زیبا قلاوندی؛ طاهره موسوی
دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 93-112
چکیده
قصّههای عامیانه بخش مهمّی از ادبیّات عامّۀ ایران‌زمین را تشکیل داده است. بررسی علمی این‌گونه متون، صرفنظر از جنبۀ ادبی آن، راهگشای دستیابی به اسرار و رموز زندگی پیشینیان و ظرافتهای فرهنگی مردم ...
بیشتر
قصّههای عامیانه بخش مهمّی از ادبیّات عامّۀ ایران‌زمین را تشکیل داده است. بررسی علمی این‌گونه متون، صرفنظر از جنبۀ ادبی آن، راهگشای دستیابی به اسرار و رموز زندگی پیشینیان و ظرافتهای فرهنگی مردم در گذشتههای دوردست است. نسخۀ خطّی کامروپ و کاملتا، داستانی عامیانه است که دست‌نویسی از آن در روزگار صفویّه و در دیار هند به قلم فردی به نام فائزنظر نگاشته شده و در این مقاله معرّفی شده است. قصّۀ کامروپ سرگذشت راجهزادهای است که در هوای دستیابی به معشوق، سلطنت را ترک می‌کند و به همراه تنی چند از یاران، به راهی دور و مخاطرهانگیز پای مینهد. او سرانجام پس از تحمّل رنج فراوان در کشاکش طبیعت و تقدیر، به وصال میرسد و به دیار خود بازمی‌گردد. موجودات خیالی و به‌ویژه پری، در این قصّه نمودی بارز دارند. پژوهش پیشرو میکوشد بر بنیاد روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به نشانههای درون‌متنی و تکیه بر منابع برون‌متنی، تحوّل برخی شخصیّتها در جریان سفر قهرمان را بررسی کند و نشانههای اسطورهای و فرهنگی آن را تبیین و تحلیل کند. هدف کلّی، نشان‌دادن ارزش و غنای ادبی قصّه و ارتباط مضمون آن با بافت اجتماعی سرزمین هند و نظام فرهنگی آن است. با تحلیل این قصّۀ هندی دریافته شد که گذر از آب به عنوان یکی از الگوهای آزمایش، در قصّه به کار رفته است. همچنین می‌توان دریافت که روابط حاکم بر عناصر قصّۀ کامروپ، انعکاسی از اجتماع هند است که بازتاب آن از گیتی قصّه سر برآورده است.
