شاعران پارسی با هر گرایش مذهبی و کلامی، تأثیر فراوانی از آیات قرآن کریم پذیرفته و این تأثیرپذیری به صورت‌های گوناگون (تلمیح، تضمین، اشاره، اقتباس ...) در شعر آنها مشهود است تاجاییکه شعرِ کمتر شاعری ...
بیشتر
شاعران پارسی با هر گرایش مذهبی و کلامی، تأثیر فراوانی از آیات قرآن کریم پذیرفته و این تأثیرپذیری به صورت‌های گوناگون (تلمیح، تضمین، اشاره، اقتباس ...) در شعر آنها مشهود است تاجاییکه شعرِ کمتر شاعری را می‌توان یافت که از این مضامین خالی باشد. باتوجّه‌به اینکه فرقه‌های مختلف اسلامی، تفسیر و تأویل خاصی از آیات و اشارات قرآنی دارند و هرکدام در سایۀ تعاریف و تعالیم فرقه‌هایشان و همچنین به دلیل شرایط مختلف اجتماعی- سیاسی زمان خود، آیات قرآن را تفسیر و تأویل کردهاند، شاعران پارسیگو نیز باتوجّه‌به گرایش مذهبی/کلامی خود و با رنگ و بوی شاعرانه و تصویرسازیهای ادبی، این مضامین را در آثارشان بهکارمیبرند. در این پژوهش، کاربرد واژة قرآنی «قلم» در اشعار شاعران جریانساز پارسیگو با گرایش مذهبی/کلامی بررسی میشود. پس از تحلیل و دستهبندی تلقّی مفسّران و متکلّمان از واژۀ قلم، استخراج و دستهبندی تلقّی شاعران انتخابی این پژوهش، از مفهوم واژة قلم صورت میپذیرد. شایان ذکر است از این رهگذر، درک صحیحتر ابیاتی که حاوی واژة قلم هستند نیز محقق میشود. شاعران منتخب در این پژوهش که علاوه بر جایگاهشان در تاریخ ادب پارسی براساس توجّه خاصی که به مباحث کلامی دارند، انتخاب شدهاند، عبارتاند از: فردوسی، ناصرخسرو، خیّام، سنایی، خاقانی، نظامی، عطّار، سعدی، مولوی، حافظ و جامی.
