نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• سیدجواد مرتضایی ¹
• سید محسن حسینی وردنجانی ²

¹ دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مکتب ایماژیسم، یکی از مکاتب ادبی است که در ادب فارسی هم ظهور قابل­توجهی دارد. تاکنون پژوهشگران علاوه بر ادب معاصر فارسی، در شعر سبک هندی نیز نمودهایی از ایماژیسم فارسی ارائه کرده­اند. ما در این پژوهش به همانندی­های موجود میان شعر خاقانی و مکتب ایماژیسم اشاره می­کنیم؛ یعنی مجموعه­ مؤلفه­هایی که باعث می­شود شعر خاقانی به­عنوان یک شاعر ایماژیست موردتوجه قرارگیرد و باتوجه­به بنیادی­ترین اصل شعر ایماژیستی، یعنی تصویر به­مثابۀ رنگ اصلی شعر، شعر خاقانی را بررسی می­کنیم و نشان می­­دهیم که در میان تمام امکانات شعری، دغدغۀ اصلی خاقانی، همانند ایماژیست­ها، تصویر (ایماژ) است. او اغلب امکانات شعری خود را درجهت آفرینش تصویر به­کارمی­گیرد و با شگردهای متنوع تصویرگری، تصویر را به مثابۀ رنگ اصلی شعر خود قرارمی­دهد. ضمن اینکه برخی از اشکالات عمدة شعر ایماژیستی مانند نبود عاطفة انسانی و عدم­امکان سرایش شعر بلند و روایی، در شعر خاقانی وجود ندارد. باتوجه­به این ویژگی­ها، می­توان شعر خاقانی را به­عنوان نمونة پیشتاز و برتر شعر ایماژیستی در ادب کلاسیک فارسی معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها

• خاقانی
• ایماژیسم
• شگردهای تصویرگری
• رنگ اصلی
• شعر

عنوان مقاله [English]

Khaqani and Imagism

نویسندگان [English]

• Sayyed Javad Mortazaie ¹
• Saayed Mohsen Hoseini Vardanjani ²

¹ Associate Professor, Department of Persian Language & Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Ph.D. Student in Persian Language and Literature, Ferdosi university

چکیده [English]

Imagism is one of the literary schools that holds a remarkable role in Persian literature. The researchers has determined some manifestations of Imagism in Indian style of Persian literature in addition to the contemporary literature. In this study, we refer to the similarities between the poetry of Khāghāni and the School of Imagism, a set of components makes Khāghāni to be considered as an Imagist, and study Khāghāni's poetry, considering image as the main color of poem as the most fundamental principal of imaginary poetry and show that like other imagists, the main concern of Khāghāni among all other poetic features, had been the image. He often uses his poetic features to create an image and portrays, with various imaging techniques, the image as the main color of his poem. Moreover, there are not some major defects of imaginary poetry such as the lack of human affection and impossibility to compose long narrative poem in the poems of Khāghāni. Considering these features the Khāghāni poetry can be introduced as the leading and pioneer example of imaginary poetry in Persian classical literature.

کلیدواژه‌ها [English]

• Khāghāni
• Imagism
• Imaging Techniques
• Main Color
• Poetry