نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مجید کیانی ¹
• رودابه شاه حسینی ²
• احمد رضایی ³

¹ عضو هیئت علمی گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران

² عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

³ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

ایقاع، میزان موسیقیِ موزون است؛ چنان‌که عروض میزان کلام منظوم است. ایقاع مانند عروض، دارای اوزانی است که آن­ها را در اصطلاح موسیقی قدیم ایران، ادوار یا ادوار ایقاعی گویند. ادوار ایقاعی از ارکان و ارکان نیز از نقره یا ضربه تشکیل شده‌ که این ضربات معادل حرف در شعر است. زمان‌های میان نقرات، تعیین‌کنندة وزن ایقاعی هستند. در این پژوهش علم ایقاع و عروض و کلیة نقاط مشترک و نیز تفاوت­هایی که آن‌ها در تقسیمات خود با یکدیگر دارند؛ اعمّ از تاریخچه، واضع و گاه سبب تسمیة بخش‌های مختلف بررسی شده است. نکته‌ها و پیشنهادهایی نیز با توجه به ایقاع که قابل استفاده در عروض به‌ نظر می‌رسد، همراه با مطابقت بخش‌های مختلف ارائه می‌شود. برای بررسی ایقاع و عروض، آن‌ها را طبق کتاب‌های قدیم موسیقی ایرانی و عروض سنتی شرح دادیم. میزان امکان مطابقت عروض و ایقاع و ظرفیت‌‌های به ‌دست‌ آمده، از یافته‌های این پژوهش است که به شناخت بهتر وزن درونی و موسیقیِ شعر می‌انجامد و به کاربرد بهتر کلام در موسیقی کمک می­کند. ایقاع و عروض را می‌توان از یک سرچشمه دانست که در دو حوزة شعر و موسیقی پدیدار شده‌اند؛ چنان‌که واضع هر دو را نیز خلیل ‌بن احمد فراهیدی می‌‌دانند.

کلیدواژه‌ها

• عروض
• اوزان عروضی
• ایقاع
• ادوار ایقاعی
• هجا
• نقره

عنوان مقاله [English]

Meter in Poetry and Music A research on the Basis of Prosody and Rhythm

نویسندگان [English]

• majid kiyani ¹
• Roodabeh Shah-Hoseini ²
• Ahmad Rezaie ³

چکیده [English]

Rhythm is a criterion for harmonic music, just in a way that prosody is for poetry. Like prosody, rhythm has meters that were called periods or rhythmic periods. Rhythmic periods consist of noqrehs (silver) or stresses that are equal to words in poem. Present article is to study the science of Rhythm and Prosody, considering the similarities and dissimilarities in their divisions such as their history, their innovators, and sometimes the reasons of appellation of their different parts. Due to rhythm, which is available in prosody, there will be some recommendations along with concordance of different parts. We have described prosody and rhythm according to Iranian old music books and traditional prosody. The rate of concordance possibility of prosody and rhythm and their obtained capacities are the findings that result in better understanding of inner meter and music of poetry and help to the better application of words in music. Prosody and rhythm can be considered from a single origin which appeared in two fields of music and poetry, as many know their founder Khalil Ibn Ahmad Farāhidi. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Prosody
• Meters
• Rhythm
• Rhythmic Periods
• Syllable
• Stress