نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

چکیده

 یکی از مسائلی که در خوانش یک اثر ادبی مورد توجه قرار می­گیرد، بررسی نحوه بازخورد تصویر اجتماع و روابط مختلف موجود در جامعه در دنیای تخیل نویسنده است. آن­چه در ذهن نویسنده می‏گذرد بی‏تردید از برداشت‏ها، قضاوت‏ها و احتمالا ایدئولوژی‏های سیاسی اجتماعی زمان او خالی نیست. احمد محمود، نویسندة نام آشنای خطة جنوب، در رمان همسایه­ها با نگاه واقع­گرایانة خود توانسته است با نشان دادن مراحل رشد و تکوین یک نوجوان بر گسترة روزگار ملی شدن صنعت نفت و دورة فعالیت­های حزبی، دغدغه­های نسلی را عیان کند. آشنایی همه جانبة نویسنده با اقلیم و فضای روزگار داستان، خلق زبان و توصیفات قوی، شخصیت­های ملموس و دوست داشتنی، روایت خطی و پرکشش، نمایش واقعی و باورپذیر از فرهنگ و عقاید و گرفتاری­های مردم و ارائة تصویری صادقانه از وقایع سیاسی دورة ملی شدن صنعت نفت، از مهم­ترین شاخصه­های این اثر است. «خالد» در رمان همسایه­ها در حقیقت نماد ملتی است که روزگاری طولانی گرفتار استعمار بیگانه بوده و حقوق خویش را نشناخته است، اما سرانجام به آن مرحله از شناخت می­رسد که  در راه ملی­گرایی حقیقی خود،  با جهل، فقر و ظلم مبارزه می­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of Iran Southern Regions' Image during 1940s in the novel Hamsāye-hā(the neighbors)

نویسندگان [English]

  • Ali Afzali 1
  • Zeynab Qasemi Asl 2

چکیده [English]

Reviewing the feedback of society's image and different relations in society in in the world of imagination is one of the issues is considered when a literary work is studied. Undoubtedly what is going on in the mind of writer is not empty from impressions, judgements and socio-political ideologies of his life period. Ahmad Mahmud, the well-known writer of Iran's southern regions, has been able to make, in his novel The neighbors (Hasāye-hā), the concerns of his generation clear through a realistic view on different stages of growth and development of a teenager in the period of oil industry nationalization and party activities. The author's familiarity with the climate and atmosphere of the days of the story, creation of a strong language and descriptions, creation of lovely and tangible characters, using a linear and attractive narration, showing the people's culture, beliefs and problems in a real and believable manner, and presenting an honest picture of the political events of the period of oil industry nationalization are among the most important features of the work. "Khalid" is, in fact, the symbol of a nation who had been long involved with a foreign colonialism and was not aware of its own rights, but finally gets to a step of recognition that begins to fight ignorance, poverty and oppression in its way to real nationalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ahmad Mahmud
  • Oil Industry Nationalization
  • Hasāye-hā(the neighbors)
  • 1940s
آبراهامیان، یرواند (1377)، ایران بین دو انقلاب، ترجمة محمد ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی.
بیل، جیمز (1368): مصدق، نفت و ناسیونالیسم ایرانی، ترجمة عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، نشر نو.
حسینی، مریم و آرزو شهبازی (1392)، « نقد مارکسیستی رمان همسایه­ها، احمد محمود»، هفتمین همایش پژوهش­های زبان و ادبیات فارسی، صص 476-489.
دستغیب، عبدالعلی (1378)، نقد آثار احمد محمود، تهران، معین.
راوندی، مرتضی (1374)، تاریخ اجتماعی ایران، ج 8، تهران، نگاه.
زنوزی جلالی، فیروز (1386)، باران بر زمین سوخته، تهران، نشر تندیس.
شکری، فدوی (1386)، واقع‏گرایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران، نگاه.
گلستان، لیلی (1386)، حکایت حال، گفتگو با احمد محمود، تهران، معین.
 گودرزی، محمدرضا (1386)، بازتاب سیاست در ادبیات داستانی ایران از سال 1376 تا پایان آبان ماه 1383، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات.
 محمود، احمد (1353)، همسایه‏ها، تهران، امیرکبیر.
مصدق، محمد (1372)، خاطرات و تألمات دکتر محمد مصدق، چاپ هفتم، تهران، علمی.
نقی­پور، علی اکبر (1380)، تاجی بر تارک تاریخ معاصر: تحلیلی از جریان ملی شدن صنعت نفت، تهران، ایران­مهر.
یاوری، حورا (1388)، داستان فارسی و سرگذشت مدرنیته در ایران، تهران، سخن.