عنایت الله شریف پور؛ فرح ابوطالبی؛ مسعود باقری
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 101-120
چکیده
شعر کدام است؟ سؤال بنیادینی که بارها در علوم مختلفی چون فلسفه، ادبیّات و زبان‌شناسی مطرح شده و پاسخ‌هایی یافته است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از پدیدارشناسی هایدگری به این سؤال اساسی ...
بیشتر
شعر کدام است؟ سؤال بنیادینی که بارها در علوم مختلفی چون فلسفه، ادبیّات و زبان‌شناسی مطرح شده و پاسخ‌هایی یافته است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از پدیدارشناسی هایدگری به این سؤال اساسی پاسخ داده و بر همین مبنا، حوزه و موضوع علم ادبیّات شناسایی شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد آنچه هایدگر از آن با تعبیر «خانۀ وجود» یاد می‌کند، زبانی است که از هستی به گوش انسان می‌رسد و این همان فهم‌ها و شناخت‌های انسان است. آنچه از فهم‌ها و گشایش هستی به گفتِ انسانی درآید، «سخن» و زبان انسان را می‌سازد. شعر، بیان و بروز فهم‌های جدیدی است که پیش از این، در سخن انسان نبوده‌اند. شعر، سخنی است که هستنده را متفاوت از پیش مکشوف می‌کند و فهم جدیدی برای انسان به همراه دارد. چون شعر مکرّر شود و کاربرد عام یابد، فهم و دریافت شخصی، همگانی و عمومی می‌شود. سخن انسان همیشه در طیفی از پیش‌داشتگی و جدیدبودن، خلّاقیّت و ناخلّاقیّت، شعر و سخن روزمره قرار دارد. فهم‌ها در سخن انسانی به اشتراک گذاشته می‌شوند و شعر امکان به اشتراک‌گذاشتن فهم‌های جدید است. شعر، زبان‌دارکردنِ فهم‌های بی‌زبان و موجب افزایش و گسترش فهم‌ها و زبان عمومی است. لازم است علم ادبیّات به وجه خلّاقانه و زبان‌ساز شعر بیشتر توجّه کند و جهت پیشرفت و گسترش زبان برای سخن‌های خلّاقانه و جدیدی که بنیادهای ادبی را ترک می‌کنند، بیشتر ارزش قائل شود.
