نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• شهرام آزادیان ¹
• حمید رضا حکیمی ²

¹ دانشگاه تهران

² دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در دوره‌ای که سلجوقیان (431-590) بر ایران حکومت می‌‌کردند،
تعداد قابل توجّهی از شعرا و نویسندگان در مناطق تحت نفوذ آنان زندگی می‌‌کردند.
این مقاله با بررسی پادشاهان سلجوقی و وزیران آنان و نیز رجالی که در عصر ایشان می‌‌زیسته‌اند،
سعی دارد نشان دهد هر یک از این افراد تا چه حدّ از ادبیّات فارسی حمایت کرده‌اند.
در مرحلة بعد، تمام حامیان ادبیّات در این دوره در شش گروه شاهان، وزیران، حاکمان
شهرها، کارکنان دیوانی، علویان، امرای لشکری تقسیم‌بندی شده‌اند تا مشخص شود هر یک
از این طبقات تا چه اندازه حامی ادبیّات فارسی بوده‌اند. مقاله به این نتیجه می‌‌رسد
که سلجوقیان ـ به‌جز چند مورد استثنا ـ تمایل زیادی به حمایت از ادبیّات فارسی
نداشته‌اند. از اتّفاقات مثبتی که در این دوره می‌‌افتد، شکل‌گیری طبقة جدیدی از
حاکمان محلّی است که تا اندازه‌ای حامی ادبیّات بوده‌اند و نیز قدرت‌گیری گروه‌هایی
نظیر شیعیان و اسماعیلیان. این مراکز قدرت جدید، همزمان با افزایش قدرت خود، از
مسائل فرهنگی هم حمایت می‌‌کرده‌اند. ترک بودن خاندان حاکم، نقش چندانی در بی‌علاقگی
به ادبیّات فارسی نداشته و بیشتر کسانی که به شاعران بی‌مهری می‌کرده‌اند،
درباریان ایرانی بوده‌اند

کلیدواژه‌ها

• سلجوقیان
• ادبیّات فارسی
• ممدوحان
• حمایت از شاعران

عنوان مقاله [English]

The Seljuks Patronage of Persian Literature

نویسندگان [English]

• Sharam Azadian ¹
• Hamid Reza Hakimi ²

چکیده [English]

During the reign of the Seljuks (431–590), a considerable number of Persian poets and writers lived in their territory. Reviewing the lives of the kings, and that of their ministers and other politicians and dignitaries of Seljuks ear, this article tries to show how much each of these individuals had supported Persian literature.  At the next step, the patrons are classified in six categories: the kings, the ministers, the local rulers, the court staffs, the Alavids and the military commanders, to determine to what extent each of these classes was pro-Persian literature. The conclusion is that Seljuks, with the exception of few ones, were not that much inclined to patronize Persian literature. However, the development of a new class of local rulers who were relatively considered as literature patrons and the empowerment of some groups like Shias and Ismailis were the positive events that occurred during this period. Along with their increased power, these new centers of power also supported other cultural issues. The Turkish origin of the ruling dynasty had a negligible influence on their apathy in Persian literature and most of the people who disregarded the poets were of Iranian court.
 
.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Seljuks
• Persian literature
• the praised
• to patronize the poets