نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

 غلامحسین ساعدی از داستان‌نویسانی است که در پرداختن به مسایل و مشکلات روان‌شناختی و امور مربوط به روح و روان شخصیّت‌های داستان تبحر دارد. او روان‌پزشک بود و مشاهدات عینی خود را از مسایل و مشکلات روان‌رنجورانه و روان‌پریشانۀ مردم جامعۀ عصر خویش در داستان منعکس می‌کرد. این نوشته در سه محور عمده به بحث دربارۀ بیماری‌های روانی در داستان‌های ساعدی می‌پردازد: 1. معرفی شخصیّت‌های روان‌رنجور و روان‌پریش داستان‎ها، 2. علل و عوامل ایجاد این مشکلات و بیماری‌ها و 3. شیوه‌های درمانی خاصّی که به­نظرمی‌رسد در خلال بعضی داستان‌ها برای درمانِ گروهی از بیماران عرضه می‌شود. نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد افسردگی، اضطراب، حواس‌پرتی و حالاتی نظیر توهم و ازخودبیگانگی، مهم‌ترین بیماری‌های اشخاص روان‌رنجور و روان‌پریش داستان‌های ساعدی؛ و مسائل و مشکلات اجتماعی، مهم‌ترین عامل بروز مشکلات روان‌شناختی در شخصیّت‌های داستان‌های وی به­شمارمی‌روند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Neurotic and Psychotic Characters in Gholamhosein Sā'edi's Fictions

نویسنده [English]

  • Maryam Seyedan

Assistant Professor in Persian Language and Literature, Sharif University of

چکیده [English]

Gholam-Hossein Sā'edi is of the novelists who are expert in dealing with psychological problems and the issues relate to the spirit of their works' characters. He was a psychiatrist and used to reflect his objective observations of neurotic and psychotic problems of the people of his own age in his stories. This essay discusses the mental illnesses in his stories in three main areas: a) introduction of neurotic and psychotic characters, b) causes of these problems and diseases, c) certain therapies offered in some stories to treat a group of patients. As the results show depression, anxiety, distraction and states such as illusion and alienation are the most important diseases of neurotic and psychotic people of his stories, and social issues and problems are the main causes of psychological problems in the characters of his stories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sā'edi
  • Fiction
  • psychology
  • Neurotic and Psychotic Characters
  • Treatment Methods
پورافکاری، نصرت‌الله، (1376)، فرهنگ جامع روانشناسی روان‌پزشکی، تهران، فرهنگ معاصر.
روزنهان، دیوید ال و مارتین ای. پی. سلیگمن (1379)، آسیب‌شناسی روانی، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران، ساوالان.
ساعدی، غلامحسین (1373)، تاتارخندان، اهواز، به‌نگار.
                          (1379)، ترس ولرز، تهران، ماهریز.
                          (1347)، توپ، تهران، اشرفی.
                          (1334)، خانه‌های ری‌شهری، تبریز، شرکت سهامی چاپ کتاب آذربایجان.
                          (1352)، دندیل، تهران، امیرکبیر.
                           (1352)، شب‌نشینی باشکوه، تهران، امیرکبیر.
                          (1377)، عزاداران بیل، تهران، قطره.
                          (1369)، غریبه در شهر، تهران، اسپرک.
                          (1356)، گور و گهواره، تهران، آگاه.
                          (1379)، واهمه‌های بی نام ونشان، تهران، ماهریز.
فروید، زیگموند (1334)، هذیان و رؤیا در گرادیوای ینسن (به انضمام اصل نوول)، ترجمۀ محمد نوائی، بی‌جا، بی‌نا.
مجابی، جواد (1378)، شناخت‌نامۀ ساعدی، تهران، آتیه.
میرعابدینی، حسن (1380)، صدسال داستان‌نویسی، تهران، چشمه.
نظامی عروضی، احمدبن عمر (1380)، چهارمقاله، تصحیح محمد قزوینی، تهران، جامی.