ناصر حامدی؛ داود محمّدی؛ عبداللّه حسن زاده میرعلی
دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 113-131
چکیده
مجد همگر از شاعران قرن هفتم هجری است که همعصر سعدی بوده و در دربار شاهان سلغری مقام والایی داشته است. مجموعهای از رباعیّات این شاعر (بالغ بر 610 رباعی) را نوۀ او در میان نسخۀ خطّی دیوان چهار شاعر دیگر ...
بیشتر
مجد همگر از شاعران قرن هفتم هجری است که همعصر سعدی بوده و در دربار شاهان سلغری مقام والایی داشته است. مجموعهای از رباعیّات این شاعر (بالغ بر 610 رباعی) را نوۀ او در میان نسخۀ خطّی دیوان چهار شاعر دیگر در چهار بخش کتابت کرده است. این نسخۀ نفیس که در کتابخانۀ بریتانیا موجود است، ویژگیهای منحصربهفردی دارد که مورد توجّه پژوهندگان قرار گرفته است. در این پژوهش با هدف شناخت ویژگیهای مهمّ این رباعیّات از جهت موضوع و موسیقی ابیات، این نسخه بررسی شده و نتیجه این است که رباعیّات مجد همگر در موضوعات مختلف، از جمله مضامین عاشقانه، اندرز، گله از دنیا و سرنوشت، هجو و توصیف معشوق سروده شده و از جهت موسیقایی، شاعر به موسیقی درونی و کناری اهمّیّت فراوانی داده است. حدود نیمی از رباعیّات وی ردیف دارد و بخش بسیاری از این رباعیّات در چهار مصراع قافیه، یا ردیف و قافیه دارند و در موارد بسیاری نیز انتهای مصراع سوم با قوافی سایر مصراعها همآوا، همحروف، همخانواده یا بهنحوی مرتبط است که نشانۀ توجّه شاعر به موسیقی کناری است. دربارۀ نگاه شاعر به موسیقی بیرونی نیز باید گفت شاعر به شجرۀ اخرب توجّه بیشتری داشته و اوزان بهکاررفته در رباعیّات وی با زحافات مختلف همراه است.
