محمود ندیمی هرندی؛ تهمینه عطائی کچوئی
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 133-142
چکیده
«خروجگاه» در بعضی از متون کهن فارسی و ازجمله در آثار قرنهای پنجم و ششم بارها بهکاررفته است. امروزه ابتداییترین دریافت از آن، «مکان خارجشدن» و احیاناً «زمان خارجشدن» است. بعضی ...
بیشتر
«خروجگاه» در بعضی از متون کهن فارسی و ازجمله در آثار قرنهای پنجم و ششم بارها بهکاررفته است. امروزه ابتداییترین دریافت از آن، «مکان خارجشدن» و احیاناً «زمان خارجشدن» است. بعضی از معاصران جزء نخست آن، یعنی «خروج» را با واژة «خوریژ» و گونههای مختلفش (خریج، خریچ، خوریج، خوریچ، خموج، خوموج) در بعضی از گویشها سنجیده و به معنای «آتش» دانستهاند، حال آنکه باتوجهبه کاربرد آن در متون مختلف قرنهای پنجم و ششم، «خروج» در این ترکیب همان مصدر آشنای عربی به معنای «بیرون شدن» است. گفتار حاضر با بررسی اقوال محققان نشان میدهد که خروجگاه با تعبیر قرآنی «یَوْمُ الْخُرُوج» در پیوند است و معادل «عیدگاه»، «نمازگاه» و «مصلّا»ست که از دیرزمان به جایی گفته میشده است که عموم مسلمانان برای اقامة نماز عیدین(فطر، قربان) یا نماز باران در آنجا فراهم میآمده و آداب دینی خود را برگزار میکردهاند. در روزگار ما «مصلّا» بهتدریج جایگزین این نامها شده است.