میلاد جعفرپور؛ احسان احمد
دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 213-234
چکیده
اقلیم شبه‌قارّه از رهرو پیوندها و تعاملات تاریخی کهن و متمادی با ایران، توانسته است میراث ادبی درخشان و برجسته‌ای از خود به یادگار بگذارد. یکی از انواع ادبی‌ای که در اثر جریان ترجمه، تألیف یا تصنیف ...
بیشتر
اقلیم شبه‌قارّه از رهرو پیوندها و تعاملات تاریخی کهن و متمادی با ایران، توانسته است میراث ادبی درخشان و برجسته‌ای از خود به یادگار بگذارد. یکی از انواع ادبی‌ای که در اثر جریان ترجمه، تألیف یا تصنیف به زبان فارسی، بخش مهمّی از پیکرۀ متنی این میراث را پرورانده، نوع غنایی‌است. پژوهش حاضر با هدف متن‌شناسیِ یکی از روایت‌های منثور داستانی ناشناختۀ شبه‌قارّه، موسوم به ماه‌منیر و خوب‌چهره، به روش استقرایی انجام شده است؛ بدین منظور، در دو بخش، ابتدا، چکیدۀ کلّ روایت ارائه شده و سپس مشخّصات داستانی آن در نُه بخشِ وجه تسمیه، راوی، زمان و محل تألیف، منشأ پیدایش، ساختار، زبان و نوع ادبی بررسی شده است و آن‌گاه در بخش دوم، گزارشی از عناصر داستانی ماه‌منیر و خوب‌چهره در هشت بخشِ روایت، پی‌رنگ، زاویۀ دید، شخصیّت، زمان و مکان، درون‌مایه، اصول اخلاقی، تقدیرگرایی، آداب و رسوم، توصیف و بن‌مایه‌ها به دست داده شده است. برآیندهای این پژوهش، حکایت از آن دارد که روایت ماه‌منیر و خوب‌چهره نمونۀ نسبتاً موفّقی از داستان‌های عاشقانۀ شبه‌قارّه محسوب می‌شود که با زبانی ساده و بی‌پیرایه، و در ضمنِ پی‌رنگی عاشقانه، به تقلید از شیوۀ کهن نقل چند حکایت مستقل و پی‌درپی، سعی در ترویج برخی اصول اخلاقی، یا گزارش مکر زنان دارد.
