نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• حسن ذوالفقاری ¹
• بهادر باقری ²

¹ دانشیار مرکز تحقیقات زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تربیت مدرّس

² دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

یکی از ویژگی‌های برجستة داستان‌های منثور عامیانه که تا به حال کمتر بدان پرداخته شده، پیوند ژرف و معنادار آنها با کهن‌الگوهای داستان‌های پیامبران، یعنی تکرار و یا بازتولید بسیاری از رویدادهای زندگی پیامبران در متن آنهاست. در ‌این حوزه، سه نوع نقش‌آفرینی پیامبران در داستان دیده می‌شود: نقش‌‌آفرینی فعّال پیامبران در روند داستان، نقش‌های فرعی آنان، بازسازی ماجراهایی شبیه داستان‌های مربوط به پیامبران. همچنین استفادة قهرمانان داستان از سلاح‌ها و ابزار‌های پیامبران، یاری‌رسانی پیامبران به قهرمانان در عالم خواب و هدایت قهرمان یا دشمن و نظرکردة آنان بودن، نمونه‌هایی از‌ این پیوند است.راویان قصّه‌های عامیانه، با توجّه به جذّابیّت و شهرت فراوان ‌این کهن‌الگوها، از آنها بهره برده و از ‌این راه، هم رنگ و بوی دینی و معجزه‌آسا به قهرمانان داستان خویش داده و کار و بار آنان را در ادامه و با تأیید رسولان الهی نمایش داده‌اند و هم به قصّه‌های خود شأن و هویّت بیشتری بخشیده‌اند. ‌این مقاله با مطالعة شانزده داستان بلند منثور عامیانه، به بررسی این موضوع مهمّ پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

• داستان‌های عامیانه
• داستان پیامبران
• ادبیّات عامّه

عنوان مقاله [English]

Prophets in the Iranian Long Folk Stories

نویسندگان [English]

• Hasan Zolfaghari ¹
• Bahador Bagheri ²

چکیده [English]

Of the most outstanding features of Iranian folk stories, which had not been precisely scrutinized, are their meaningful deep links with the archetypes in the stories of the prophets, and the reiteration or reproduction of the events of their lives. In such context, three types of roles can be considered for the prophets in these stories are: 1) their active and leading role in the process of the stories, 2) their supporting roles, and 3) recreation the stories similar to the adventures of prophets. The use of weapons and tools of prophets by hero characters, the helps prophets grant heroes through their dreams to guide them or their enemies are some examples of such a link. Due to the attraction and great reputation of above-mentioned archetypes, the narrators of folk tale have used them in their stories mixing them with miraculous and religious character to give more special identity to their own stories. This paper studies 17 folk prose stories to deliberate this important issue.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Folk Stories
• Stories of the Prophets
• Archetype
• Religious Archetypes
• Folk Literature