Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor in Persian Language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz

2 Professor in Persian Language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz

3 MA. Graduate in Persian Language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz

Abstract

Khaqani Sharvani, whose eloquence and fluency has long been recognized, is one of the most prominent Persian poets of the sixth century. In his poetry, he uses the terminology of different sciences and wordplay to the extent that the reader is often required to consult dictionaries and references repeatedly. The original manuscripts of Khaqani’s divan gradually disappeared due to factors such as war. A mere handful of these manuscripts are available now which form the basis of research projects. Nevertheless, the availability of several valid copies of his divan has partially satisfied students and poetry enthusiasts in the last decades; yet, the lack of an immaculate critical correction of his divan still exists. In this study, considering the abundant errors in Khaqani’s divan, which have entered it by the scribes and correctors of the manuscripts, and also considering the fact that Khaqani emphasized the importance of form and its influence on the semantic dimension of his poems, the authors try to correct some of the errors in Sajjadi’s version using other print versions or manuscripts. Undoubtedly, these very few samples indicate the necessity and significance of correction of Khaqani’s poetry.
 

Keywords

تبریزی، محمدحسین بن خلف (1335)، برهان قاطع، به اهتمام محمّد معین، تهران، امیرکبیر.
ترکی، محمدرضا (1394)، نقد صیرفیان (فراز و فرود خاقانی­شناسی معاصر)، تهران، سخن.
خاقانی شروانی، افضل­الدین ابراهیم (1317)، دیوان خاقانی شروانی، به تصحیح علی عبدالرّسولی، تهران، خیّام.
­ـــــــــــــ (1324-1325ق)، کلیّات خاقانی، حاشیه­نویس مولوی م‍ح‍مّ‍دص‍ادق ع‍ل‍ی‌ غ‍ال‍ب‌ ل‍ک‍ه‍ن‍وی‌، جلد 1، لکهنو، م‍طب‍ع‌ م‍ن‍ش‍ی‌ ن‍ول‍ک‍ش‍ور.
ـــــــــــــ (1336)، دیوان حسّان­العجم افضل­الدین بدیل­ بن علی خاقانی شروانی، به کوشش حسین نخعی، تهران، امیرکبیر.
ـــــــــــــ (1375)، دیوان خاقانی، ویراستۀ میرجلال­الدین کزّازی، تهران، مرکز.
ـــــــــــــ (1380)، دیوان خاقانی شروانی، مطابق نسخۀ خطّی 763 هجری (از مجموعۀ شخصی)، با مقدّمۀ بدیع­الزمان فروزانفر، به اهتمام جهانگیر منصور، تهران، نگاه.
ـــــــــــــ (1385)، دیوان خاقانی شروانی، به کوشش ضیاءالدین سجّادی،چاپ هشتم، تهران، زوّار.
ـــــــــــــ (بی­تا)، دیوان خاقانی، نسخۀ خطّی ش971، کتابخانۀ مجلس.
ـــــــــــــ (بی­تا)، دیوان خاقانی، نسخۀ خطّی ش1816، کتابخانۀ ملی پاریس.
ـــــــــــــ (تحریر 664ق)، دیوان خاقانی، نسخۀ خطّی شor.7942، کتابخانۀ میوزیوم بریتیش لندن، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، میکروفیلم ش1871.
دهخدا، علی­اکبر (1373)، لغت­نامه، تهران، دانشگاه تهران.
رادویانی، محمّد بن عمر (1949)، ترجمان البلاغه، تصحیح احمد آتش، استانبول، ابراهیم خروس.
رودکی، جعفر بن محمّد (1387)، دیوان، تصحیح، ویرایش و توضیح نصراالله امامی، چاپ دوم، تهران، مؤسسـۀ تحقیقـات و توسعۀ علوم انسانی.
سجّادی، ضیاءالدین، (1393)، فرهنگ لغات و تعبیرات با شرح اعلام و مشکلات دیوان خاقانی شروانی، جلد دوم، چاپ چهارم، تهران، زوّار.
سعدی، مشرف­الدین مصلح بن عبدالله (1359)، بوستان (سعدی­نامه)، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران، انجمن استادان زبان و ادبیّات فارسی.
فردوسی، ابوالقاسم (1366)، شاهنامه، به تصحیح جلال خالقی مطلق، جلد1، تهران، مرکز دائرة­المعارف بزرگ اسلامی.
کزّازی، میرجلال­الدین (1385)، گزارش دشواری­های دیوان خاقانی، تهران، مرکز.
مایل هروی، نجیب (1380)، تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های خطّی، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
مساح، رضوان و محمّدنوید بازرگانی، (1367)، «تصحیف»، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، ج15، 377-380.
ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین (1357)، دیوان اشعار حکیم ناصرخسرو قبادیانی، به اهتمام مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران، دانشگاه تهران.
نظامی، الیاس بن یوسف (1389)، لیلی و مجنون، تصحیح و شرح مجدد از روی 14 نسخۀ خطّی، بهروز ثروتیان، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.