محمد شادروی منش؛ نفیسه ایرانی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 187-205
چکیده
واژۀ «برات» در اصل برگرفته از «براءت» عربی است و بهعنوان اصطلاحی دیوانی در متون فارسی به دو معنی بهکاررفته است: یکی، سند دریافت و رسیدی که خزانهدار در برابر اجناسی که تحویل میگرفت، ...
بیشتر
واژۀ «برات» در اصل برگرفته از «براءت» عربی است و بهعنوان اصطلاحی دیوانی در متون فارسی به دو معنی بهکاررفته است: یکی، سند دریافت و رسیدی که خزانهدار در برابر اجناسی که تحویل میگرفت، به آورندة جنس میداد و کهنترین کاربردهای این اصطلاح با این معنی است؛ و دیگر مکتوبی دیوانی، مستند به مٌهر و توقیع دیوان که صاحب تحویل یا کارگزار حکومت، به موجب آن وجوه نقدی یا جنسی را که متعهد بود به شخصی پرداخت کند، به شخص یا مرجع دیگری حواله میکرد. ازآنجاکه آنچه در فرهنگهای عمومی دربارة معنی اصطلاحی و دیوانی برات آمده است، غالباً خالی از تسامح نیست، در این مقاله کوشش شده است تا اصطلاح برات باتوجهبه منابع دست اوّل استیفا تعریف و ویژگیها و مشخصات ظاهری و کاربردی آن بررسی و تحلیل شود. همچنین با همین رویکرد سعی شده است تفاوت برات با اصطلاحات مشابه و مرتبط دیگر، مانند «تعلیق» و «مثنّی» بیان شود.