سیده مریم روضاتیان؛ فاطمه السادات مدنی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 95-112
چکیده
عطار نیشابوری، شاعر و مؤلفی است که با قرارگرفتن در دورهای بین عصر سنایی و روزگار مولوی، حلقۀ اتصال آغاز و اوج مسیر عارفانۀ شعر فارسی شده است. در آثار عطار باتوجهبه آشنایی او به داستانپردازی و ...
بیشتر
عطار نیشابوری، شاعر و مؤلفی است که با قرارگرفتن در دورهای بین عصر سنایی و روزگار مولوی، حلقۀ اتصال آغاز و اوج مسیر عارفانۀ شعر فارسی شده است. در آثار عطار باتوجهبه آشنایی او به داستانپردازی و استفاده از حکایات گوناگون، مشابهتهای مضمونی با یکدیگر دیده میشود. در این پژوهش حکایات مشترک تذکرةالاولیا و مثنوی منطقالطیر بررسی و برای دریافت نحوۀ ارتباط و مناسبات آنها با یکدیگر، از مباحث بینامتنی و بهویژه نظریۀ ژرار ژنت استفاده می شود. در این نظریّه روابط بین متون بررسی شده است؛ چنانکه براساس دستهبندیهای ارائهشده در آن، میتوان روابط میانبین را بررسی و تحلیل کرد. نکتۀ مهم آن است که باتوجهبه ویژگیهای منحصربهفرد متون ادبی زبان فارسی، میتوان از دستهبندیهای پیشین فراتر رفت و برای گسترش آنها اقدام کرد. اینگونه بررسیها ارتباط بین آثار عطار و روش او را در نحوۀ بهکارگیری حکایات در دو کتاب مذکور روشن میکند. همچنین آثار عطار با قرارگرفتن در جایگاه نمونههای ادبی سبب ایجاد دستهبندیهای تازه در حوزۀ بینامتنیت میشوند.