نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینای همدان

چکیده

عنوان اثر، نامی است که از سوی پدید‌آورنده یا ناقد اثر بدان داده می‌شود. اهمیت عنوان، تنها از آن روی نیست که اثر را شناسنامه‌دار و از سایر عنوان‌ها  متمایز می‌کند، بلکه می‌تواند دال بر کیفیّت و اهمیت اثر از نظر بافت و ساخت نیز باشد. عنوان، نخستین نشانه‌ای است که خواننده با آن مواجه می‌شود و از آنجا که بین عنوان و متن، ارتباط معناداری (بین ساختار و مفهوم) وجود دارد، خواننده از آن می‌تواند به محتوا و دیگر امکانات رسانه‌ای متن احاطه یابد. بررسی عنوان سروده‌های اخوان ثالث، خواه نام کلی اثر و خواه نام‌گذاری سروده‌ها، یکی دیگر از ابزارهایی است که می­توان برای فهم و خوانش سروده‌های وی به­کاربرد. بدین­روی، باتوجه­به عنوان هم می‌توان به محتوای سروده‌ها پی‌برد و هم سیر فکری و روحی شاعر را تا اندازه‌ای بررسی کرد. برای این کار از شیوة تحلیل محتوا استفاده شد که یکی از روش­تحقیق‌های مطرح در حوزة علوم انسانی است. همچنین از آمارگیری به­منظور تدارک سند برای ایجاد طبقه‌بندی‌ها بهره گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the "Titles" of the Books and Poems of Mehdi Akhavan-Sales

نویسنده [English]

  • ali mohammadi 1

چکیده [English]

The title of any written work is a name the author, or the critic, chooses for it. A book title is not important because it makes an identity for it or makes it different from other works, but it can indicate the quality and the importance in terms of structure as well.   The title is the first sign thet the reader confronts with, and the reader can recognize the works' content and its other media facilities due to the meaningful relation between the title and the text (or between the structure and the concept). Studying the title of Akhavan-Sales' works, their overall title or the title of each poem, is one of the effective methods for reading and understanding of his poetry. So, considering the title of a literary work, it is possible to realize its content and the authors or poet's thinking and emotional moods.  To achieve a suitable result, the content analysis method, as one of the proposed research methods in the field of humanities, was used. In addition, a survey methodology has been used to classify the obtained documents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mehdi Akhavan-Sales
  • Modern Poetry
  • Title
  • frequency
  • Poetry Analysis
اخوان ثالث، مهدی (1369)، در حیاط کوچک پاییز در زندان، چاپ دوم، تهران، بزرگ‌مهر.
اخوان ثالث، مهدی (1357)، زمستان، تهران، زمستان.
اخوان ثالث، مهدی (1383)، ارغنون، تهران، زمستان.
اخوان ثالث، مهدی (1360)، از این اوستا، چاپ پنجم، تهران، مروارید.
اخوان ثالث، مهدی (1376)، ترا ای کهن بوم و بر دوست دارم، چاپ پنجم، تهران، مروارید.
اخوان ثالث، مهدی (1357)، زندگی می‌گوید؛ امّا باز باید زیست، تهران، توکا.
اخوان ثالث، مهدی (1383)، آخر شاهنامه، چاپ دوم، تهران، زمستان و مروارید.
انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، جلد هفتم، تهران، سخن.
بخیت، فاطمه (1392)، بررسی تطبیقی دلالت «عنوان» در شعر شش شاعر فارسی و عربی معاصر (نیما، شاملو، شفیعی­کدکنی، سیاب، مقالح و درویش)، استاد راهنما سعید بزرگ­بیگدلی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
دستغیب، عبدالعلی (1354)، نقد آثار شاملو، چاپ سوم، تهران، چاپار.
رحمانی، نصرت (1380)، خدا غم را آفرید؛ نصرت را آفرید، به کوشش مهدی اخوان لنگرودی، تهران، ثالث.
رحیم، عبدالقادر (2010)، علم العنویه دراسة تطبیقیه، ، دمشق، دارالتکوین للتألیف و الترجمة و النشر.
سپهری، سهراب (1376)، هشت کتاب، چاپ نوزدهم، تهران، طهوری.
سیدحسینی، رضا (1376)، مکتب‌های ادبی، ویرایش دوم، جلد اوّل و دوم، تهران، نگاه.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1390)، حالات و مقامات م. امید، تهران، سخن.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1386)، زمینة اجتماعی شعر فارسی، تهران، زمانه و اختران.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1383)، ادوار شعر فارسی، چاپ دوم، تهران، سخن.
عویس، محمد (1988)،  العنوان فی الأدب العربی (النشأة و التّطور)، مصر، مکتبة الانجلو المصریه.
فرخ‌زاد، فروغ (1377)، دیوان اشعار، با مقدمة بهروز جلالی، تهران، مروارید. 
فرخ‌زاد، فروغ (1377)، ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، چاپ دوازدهم، تهران، مروارید.
قرایی، یدالله (1370)، چهل و چند سال با اخوان، تهران، بزرگ‌مهر.
کریمیان، کاظم (1385)، سیر تحول در شعر امروز (خاصه‌ها و شناسه‌های رفتاری)، تهران، فیروزه و مروارید.
گرجی، مصطفی و افسانه میری (1388)، «بررسی و تحلیل نام‌های اشعار قیصرامین پور»، جستارهای ادبی، دورة 42، ش 4 (مسلسل 167)، 79– 104.
لاهوتی، ابوالقاسم (1358)، دیوان اشعار، با کوشش و مقدمة احمد بشیری، تهران، امیرکبیر.
لنگرودی، شمس (1370)، تاریخ تحلیلی شعر نو، جلد اوّل، تهران، مرکز.
محمدی­آملی، محمدرضا (1380)، آواز چگور؛ زندگی و شعر مهدی اخوان ثالث (م.امید)، تهران، ثالث.

مداس، احمد (1998)،  لِسانیات­النَّصِ نَحوَ مَنهَج لِتَحلیلِ الخَطابِ الشِعریِ، اردن‌، جدار الکتاب‌، عالم الکتب.

معین، محمد (1377)، فرهنگ معین، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران.

یحیاوی، رشید (1998)، الشِعرُ العربیِ الحدیثِ دراسةِ فی المَنجزِ النَّصَی، بیروت، افریقیا شرق.
یوسفی، غلام‌حسین‌ (1369)، «زمستان امید»، ‌کلک، شهریور، ش 6، 16- 21.
یوشیج، نیما (1376)، مجموعه شعرهای نیما یوشیج، با نظارت شراگیم یوشیج، تهران، اشاره.
 
Frry, anne. (1990), the title to the poem, San Fransisco: ‌Stanford university press.
Genette, Gerard. (1987), seuils, ed. Du seuil, Paris.
comprubi‌, Joesp besa. (2002), les fonctions du titles, presses universitaires de Limoge, French.
Leo, H.Hock. (1981), la marque du titre, dispositifs sémiotiques d’une pratique textuelle, Mouton publishers, the hague, Newyork, paris.