Document Type : Research Paper

Authors

1 payamnur university

2 Academy of Persian Language and Literature

Abstract

The term "khorujgâh" has been frequently applied in some classical Persian literary texts, such as those in 12th and 13th centuries AD (5th and 6th centuries AH). Nowadays, our primary understanding of the term is "the place or the time of exit". Some contemporary researchers have compared the first component of this term "khoruj" with "khoriž" and its various forms in some dialects [such as khorij, khorič, khurij, khurič, khomuj, khumuj] and they have finally concluded that "khoriž" means fire. While regarding its application in different literary texts of 12th and 13th centuries AD. "khoruj" in "khorujgâh" is the known Arabic infinitive "to exit". Reviewing what the scholars have said, it is shown in present essay, that there is a link between "khorujgâh" and the Quranic phrase of "yawm al-khoruj"(the Day of Emergence) and is equal to "Eidgâh", "namâzgâh" and "moşallâ" to name the place where most of the Muslims gatherings such as praying for Eid al-Fiţr and Eid al-Adha, or praying for rain and their other religious rituals were held. In our days, "Mosalla" has been gradually replaced these names.
 

Keywords

الأندلسی، ابن ‌عطیه عبدالحق (1413ق/ 1993م)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز،تحقیق عبدالسلام عبدالشافی محمد، بیروت، دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
ابن‌منظور، محمّد (1414ق)،  لسان­العرب، الطبعة الثالثة، بیروت، دارالفکر.
الشاشی­العمرکی، ابوالرجاء المؤمل (1359)، روضة­الفریقین، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران، دانشگاه تهران.
بخاری، ابونصر احمد (1386)، تاج­القصص، مقدّمه و تصحیح سیّد­علی آل­داود، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
بلعمی، ابوالفضل (1389)، ترجمۀ تاریخ طبری، تصحیح محمّد روشن، چاپ چهارم، تهران، سروش.
بیهقی، ابوالفضل­محمّد (1388)، تاریخ بیهقی، تصحیح محمّدجعفر یاحقی، مهدی سیّدی، تهران، سخن.
جزری، المبارک­ ابن‌اثیر (1367)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، تحقیق محمودمحمد طناحی و طاهراحمد زاوی، قم، مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان.
تفسیر قرآن مجید (1349)، تصحیح جلال متینی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، نسخة محفوظ در کتابخانة دانشگاه کمبریج.
جوینی، عطاملک(1385)، تاریخ جهانگشای جوینی، تصحیح علامه محمد قزوینی، چاپ چهارم، تهران، دنیای کتاب.
حاکم نیشابوری، محمّد (1375)، تاریخ نیشابور، ترجمة محمّد بن حسین خلیفه نیشابوری، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی­کدکنی، تهران، آگه.
خرگوشی، ابوسعیدواعظ (1361)، شرف­النبی، ترجمۀ نجم­الدین­محمود راوندی، تصحیح محمّد روشن، تهران، بابک.
خزاعی­‌نیشابوری، حسین‌ (1367)، روض‌الجِنان‌ و رَوح‌الجَنان‌ فی‌ تفسیر القرآن‌ (تفسیر شیخ‌ ابوالفتوح‌ رازی)، تصحیح‌ محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی‌ ناصح، مشهد، بنیاد پژوهش‌های‌ اسلامی.
خواجوی­کرمانی، محمود (1378)، دیوان غزلیّات، کرمان، خدمات فرهنگی کرمان.
دهخدا، علی­اکبر (1373)، لغت­نامه، زیر نظر محمّد معین و سیّدجعفر شهیدی، چاپ اوّل از دورة جدید، تهران، دانشگاه تهران.
رواقی، علی (1381)، ذیل فرهنگ­های فارسی، تهران، هرمس.
                          (1388)، فرهنگ پسوند در زبان فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
                              و زهرا اصلانی (1392)، زبان فارسی افغانستان، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
شادروی‌منش، محمد (1388)، «لوایح از کیست؟»، مطالعات عرفانی، پاییز و زمستان 88، ش 10، 203- 224.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1392)، زبان شعر در نثر صوفیه، تهران، سخن.
طبرسی، رضی‌الدین ابی‌نصر الحسن (1368 ش/ 1410 ق)، مکارم­الاخلاق، قم، الشریف الرضی.
طبری، ابوجعفر محمّد (1356)، ترجمة تفسیر طبری، تصحیح حبیب یغمایی، چاپ دوم، تهران، توس.
طرسوسی، ابوطاهر (1380)،ابومسلم‌نامه، تصحیح حسین اسماعیلی، تهران،قطرهو انجمن ایران شناسی فرانسه.
عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1325)، تذکرة­‌الاولیاء، تصحیح رنولد الن نیکلسون، چاپ دوم، تهران، دنیای کتاب.
                              (1388)، مصیبت‌نامه، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی­کدکنی، چاپ پنجم، تهران، سخن.
عوفی، سدیدالدّین­محمّد (1370)، جوامع­الحکایات و لوامع­الروایات، تصحیح مظاهر مصفّا، تهران، مؤسّسة مطالعات فرهنگی.
غزالی، محمد (1389)،احیاء علوم­الدین، ترجمۀ مؤیدالدین محمّد خوارزمی، تصحیح حسین خدیوجم، چاپ هفتم، تهران، علمی فرهنگی.
غزنوی، سدید‌الدین­محمّد (1345)، مقامات ژنده‌پیل، تصحیح حشمت مؤیّد، چاپ دوم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
فخر­مدبّر، مبارکشاه (1346)، آداب­الحرب و الشجاعه، تصحیح احمد سهیلی­خوانساری، تهران، اقبال.
مجلسی، محمدباقر (بی‌تا)، بحارالانوار، تحقیق محمّدباقر محمودی، عبدالزهرا علوی، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
میبدی، ابوالفضل­رشیدالدین (1389)، کشف‌الاسرار و عدّة­الابرار، تصحیح علی­اصغر حکمت، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر.
نرشخی، ابوبکرمحمّد (1387)، تاریخ بخارا، ترجمۀ ابونصراحمد القباوی، تلخیص محمّد بن زفر، تصحیح محمّدتقی مدرس­رضوی، چاپ سوم، تهران، توس.
نیشابوری، فقیه­احمد (1354)، بستان‌العارفین و تحفةالمریدین، ضمیمة منتخب رونق­المجالس، تصحیح احمدعلی رجایی، تهران، دانشگاه تهران.
همدانی، عین­القضات (بی‌تا)، لوایح، تصحیح رحیم فرمنش، چاپ دوم، تهران، کتابخانة منوچهری.