TY - JOUR ID - 81518 TI - موسیقی کناری و بیرونی در رباعیّات مجد همگر شیرازی JO - ادب فارسی JA - JPL LA - fa SN - 2251-9262 AU - حامدی, ناصر AU - محمّدی, داود AU - حسن زاده میرعلی, عبداللّه AD - دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سمنان AD - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سمنان AD - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سمنان Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 11 IS - 1 SP - 113 EP - 131 KW - مجد همگر KW - رباعیّات KW - موسیقی کناری KW - موسیقی بیرونی KW - قافیه KW - ردیف KW - موضوع DO - 10.22059/jpl.2021.319565.1870 N2 - مجد همگر از شاعران قرن هفتم هجری است که هم‌عصر سعدی بوده و در دربار شاهان سلغری مقام والایی داشته است. مجموعه‌ای از رباعیّات این شاعر (بالغ بر 610 رباعی) را نوۀ او در میان نسخۀ خطّی دیوان چهار شاعر دیگر در چهار بخش کتابت کرده است. این نسخۀ نفیس که در کتابخانۀ بریتانیا موجود است، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که مورد توجّه پژوهندگان قرار گرفته است. در این پژوهش با هدف شناخت ویژگی‌های مهمّ این رباعیّات از جهت موضوع و موسیقی ابیات، این نسخه بررسی شده و نتیجه این است که رباعیّات مجد همگر در موضوعات مختلف، از جمله مضامین عاشقانه، اندرز، گله از دنیا و سرنوشت، هجو و توصیف معشوق سروده شده و از جهت موسیقایی، شاعر به موسیقی درونی و کناری اهمّیّت فراوانی داده است. حدود نیمی از رباعیّات وی ردیف دارد و بخش بسیاری از این رباعیّات در چهار مصراع قافیه، یا ردیف و قافیه دارند و در موارد بسیاری نیز انتهای مصراع سوم با قوافی سایر مصراع‌ها هم‌آوا، هم‌حروف، هم‌خانواده یا به‌نحوی مرتبط است که نشانۀ توجّه شاعر به موسیقی کناری است. دربارۀ نگاه شاعر به موسیقی بیرونی نیز باید گفت شاعر به شجرۀ اخرب توجّه بیشتری داشته و اوزان به‌کاررفته در رباعیّات وی با زحافات مختلف همراه است. UR - https://jpl.ut.ac.ir/article_81518.html L1 - https://jpl.ut.ac.ir/article_81518_9911bf23dbfab4057196d325a3ca33cd.pdf ER -