TY - JOUR ID - 89930 TI - تحلیل نمادشناسی و عناصر مارکسیستی در رمان مدیر مدرسۀ جلال آل ‌احمد JO - ادب فارسی JA - JPL LA - fa SN - 2251-9262 AU - آبشیرینی, اسد AD - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 12 IS - 1 SP - 41 EP - 61 KW - آل احمد KW - مدیر مدرسه KW - مارکسیسم KW - نظام طبقاتی KW - زیربنا/ روبنا KW - ایدئولوژی DO - 10.22059/jpl.2022.332866.1977 N2 - مدیر مدرسه، اثر جلال آل احمد، یکی از رمان‌­های مشهور معاصر است که در آن  برخلاف آنچه که بارت گفته است، مؤلّف داستان، نه‌تنها «مُرده» نیست، که «زنده»­تر از هر اثر رئال دیگری به تبیین و گذشته از آن، به تبلیغ تفکّر مرامی خویش، پیوسته اهتمام می­‌ورزد. بررسی مارکسیستی این رمان، که در آن نویسنده با گذرِ هنری از تعابیری همچون «جامعۀ طبقاتی»، «زیربنا/ روبنا»، «آگاهی طبقاتی» و در نهایت «انقلاب»، خواننده را متقاعد می­‌سازد که با مانیفستی از روشنفکران مارکسیست مواجه است که او را مُلزم می­‌دارد که موضع خویش را در قبال این متن ایدئولوژیک، دقیق­تر صف‌­بندی کند. در این مقاله با استفاده از نگاه نظریه‌­پردازان مرتبط، سعی شده است با ترسیم خطوط کلّی اندیشۀ آل احمد، تحلیلی از این داستان ارائه شود که در کنار وجاهت ماندگار ادبی این اثر، جوانب حزبی و گفتمانی آن نیز بر مخاطب ادبیّات داستانی معاصر، هرچه بیشتر روشن­ شود. یافته‌­های پژوهش ما نشان می‌دهد راوی مدیر مدرسه ابتدا شکستی را در سطح نگاه ایدئولوژیک خود تجربه می­‌کند؛ سپس در سطح «عمل انقلابی» نیز بدان دچار می­آید. در واقع مدیر مدرسه، روایت رئالیستی روشنفکر احساساتی و پر­شوری است میانِ دو انقلاب که با استعفا­نامه‌­اش در پایان داستان، شکست رویکرد مارکسیستی خود را به امضا می­‌رساند. UR - https://jpl.ut.ac.ir/article_89930.html L1 - https://jpl.ut.ac.ir/article_89930_8f373c2aca7b50ebc1e49eb997696279.pdf ER -