نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی موسوی ¹
• زینب کبیریان ²

¹ دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی پردیس البرز دانشگاه تهران

چکیده

شهر رفسنجان در شمال غرب استان کرمان واقع است و زبان رایج آن گویش محلّی فارسی است. در فرهنگ عامة مردم این شهر، ادبیّات شفاهی نقش پررنگی دارد و زندگی مردم در آن منعکس است. در پژوهش حاضر جزئیات پوشش سنّتی زنان رفسنجان با معیارهای زیبایی‌شناسی و آرایش‌ها و زیورآلات بومی از خلال بررسی ششصد دوبیتی محلّی این شهر عرضه شده‌ است. ازآنجاکه مشابهت‌های بسیاری در نام و شکل پوشش در جغرافیای فرهنگی زبان فارسی به­چشم­می‌خورد، سعی شده است تاحدّی به این شباهت‌ها در تبیین اجزاء پوشش سنّتی زنان رفسنجان اشاره شود. فهرست لباس‌ها و جزئیات پوشش که در دوبیتی‌ها اشاره شده است، شامل چادر و روبند، چارقد، پیراهن، انواع عرق‌چین، ارخالق، کفش و دستمال دست است که از اهمیّت و تنوع پوشش سنّتیزنان رفسنجان، جایگاه اجتماعی، مشاغل و حتّی میزان ثروت آنان حکایت دارد. همچنین اشاره به آرایش، هنجارهای مربوط به آن و تلاش‌های کوچک برای زیباترشدن در تفکّر سنّتی در این پژوهش موردتوجه قرارگرفته‌ است. نگارندگان این مقاله دوبیتی‌های محلّی رفسنجان را که در گویش محلّی «چاربیتو» نامیده می‌شود، برای نخستین‌بار به روش میدانی گردآوری و بررسی کرده­اند. هدف از این بررسی و جست‌وجو به‌دست­آوردن تصویر روشنی از پوشاک سنّتی زنان رفسنجان است.

کلیدواژه‌ها

• فرهنگ عامّه
• ادبیات عامّه
• دوبیتی های محلّی
• پوشش سنّتی زنان رفسنجان
• چاربیتو

عنوان مقاله [English]

The Details of Rafsanjan's Feminine Traditional Clothing in Local Quatrains

نویسندگان [English]

• Mostafa Moosavi ¹
• Zeynab Kabiriyan ²

¹ Assistant professor in Persian language and Literature, University of Tehran

² Ph.D. Candidate in Persian Language and Literature, University of Tehran

چکیده [English]

The city of Rafsanjan is located in the northwest of Kerman province, Iran and its people speak in a local dialect of Persian. Oral literature plays a significant role in the popular culture of the city and reflects well the way people live in it. Based on aesthetic criteria and indigenous make-up and jewelry, the details of Rafsanjan's traditional feminine clothing have been explored from 600 local quatrains in present study. Since there are many similarities in the names and the forms of clothes in the cultural geography of the Persian language, it has been attempted, to some extent, to refer to these similarities in explaining the components of these types of clothing. Chādor and burqa, Chārqad (a kind of headdress), shirt, skullcap, ārkhāluq (a kind of long and collarless shirt with no button), shoes and handkerchief are among the list of clothing and the details of the coverings have been mentioned in the quatrains that show the importance and the diversity of Rafsanjan's traditional feminine clothing, their social status, their occupations and even their wealth. The type of women's makeup and its related norms and the few attempts were common in their traditional thinking for the sake of being more beautiful are also being mentioned in present study. Rafsanjan's local quatrains, called in local dialect "Charbeitu", have been collected for the first time by the authors through a field study method. The purpose of this research is to study the traditional feminine clothing of Rafsanjan to achieve a clear picture of it.

کلیدواژه‌ها [English]

• : Folklore
• Popular Literature
• Local Quatrains
• Traditional Feminine Clothing of Rafsanjan
• Charbeitu