نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمود فضیلت ¹
• یاسین اسمعیلی ²

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

چکیده

شعر در جوهر جاری و جهانی‌اش حاصل بی‌‌خویشی و برخاسته از ناخودآگاه شاعران دانسته شده است. این مسئله را نظامی نیز در ضمن ابیاتش به تصریح و تلویح بیان کرده است. هدف مقالۀ حاضر‏، بررسی موضوع جوهرۀ الهامی بودن یا صناعی بودن شعر از دیدگاه نظامی است. به اعتقاد وی، فرایند آفرینش هنری ـ و از جمله شعر ـ در بین این دو حالت قرار دارد. او بر آن است که شعرِ الهامی خالص و یا صناعیِ خالص وجود ندارد. ترتیب قرار گرفتن اشعاری که در بر گیرندۀ این مضمون‌‌هاست، نشان می‌‌دهد که خاستگاه شعر از نظر وی، الهام است، امّا کمال شعر در گرو ویرایش و پرداخت آن است. همچنین تغییرات جهان‌‌شناختی و آیینی و به تبع آن دگرگونی‌‌های فرهنگی و اجتماعی، موجب شده است تا اختلافاتی در منبع الهام نظامی با دیگر شاعران دیده شود که در این مقاله نقد و تحلیل کرده‌ایم.

کلیدواژه‌ها

• الهام
• صناعت
• خاستگاه شعر‏
• جوهره
• نظامی

عنوان مقاله [English]

Contemplation on Nizami's Viewpoints on the Essence and Origin of Poetry

نویسندگان [English]

• Mahmoud Fazilat ¹
• Yasin Esmaeely ²

² Ph.D. Student of Persian Literature, University of Tehran

چکیده [English]

Due to its current and global context, Poetry arises from the poets’ unconsciousness, the issue that Nizami has implicitly and explicitly referred to in his poems. It has been tried, through this article to survey the inspirational or creative essence of poetry in Nizami’s viewpoints. He believed that the process of artistic creativity - including poetry - would be performed in two modes, i.e. inspiration and creativity. He also believed that there exists no pure inspirational or creative poetry. The sequence of poems, include the aforementioned contents, shows that the origin of poetry is inspiration but it would be brought to perfection through edition and modification. Furthermore, religious and cosmological changes, and as a result, social and cultural evolutions have made several differences between Nizmi’s inspiration sources with the other poets’, the case that is going to be analysed in present article.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Inspiration
• Literary Industries
• Origin
• Poetry
• Nizami Ganjavi