منوچهر اکبری؛ مونا ولی‌پور
دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-15
چکیده
وجه بهطورکلی مقوله‌ای معنایی است که دیدگاه گوینده را دربارۀ گزاره‌ای نشان می‌دهد. عناصر وجهی مختلفی در زبان برای انتقال وجه وجود دارد؛ بهعبارتدیگر، زبان‌ها ابزارهای مختلفی برای بیان مفاهیم ...
بیشتر
وجه بهطورکلی مقوله‌ای معنایی است که دیدگاه گوینده را دربارۀ گزاره‌ای نشان می‌دهد. عناصر وجهی مختلفی در زبان برای انتقال وجه وجود دارد؛ بهعبارتدیگر، زبان‌ها ابزارهای مختلفی برای بیان مفاهیم وجهی در اختیار دارند؛ یکی از این ابزارها، وجه فعلی است. وجه فعلی آن جنبه از وجه است که در ساختواژۀ فعل و از طریق صرف آن نمودار میشود و مقوله‌ای دستوری است. با بررسی تاریخ دستورنویسی فارسی، مشخص میشود که دستورنویسان درنهایت بر سر وجود سه وجه فعلی در فارسی به اجماع رسیدهاند؛ این سه وجه فعلی عبارتاند از: اخباری، التزامی و امری. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد تمایز وجه التزامی و امری که تنها بروزِ ساختواژی آن در شناسه است، تمایزی وجهی نیست و نمیتوان این دو گروه از افعال را از نظر وجه فعلی متمایز دانست؛ بهعبارتدیگر، فارسی تنها دو وجه فعلی دارد: اخباری و غیراخباری. همچنین این نوشتار تلاش میکند تا تبیینی برای صفربودن شناسۀ دومشخص مفرد امر ارائه دهد.
