نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمدحسن غلامی ¹
• عبدالرضا سیف ²
• محمود فضیلت ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

در اشعار زبان ترکی عثمانی، میزان قابل‌توجهی از واژه‌ها، تعابیر و ساخت‌های دستوری غیرترکی مشاهده می‌شود. مشخصاً زبان‌های عربی و فارسی، جلوۀ بارزی در متون ادبی زبان ترکی عثمانی دارند. این امر از یک سو نتیجۀ تعاملات فرهنگی ادبیات و زبان‌های مختلف و از دیگر سو پیامد الزامات فنی شعر عروضی است. این پژوهش، به تحلیل سه قصیده از تاج‌الدین احمدی، شاعر بزرگ زبان ترکی در سده‌های هشتم و نهم هجری، از این منظر اختصاص یافته است. پرسش‌های محوری پژوهش بدین صورت طراحی شده‌اند که بسامد تکواژهای فارسی در متون منتخب چند درصد است و دلایل گستردگی استفاده از عناصر فارسی در این اشعار چیستند. برای یافتن میزان عناصر فارسی موجود در اشعار مورد مطالعه، پس از ذکر متن هر قصیده، آن را بیت به بیت به فارسی ترجمه و به تکواژهای تشکیل‌دهنده تجزیه نموده‌ایم. هم‌چنین، در مواردی که ریشۀ برخی تکواژها چندان روشن نیست، اطلاعات لازم در این زمینه ذکر شده است. با مشخص کردن تکواژهای فارسی و کل تکواژهای این اشعار، تخمین مناسبی از بسامد عناصر فارسی در این متون به دست داده شده است. این پژوهش، به روش تحلیلی با رهیافت کمّی و آماری انجام پذیرفته است. ترجمۀ اشعار نیز در سطح جمله صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش، میزان تکواژهای فارسی اشعار مورد بررسی را حدود 29 درصد تخمین می‌زنند.

کلیدواژه‌ها

• بسامد
• تاج الدین احمدی
• ترکی
• تکواژ
• فارسی

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

Translation and Frequency Measurement of Persian Morphemes in Three Odes by Taceddin Ahmedi

نویسندگان [English]

• Mohammad Hassan Gholami ¹
• Abdolreza Seif ²
• Mahmoud Fazilat ²

¹ PhD student in Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran

² Persian Language and Literature Group, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In Ottoman Turkish poetry, a significant amount of non-Turkish words, expressions, and grammatical structures is observed. Specifically, Arabic and Persian languages have a prominent presence in Ottoman Turkish literary texts. This is, on the one hand, the result of cultural interactions between different literatures and languages, and on the other hand, the consequence of the technical requirements of prosody. This research is dedicated to the analysis of three odes by Taceddin Ahmedi, a great poet of Turkish language in the eighth and ninth centuries AH, from this perspective. The central questions of the research are designed as follows: What is the frequency of Persian morphemes in the selected texts and what are the reasons for the extensive use of Persian elements in these poems? In order to find the amount of Persian elements in the aforementioned poems, after mentioning the text of each ode, we have translated it verse by verse into Persian and analyzed it into its constituent morphemes. Also, in cases where the origin of some morphemes is not very clear, the necessary information in this regard is mentioned. By specifying the Persian morphemes and the total morphemes of these poems, a suitable estimate of the frequency of Persian elements in these texts has been obtained. This research has been conducted using an analytical method with a quantitative and statistical approach. The translation of the poems has been done at the sentence level. The findings of this research estimate the amount of Persian morphemes in the selected poems to be about 29 percent.

کلیدواژه‌ها [English]

• Frequency
• Morpheme
• Persian
• Taceddin Ahmedi
• Turkish