درک مطلبِ کودکان 12-8 سال از متون ادبی کهن

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تهران

2 دانش آموخته دانشگاه تهران

چکیده

مهارتِ خواندن به‌‌ویژه در مورد متون ادبی، معضلی است که تا سطح دانشگاه نیز گریبان‌‌گیر دانش‌‌آموزان و دانشجویان است. برای رفع این مشکل باید مهارت خواندن طوری آموزش داده شود که فرد فعّالانه با متن برخورد کند، با اجزای کلام ارتباط برقرار کند، آنها را با دانسته‌‌های پیشین خود مرتبط کند، نکاتی از متن بیاموزد، و سرانجام بتواند آن را به خوبی درک کند. راهکارهای آموزشِ خواندنِ فعّالانه مانند تکرار و تمرین، نمایشِ خواندن، خواندن دسته‌‌جمعی، استفادة همزمان از مهارت‌‌های چهارگانه در خواندن، بحث دربارة شخصیّت‌‌های متن همراه با درک مطلبِ متون ادبی برای کودکان هشت تا دوازده ساله (دبستان) در قالب سه مرحلة پیش از خواندن، خواندن، پس از خواندن در این مقاله بررسی شده است. علاوه بر این، ویژگی‌‌های یک متن ادبی (نسبتی که با زبان معیار دارد، دستور زبان، ادبی بودن، آرایه‌‌های ادبی) برای گروه سنّی مورد نظر ذکر می‌‌شود و با ذکر دلایلی به این پرسش پاسخ داده می‌‌شود که آیا برای این ردة سنّی لازم است متون ادبی بازنویسی شوند یا نه، و اگر پاسخ مثبت است، این بازنویسی باید شامل چه ویژگی‌‌هایی باشد.

کلیدواژه‌ها


منابع
ناعمی، علی‌محمّد (1381)، روان‌شناسی آموزش زبان (زبان‌آموزی)، سبزوار، آژند.
استیگر، رالف، سی (1370)، راه‌‌های تشویق به مطالعه، ترجمة پروانه شپرده، تهران، دبیرخانة هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور.
سارلی، ناصرقلی (1387)، زبان فارسی معیار، تهران، هرمس.
شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1388)، موسیقی شعر، تهران، آگاه.
جرمیاس، اوا (1366)، «دوزبانگونگی در زبان فارسی»، زبان‌شناسی، سال چهارم، شمارة یکم و دوم.
حق‌‌شناس، علی‌محمّد (1373)، «نظم، نثر و شعر؛ سه گونة ادب»، مجموعه مقالات دومین کنفرانس زبان‌شناسی نظری و کاربردی، تهران، دانشگاه علّامه طباطبایی.
ناصح، محمّدامین (1381)، «بررسی نقش زبان در جهت‌دهی و تنظیم رفتار کودک»، مجموعه مقالات اوّلین همایش ادبیّات کودکان و نوجوانان، دانشگاه بیرجند.
هدایی، محمّد (1381)، «ادبیّات ما و ادبیّات بچه‌‌ها، گفتاری در محدودیّت‌‌های ادبیّات کودکان»، مجموعه مقالات اوّلین همایش ادبیّات کودکان و نوجوانان، دانشگاه بیرجند.
علیزاده، علی (1381)، «الگوهای زبانی و نقش آنها در خلق آثار ادبی کودکان و نوجوانان، یک تحلیل نحوی ـ کلامی»، مجموعه مقالات اوّلین همایش ادبیّات کودکان و نوجوانان، دانشگاه بیرجند.
صفوی، کوروش (1373)، از زبان‌شناسی به ادبیّات، جلد اوّل، تهران، چشمه.
مجیدی، فریبرز (1388)، فرهنگ تلفّظ نام‌های خاصّ، تهران، فرهنگ معاصر.
زیگلر، رابرت و مارتا واگنر آلیبالی (1386)، تفکّر کودکان «روان‌شناسی رشدشناختی»،ترجمه و تلخیص از کمال خرّازی، تهران، جهاد دانشگاهی.
Dowhower, S. L. (2001), Supporting a strategic stance in the classroom: A comprehension  framework  for helping teachers help students to be strategic. In L. Gutlohn, L. Diamond&B.J. Thorsnes (Eds.), Core Reading Research Anthology: The Why? Of Reading Instruction (2nd ed), Novato, CA:
Honig, B., Diamond, L., Gutlohn, L., & Mahler, J. (2000), Core Teaching,Reading Sourcebook: for Kindergarten through Eighth Grade, Novato, CA: Arena Press.
Laura Bush )from Retrieved 10July, 2006(, education initiative. (n.d) Early childhood cognitive development. In Ready to Read, Ready to Learn, www.whitehouse.gov/firstlady/initiatives/education/readingprograms.html
National Association for the Education of Young Children (2006).Early childhood literacy. Retrieved July 14, 2006, from www.naeyc.org/ece/critical/literacy.asp
Pressley, M. (2001, September). Comprehension instruction: What makes sense now, what might make sens soon. Retrieved july 14, 2006, from
Bowman, B., Donovan, M., & Burns, (2001) Eager to learn: Educating our preschoolers M. Washington, DC: National Academy Press www.milanareaschools.org/~pecc/.../EagertoLearn_HelpingourPreschoolers.pdf
Burns, M.S., Griffin, P., & Snow, C.E. (Editors). (1999). Starting out right: A guide to promoting children's reading success. National Academy Press: Washington, D.C.