Document Type : Research Paper

Author

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Tehran

Abstract

“Mostazad,” which is a classical form of Persian poetry, is the most important background of Nima Yushij’s poetry. Studying the recent posthumous publications of Nima, we understand that many of his experiments were done in the form of mostazad. He mostly used masnavi to write mostazads, a practice that does not have a long history in Persian poetry. His mostazads with their creative forms regarding the order of lines and the rhyme scheme merit further attention. It seems that no other poet has this many masnavi-based mostazads and his experiments with this form are unprecedented. Modifying the rhyme scheme in his mostazad, he found an opportunity to experiment with this element. Thanks to such experiments with this form and other classical poetic forms, he eventually created his own poetic form in which lines did not necessarily end with rhyme. Nevertheless, some of his mostazads, due to their creativity, have not been recognized as mostazads, inasmuch as some editors have published them without using the typography suitable for this form. Accordingly, his skill in writing mostazads is not yet apparent to his readers and even to some researchers.

Keywords

آرین‌پور، یحیی (1379)، از صبا تا نیما، تاریخ 150 سال ادب فارسی، چاپ هفتم، تهران، زوّار.
ابن یمین فریومدی (1344)، دیوان اشعار ابن یمین فریومدی، چاپ حسینعلی باستانی راد، تهران، کتابخانة سنایی.
اخوان ثالث، مهدی (1376)، نوعی وزن در شعر امروز فارسی (1334)، در بدعت­­ها و بدایع نیما یوشیج، تهران، زمستان.
بهار، محمّدتقی ملک‌الشعراء (1368)، دیوان اشعار، چاپ مهرداد بهار، ج2، تهران، توس.
پورنامداریان، تقی (1391)، خانه­ام ابری است، شعر نیما از سنّت تا تجدّد، تهران، مروارید.
حسینی گیلانی،  سیّداشرف‌الدّین (1364)، دیوان، ج1و2، تهران، سعدی (افست چاپ بمبئی).
جندقی، یغما (1357)، مجموعه آثار، چاپ سیّدعلی آل داود، تهران، توس.
حسنی، حمید (1371)، موسیقی شعر نیما؛ تحقیقی در اوزان و قالب­های شعری نیما یوشیج، تهران، کتاب زمان.
خانلری، پرویز ناتل (1367)، جدال مدّعی با مدّعی (1351)، در هفتاد سخن، شعر و هنر، ج1، تهران، توس.
ـــــــــــــ (1370)، من و نیما؛ در قافله­سالار سخن خانلری، تهران، البرز.
رستگار فسایی، منصور (1372)، انواع شعر فارسی، شیراز، نوید شیراز.
السّیوطی، جلال الدّین (2008)، الاتقان فی علوم القرآن، چاپ شعیب الارنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة
شرف‌الدّین رامی (1341)، حدایق الحقایق، چاپ محمّدکاظم امام، تهران، دانشگاه تهران.
شمس‌العلماء، میرزامحمّدحسین گرکانی (1328ق)، ابدع البدایع در فن بدیع، تهران، چاپ سنگی.
شمس قیس رازی (بی­تا)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، چاپ مدرّس رضوی، تهران، دانشگاه تهران.
شمیسا، سیروس (1387)، انواع ادبی، تهران، میترا.
عشقی، میرزاده (1357)، کلیّاتمصوّرمیرزادۀعشقی، چاپ علی‌اکبر مسیرسلیمی، چ7، تهران، امیرکبیر.
علیائی‌مقدم، مهدی (1398الف)، «کار نیما نه هنوز است تمام (1)، نقد و بررسی کتاب نوای کاروان؛ دفتر دوم از اشعار منتشرنشدۀ نیما یوشیج، به کوشش سعید رضوانی»، بخارا، سال 23، ش132، مرداد- شهریور، ص420- 432.
ـــــــــــــ (1398ب)، «کار نیما نه هنوز است تمام (2)، نقد و بررسی کتاب نوای کاروان؛ دفتر دوم از اشعار منتشرنشدۀ نیما یوشیج، به کوشش سعید رضوانی»، بخارا، سال 24، ش133، مهر- آبان، ص602-620.
کاشفی، کمال‌الدّین حسین واعظ (1369)، بدایع‌الأفکارفیصنایعالأشعار، چاپ میرجلال‌الدّین کزّازی، تهران، مرکز.
لاهوتی، ابوالقاسم (بی‌تا)، دیوان، مسکو، ادارۀ نشریّات به زبان خارجی.
لاهوری، اقبال (1361)، کلیّات اشعار فارسی، تهران، پگاه.
لودی، شیرعلی‌خان (1377)  تذکرة مرآةالخیال، چاپ حمید حسنی و بهروز صفرزاده، تهران، روزنه.
مؤتمن، زین العابدین (1339)، تحوّل شعر فارسی، تهران، کتاب­فروشی حافظ و مصطفوی.
مقصودی، نورالدّین (1355)، «مستزاد»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، ش2، ص183-304.
منوچهری دامغانی (1375)، دیوان، چاپ محمّد دبیرسیاقی، چ2، تهران، زوّار.
نجفی، ابوالحسن (1397)، طبقه­بندی وزن­های شعر فارسی، چاپ امید طبیب­زاده، تهران، نیلوفر.
همایی، جلال­الدّین (1354)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، دانشگاه سپاهیان انقلاب ایران.
یاسمی، رشید (1362)، دیوان، تهران، امیرکبیر.
یوشیج، نیما (2535)، ارزش احساسات و پنج مقاله در شعر و نمایش، تهران، گوتنبرگ.
­­ـــــــــــــ (1376)، مجموعۀ کامل اشعار نیما یوشیج؛ فارسی و طبری، چاپ سیروس طاهباز، چ4، تهران، نگاه.
­­ـــــــــــــ (1380)، مجموعه شعرهای نیما یوشیج، چاپ شراگیم یوشیج، تهران، اشاره.
ـــــــــــــ (1394)، حرف­های همسایه؛ در دربارۀ هنر و شعر و شاعری، چاپ سیروس طاهباز، چ2، تهران، نگاه.
ـــــــــــــ (1396)، صد سال دگر؛ دفتری از اشعار منتشرنشدۀ نیما یوشیج، چاپ سعید رضوانی و مهدی علیائی‌مقدم، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ـــــــــــــ (1397الف)، دفترهاینیما؛مجموعهاشعارنیمایوشیج، چاپ شراگیم یوشیج، تهران، رشدیّه.
ـــــــــــــ (1397ب)، نوای کاروان؛ دفتر دوم از اشعار منتشرنشدۀ نیما یوشیج، چاپ سعید رضوانی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.