نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا حاجیان نژاد ¹
• سرور رباط‌جزی ²
• طاهره خیری ³

¹ دانشیار دانشگاه تهران

² مدرس دانشگاه فنی و حرفه‌ای

³ دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز

چکیده

قرن شش و هفت هجری، از دوره‌های بسیار درخشان زبان و ادبیّات فارسی، به‌ویژه در حوزۀ شعر عرفانی است که ظهور و تکامل و اوج آن به دست سه تن از شاعران بزرگ عارف ایرانی ـ اسلامی (سنایی، عطّار، مولوی) رقم می‌خورد. درک و احساس نزدیک به هم در این سه تن دربارۀ خدا و جهان و... منظومۀ فکری واحدی را تشکیل می‌دهد تا جایی که درک و فهم آثار هر یک از این سه فرد، منوط به فهم آثار دیگری است با رنگ و تشخّص ویژۀ هر یک از این سه تن. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر مثنوی مولانا و حدیقه‌ی سنایی، در حدّ گنجایش مقاله، به نمونه‌هایی از پیوستگی‌ها و اقتباس‌های مولانا از اندیشه و آثار و تمثیل‌های سنایی در حدیقه اشاره شده است. مولوی نه‌تنها در اندیشه، بلکه در شیوۀ بیان مطلب نیز در بسیاری موارد از سنایی الهام گرفته است. در این باره هم تقدّم فضل از سنایی و تعالی از مولوی است. مولوی، دقایق و غوامض و رموز سلوک عرفانی را با زبان مردم‌پسند و بسیار اقناعی بیان می‌کند و زبان سنایی در حدیقه فارغ از فخامت ادبی، ویژگی‌های خاصّ خود را دارد.

کلیدواژه‌ها

• واژه‌های کلیدی: مولوی
• سنایی
• مثنوی
• حدیقه
• تمثیل‌های حدیقه در مثنوی

عنوان مقاله [English]

Allegories and some other Common Themes in Mathnavi and Hadiqat al Haqiqa

نویسندگان [English]

• alireza hajianjad ¹
• sorore rebat ²
• tahere khiri ³

¹

²

³

چکیده [English]

The 6^th and 7^th Hijri centuries were two of the very brilliant periods of Persian language and literature, especially in the field of mystical poetry which emerged and developed by three of Iranian-Islamic great mystics: Sanāie, Attar and Mowlavi. Their same and close understanding and feeling toward God, universe and … resulted in an intellectual system on which realizing the effect of each depends on the understanding of the work, the individuation and the special identity of two others. We would point, in present essay, to some of Mowlavie’s derivations and connexions with the thoughts, works and allegories Sanāie used in his Hadiqa depending on both works of Mathnavi and Hadiqat al Haqiqa. Not only in thought but in the manner of his presentation,Mowlavi was inspired by Sanāie in many cases. The primacy of mercy belongs to Sanāie over here and the development to Mowlavi. Mowlavi expressed the difficulties and the delicacies of mysticism in a popular and very persuasive language, but Sanāie’s language in Hadiqa, regardless to its literary complexity had its own special features.
 
.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Mowlavi
• Sanāie
• Mathnavi
• Hadiqat al Haqiqa
• Allegory