نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• مسعود آلگونه جونقانی

استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

موضوع معناشناسی و تبیین رابطۀ «لفظ» و «معنا» همواره در اندیشة عرفانی مطرح بوده است؛ البته در همین زمینه، مفسّران و بلاغیون نیز هریک به شیوۀ خاص خود به استقبال موضوع رفته‌ و از جایگاه خود مباحث مهمی دراین­باره مطرح کرده‌‌اند، امّا در ساحت عرفان، معنا‌شناسی متلازم با طرز تفکر ویژۀ عرفانی است و از علل و اسباب نظری خاصی برخوردار است. دراین­میان، آثار عین‌القضات و شیوۀ طرح موضوع در این آثار از اهمیّت بسیاری برخوردار است. به همین دلیل، پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد درون‌متنی، آثار عین‌القضات را از این چشم­انداز کاویده است. براین­اساس، تأملات معناشناختی عین‌القضات ذیل هفت عنوان بررسی شده است: 1- لفظ و اصول وضع آن؛ 2- فرم بیان و مادۀ بیان؛ 3- معنای اصطلاحی و معنای حقیقی؛ 4- تکثّر لفظی و تکثّر معنایی؛ 5- اطلاق حقیقی و اطلاق مجازی؛ 6- تمایز لفظی و تمایز معنوی و 7- مسمّا در غیاب اسم. در پایان مشخص می‌شود که عین‌القضات در تأملات معناشناختی خود، متأثر از نظریۀ وجودی و معرفتی عرفانی است و تلقّی وی دربارۀ حقیقت و ساختار سلسله‌مراتبی آن، منتهی به این شده است که معنی را بر شکل ارج نهد و مقدم بدارد.

کلیدواژه‌ها

• عین‌القضات
• لفظ
• معنا
• اطلاق حقیقی
• اطلاق مجازی

عنوان مقاله [English]

A Research on 'Ayn al-Quzat Hamadani's Semantic Contemplations

نویسنده [English]

• Masoud Algooneh Juneghani

چکیده [English]

Semantics and explaining the relation between "form" and "meaning" are subjects have been always proposed in mystical thoughts, although interpreters and rhetoricians have also accepted them with their own special manners and have had very important discussions on it from the points of their own views. But, in the realm of mysticism, semantics is highly consistent with the main ‎doctrines of mysticism, and has its own particular theoretical basis. Meanwhile, the mystical ‎works of 'Ayn al-Quzat and his approach to the semantics issues are very important. Therefore, 'Ayn al-Quzat's mystical contemplations have been studied, in present essay, under seven topics including: 1) the word and the principles of its codification, 2) the form and the substance of expression, 3) the idiomatic meaning and the true meaning, 4) a plurality of the word and meaning, 5) the factual and the virtual utilization, 6) lexical and semantic distinction, and 7) the signified in the absence of the signifier. It will be made clear, in conclusion, that 'Ayn al-Quzat was influenced by existential and mystical cognitive theories in his semantic contemplations, and his understanding of the truth and its hierarchical structure led him to prefer meaning to form.       

کلیدواژه‌ها [English]

• 'Ayn al-Quzat Hamedani
• Form
• Meaning
• Factual Utilization
• Virtual Utilization