نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده

اسطورة هبوط با تمام پیچیدگی‌های خود در سطحی وسیع ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. به زوایای گوناگون این مسئله در کتب دینی مختلف اعم از قرآن، انجیل و تورات هم اشاره شده است. با بررسی شعر معاصر درمی­یابیم که شاعران معاصر در بیان دیدگاه­های خود، هم تحت­تأثیر قرآن بوده­ و هم از آموزه­های تورات و انجیل استفاده کرده­اند. در شعر فارسی معاصر، هبوط و جزئیات آن به    شیوه­های گوناگون نمود یافته است؛ آفرینش، نخستین گناه، میوة ممنوعه، اغواکننده، برهنگی آدم و حوّا پس از خوردن میوةممنوعه، توبه، فرود و هبوط و درنهایت داستان هابیل و قابیل که برای بیان موضوعات اجتماعی خاص، بسیار دقیق و با نازک­اندیشی خاصی به آنها توجه شده است. چگونگی   بهره­مندی شاعران معاصر از این اسطوره، پرسش اصلی این پژوهش است که به شیوة توصیفی– تحلیلی انجام شده است. نتایج نشان می­دهد شاعران فارسی­زبان معاصر، تقریباً تمام مواردی را که در جزئیات هبوط مورداختلاف ادیان و مفسران مختلف است، پذیرفته­ و در هر جایی به موردی اشاره کرده­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Myth of Descent in Persian Modern Poetry On the Basis of the Poems of Seven Contemporary Poets

نویسنده [English]

  • saghar salmaninejad mehrabadi

kh.n. university

چکیده [English]

The myth of the descent of Adam, with all its complexities, has being preoccupied the mind of human kind from the very beginning stages of creation. The Holy Books of Torah, Bible and Quran have each paid to different angles of this legend. Studying the modern poetry, it can be found that the contemporary poets have been under the influence of Quran and have used the teachings of Old and New Testaments to express their opinions. The story of Adam's Descent has emerged in detail in Persian modern poetry and have attracted careful and subtlety attentions: creation, original sin, the forbidden fruit, seducing, the nudity of Adam and Eve after their violation in eating the forbidden fruit, repentance, and finally, the story of their sons Cain and Abel to express the special social issues. The main question of the present research that has been accomplished through a descriptive – analytic method is how the contemporary poets have used this myth. The results show that the modern Persian poets have almost accepted the details of the descent story that are the place of disputes by different religions and religious interpreters and have pointed them severally.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian Poetry
  • Modern Poetry
  • Analysis
  • myth
  • the Story of Adam's Descent
القرآن الکریم (1391)، ترجمة مهدی الهی قمشه­ای، چاپ دوم، تهران، هادی.
اخوان­ثالث، مهدی (1378)،  آن گاه پس از تندر (مجموعه هشت دفتر شعر)، چاپ دوازدهم ، تهران، سخن.
اخوان­ثالث، مهدی (1388)، ارغنون، تهران، زمستان.
امامی، صابر (1380)، اساطیر در متون تفسیری فارسی، تهران، گنجینة فرهنگ.
بلعمی، محمد (1383)، تاریخ بلعمی، تصحیح محمدتقی بهار، چاپ دوم، تهران، زوار.
سپهری، سهراب (1374)، هشت کتاب، چاپ سیزدهم، تهران، طهوری.
شاملو، احمد (1392 الف)، آیدا در آینه، تهران، نگاه.
شاملو، احمد (1392 ب) باغ آینه ، تهران، نگاه.
شاملو، احمد ( 1392ج) مرثیه­های خاک، تهران، نگاه.
شاملو، احمد (1392 د) هوای تازه، تهران، نگاه.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1378) هزارة دوم ‌آهوی ‌کوهی (مجموعة ‌پنج دفتر شعر)، چاپ دوم، تهران، سخن.
صفارزاده، طاهره (1386)، بعت با بیداری، تهران، هنر بیداری.
صفارزاده، طاهره (1357) حرکت و دیروز ، تهران، رواق.
صفارزاده، طاهره (1378) گزیدة ادبیات معاصر، تهران، نیستان.
صفارزاده، طاهره (1366) مردان منحنی، شیراز، نوید.
طبری، محمد (1352)، تاریخ الرسل و الملوک، ترجمة ابوالقاسم پاینده، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
عتیق­نیشابوری، ابوبکر (1365)، تفسیر سورآبادی، بنیاد فرهنگ ایران.
عمادزاده، عمادالدین حسین (1360)، قصص الانبیا، جلد اوّل، چاپ 25، کتاب­فروشی اسلام.
فرخزاد، فروغ (1380)، دیوان اشعار (شامل 5 دفتر شعر)، تهران، ارمغان.
فرنبغ­دادگی (1369)، بندهشن، گزارش مهرداد بهار، تهران، توس.
کهن، آبراهام (1382)، گنجینه‌ای از تلمود، ترجمة امیرحسین صدری­پور، تهران، اساطیر.
موسوی­گرمارودی، علی (1357)، سرود رگبار، تهران، رواق.
موسوی­گرمارودی، علی (1386)، باغ سنگ ( گزیدة اشعار)، تهران، تکا.
موسوی­گرمارودی، علی (1363)،  خط خون، تهران، زوار.
مقدادی، بهرام (1377)، تحلیل و گزیدة شعر سهراب سپهری، تهران، پایا.
مکارم­شیرازی، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، چاپ سیزدهم، دارالکتب الاسلامیه.
هاکس، جیمز (1383)، قاموس کتاب مقدس، چاپ دوم، تهران، اساطیر.
Ferber, Michael. 2000 s. Dictionary Of Literary Symbols,  Cambridge University, Press reprinted.