انگیزد که این نشانة عاطفی مثبت، چگونه با شعری سراسر ناامیدانه، رابطة معنایی برقرار کرده است. هدف نگارندگان در تحقیق حاضر، تبیین نحوة تغییر نشانه‌معناشناختی در معنای اوّلیّه و مثبتِ نشانة پیرامتنی عنوان، در سایة فضای ناامیدانة متن است. تحلیل گفتمانی شعر نشان می‌دهد پیغام در معناپذیری‌ای مجدّد،  به معنای منفی تغییر یافته و دلالت ثانویّه پذیرفته است. سوژة گفته‌پرداز، درها را بر هرگونه تغییر می‌بندد؛ درحالی‌که اگر یاری کنشگر پیغام‌گزار بیرونی را می‌پذیرفت، امید بود معضل هستی‌شناختی‌اش سامان پذیرد و گفتمان متن به مدد دخالت کنشگر بیرونی از قطب منفی به مثبت تغییر یابد؛ امّا فشارة عواطف منفی و شدید حسرت و ناامیدی، سوژه را به دشمن هستی‌شناختی خویش بدل ساخته است. سیر زایشی معنا، تقابل معنایی را در قالب مرگ-زندگی نشان می‌دهد. هم‌راستا با این تقابل، نشانة مثبت پیرامتنی در عنوان شعر، از معنای اوّلیّه و اجتماعی‌اش که بر انفصال، گفت‌وگو و دیگرپذیری دلالت دارد، دور شده و در سیطرة اتّصال گفتمانی، معنای نقیض خود، یعنی «نه‌پیغام» (ردّ «دیگری») را یافته است.

کلیدواژه‌ها

• نشانه‌معناشناسی
• عواطف
• اخوان ثالث
• شعر
• پیغام
• معناپذیری

عنوان مقاله [English]

The Effects of Emotional Tensions on the Instability of Meaning of the Title of Mehdi Akhavan-Sales’ “The Message” in Intertextual Relation to the Text of the Poem

نویسندگان [English]

• Sareh Zirak ¹
• Mehrnoush Kashani Mansour ²

¹ Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, , Science and Research Branch Islamic Azad University

² M.A. in Persian Language and Literature. , Science and Research Branch Islamic Azad University

چکیده [English]

Abundance of despair and hopelessness is an indicative feature of the poetry of Mehdi Akhavan Sales. His emotionally negative state of mind has severely impacted his poems. The title of the poem under our analysis, “Message,” has close paratextual relationship with the text of the poem. On the basis of this conjecture, “Message” raises the question: how come that the positive and emotional sense of “Message” has any meaningful relation with the overwhelming hopelessness in poem? The purpose of the authors is to explain how the title of the poem has gone through a semio-semantic transformation due to the desperate atmosphere of poem’s text. The narrational analysis of the poem shows that “Message” by accepting an inferior meaning has been transformed into a negative connotation. Here, the narrator closes all doors to any change, whereas if he would have accepted the help of an external actor, there might have been a hope for settlement of his ontological problem and, thus, the narration of the text would have alleviated from extreme pessimism to optimism. But the negative and paramount pressure of sorrow and hopelessness has transformed poem’s theme into its ontological enemy. The process of generation of the meaning of the poem leads to a conflict of life-death semantic form. Meanwhile, due to this conflict, the title of the poem — implying detachment, discourse and accepting others — loses its positive paratextual meaning despite its original social connotation, and due to domination of discourse attachment it shifts to its contradictory meaning, i.e. “no message” (rejecting others).

کلیدواژه‌ها [English]

• Semiotics
• Emotions
• Akhavan-Sales
• Poem
• Message
• Instability of Meaning